Εισαγγελέας για Μάτι: «Όταν η φωτιά έρχεται από μακριά, πρέπει να γίνει απομάκρυνση» – Διεκόπη για αύριο η δίκη

Οκτώ μήνες μετά την έκδοση της πρωτόδικης απόφασης για το Μάτι, η εισαγγελέας της έδρας Σταματίνα Περιμένη ξεκίνησε να διατυπώνει την πρόταση της προς το δευτεροβάθμιο δικαστήριο, ενώπιον του οποίου δικάζεται η υπόθεση της εθνικής τραγωδίας με τους 104 νεκρούς.

Η εισαγγελέας επιχείρησε να περιγράψει το πολύπλοκο νομικό πλαίσιο, τις ευθύνες αλλά και τις δράσεις που σε πολλές περιπτώσεις συγχέονται μεταξύ τους, ενώ αύριο θα προχωρήσει στα πραγματικά περιστατικά και την άποψή της για την ενοχή ή όχι των κατηγορούμενων.

«Δεν έχω κοιμηθεί κι όταν κοιμόμουν έβλεπα σκηνές από αυτή την τραγωδία. Κι όταν ξυπνούσα έβλεπα όλους εσάς. Η αγόρευση είναι αγόρευση και θα καταθέσω την πρόταση τις επόμενες ημέρες. Είναι πρακτική των τελευταίων ετών αυτό. Δεν μπορώ να γράψω πρόταση μέχρι τη Δευτέρα. Επιτρέψτε μου να επιβιώσω από αυτή τη δίκη», ανέφερε η εισαγγελική λειτουργός, απαντώντας στο αίτημα της υποστήριξης κατηγορίας για γραπτή κατάθεση της πρότασης της.

«Θα επιχειρήσω να βοηθήσω το δικαστήριό σας να καταλήξει στην απόφαση την ορθή, με βάση τους νόμους, που μας αρέσει ή δε μας αρέσει αυτοί ισχύουν. Θέλω να πω με πλήρη συνείδηση αυτού που θα εκστομίσω, το δικαστήριο με την απόφασή του δεν θα δικαιώσει ψυχές, οι ψυχές έχουν δικαιωθεί εκεί που βρίσκονται. Το δικαστήριο, αυτό που θα δικαιώσει είναι την εμπιστοσύνη των πολιτών προκειμένου να εδραιωθεί ένα αίσθημα ασφάλειας αν υπάρξει ξανά τέτοια φυσική καταστροφή. Αλλά και για τους κατηγορούμενους πρέπει να ξέρουν ότι θα δικαστούν με τους νόμους που ισχύουν. Πρέπει η Δικαιοσύνη να κρίνει με ανοιχτά τα μάτια, όπως όταν πρωτοδημιουργήθηκε», σημείωσε η εισαγγελέας που στη σημερινή συνεδρίαση θα εξαντλήσει την αγόρευση της στο νομικό μέρος της υπόθεσης.

«Το θεωρώ ηθικό χρέος απέναντι στους ανθρώπους των οποίων διαλύθηκε η ζωή. Όλων των ανθρώπων που αναγκάστηκαν να βιώσουν αυτές τις στιγμές, βλέποντας συγγενείς και οικείους να φεύγουν από ζωή με αυτόν τον τραγικό τρόπο, ενώ πολλοί από αυτούς έχασαν και περιουσίες και σε κάποιες περιπτώσεις δεν έχει αποκατασταθεί η στέγη τους», ανέφερε.

Με την έναρξη της ουσίας της αγόρευσής της, η εισαγγελέας επιχείρησε να περιγράψει τον μηχανισμό αντίδρασης της πολιτείας σε μια καταστροφή.

«Ο ένας πυλώνας είναι η καταστολή και ο δεύτερος πυλώνας η πολιτική προστασία. Πώς δομούνται αυτά; Με δυσκόλεψε στην κατανόηση ότι ο πρώτος βαθμός αυτοδιοίκησης συνδράμει την πυροσβεστική με ό,τι μέσα έχει. Παράλληλα έχουν την υποχρέωση ενέργειας για λόγους πολιτικής προστασίας. Εν ολίγοις μπερδεύεται η πολιτική προστασία με την καταστολή και το αντίστροφο, αλλά υπάρχουν κάποια όρια που καθορίζουν δράση».

Χειροκροτήματα

Στην αναφορά της εισαγγελέως για την οργανωμένη απομάκρυνση το ακροατήριο ξέσπασε σε χειροκροτήματα. «Οργανωμένη απομάκρυνση, όταν δεν υπάρχει ασφάλεια, δεν γίνεται. Σου λέει μείνε σπίτι σου όταν η φωτιά είναι απ’ έξω. Όμως όταν η φωτιά έρχεται από 3,4,5 χιλιόμετρα μακριά εκεί οφείλει να γίνει απομάκρυνση», είπε η κ. Περιμένη με τους συγγενείς των θυμάτων να χειροκροτούν φωνάζοντας «καλά τα λέει» και την πρόεδρο της έδρας να ζητά να γίνει ησυχία.

«Αυτό που ειπώθηκε ότι «δεν προλάβαμε, δεν μας είπαν». Αυτό δεν ισχύει σαν σύλληψη θεωρητική. Οταν έχεις μια καταστροφή που έχει αρχίσει να εξελίσσεται, οφείλεις να προβλέψεις και να ενεργήσεις εγκαίρως. Είτε να αποτρέψεις, είτε να περιορίσεις τις συνέπειες. Αυτό ως αυτοτελής υποχρέωση γεννά ένα ζήτημα. Δεν μπορεί ο έχων την υποχρέωση να περιμένει κάποιον άλλο. Ο νομοθέτης είχε κατά νου ότι ένας άνθρωπος που έχει να διαχειριστεί μια φωτιά δεν μπορεί να τα κάνει όλα», είπε η εισαγγελέας.

Όπως υπογράμμισε, η απομάκρυνση είναι προληπτικό μέτρο, εξηγώντας πως «μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα υφιστάμενα μέσα και υπάρχουν περιπτώσεις που θα χρειαστεί υποβοήθηση από τους τοπικού παράγοντες. Άρα αυτό το κομμάτι πρέπει να εξελίσσεται. Δεν είναι «να σε κάψω Γιάννη, να σ’ αλείψω λάδι. Να σε αφήσω να καείς και μετά να σου πληρώσω τη ζημιά. Ποια ζημιά να πληρώσω;».

Σε πολλά σημεία της αγόρευσής της η εισαγγελέας αναφέρθηκε στην προληπτική απομάκρυνση, σημειώνοντας πως υπάρχει άποψη στη νομολογία ότι δεν χρειάζεται εισήγηση για την προληπτική απομάκρυνση.

«Εγώ δεν την ενστερνίζομαι, γιατί πρέπει να έχει κάποιος εικόνα της κατάστασης και δεν μπορεί να δρα χωρίς σχέδιο» είπε και συμπλήρωσε πως «βέβαια πριν φτάσουμε στη διάσωση θα έπρεπε να έχουμε εξαντλήσει την προληπτική εκκένωση. Θα μπορούσε κάποιος στις 6 το απόγευμα να πει στους κατοίκους να φύγουν με τα πόδια για τη Ραφήνα. Τότε θα ήταν στο χέρι του καθενός αν θέλει να το κάνει, αλλά δε θα μπορούσε να πει πως δεν με ειδοποίησαν».

«Η χώρα έχει υποφέρει από λαϊκά δικαστήρια»

Σε σημείο της αγόρευσης της εισαγγελέως, όταν μια συγγενής θύματος στο Μάτι παρενέβη σχολιάζοντας μια φράση της, προκλήθηκε ένταση στην αίθουσα με την πρόεδρο να ζητά από τη συγγενή να αποχωρήσει από την αίθουσα για να ηρεμήσει. Τον λόγο έλαβε και πάλι η εισαγγελέας, που απευθυνόμενη στους συγγενείς είπε:

«Ακόμα κι αν κλείνοντας τα μάτια μας φανταστούμε τι βιώσατε, είναι ξένος πόνος. Είναι συμπόνια στον πόνο του άλλου. Εγώ βλέπω ανθρώπους που ενώ έχουν βιώσει αυτόν τον πόνο, τον βιώνουν με αξιοπρέπεια. Είμαι σίγουρη ότι κανείς δεν θέλει να καταδικαστεί κανείς που δεν φταίει. Η Δικαιοσύνη οφείλει να εφαρμόσει το νόμο, τον κακό νόμο που μπορεί να υπάρχει. Αυτό αν θέλουμε να έχουμε Δημοκρατία, γιατί αν δεν εφαρμόσουμε τον νόμο, ξέρουμε όλοι πολύ καλά τι θα συμβεί. Σέβομαι τον πόνο αλλά δεν γίνεται να τον μετακυλίσουμε σε αυτόν που δε φέρει ευθύνη. Αυτή η χώρα έχει υποφέρει από λαϊκά δικαστήρια και οι παλιοί μπορεί να θυμούνται».

Αναφερόμενη στη συνέχεια στην πυροσβεστική, σημείωσε πως όταν το ζήτημα είναι η προστασία του πληθυσμού εκ των πραγμάτων θα πρέπει να γίνει επέμβαση παντού. «Δεν υπάρχουν πρώτης και δεύτερης κατηγορίας πολίτες. Η ιεράρχηση από το νόμο βάζει στο νούμερο ένα την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Τον πρώτο λόγο τον έχει ο επίγειος συντονιστής. Αυτός πρέπει να έχει την πλήρη εικόνα της κατάστασης, να δώσει στίγμα στα συντονιστικά όργανα, να δώσει όσο το δυνατόν πληρέστερα το τι διακυβεύεται. Ο επίγειος επικεφαλής είναι αυτός που φτάνει στη φωτιά. Έλα όμως που η φωτιά δεν κάθεται σε μια μεριά και μπαίνουν κι άλλοι αξιωματικοί. Αν ανάμεσα σε αυτούς μπει ανώτερος ιεραρχικά, αυτός θεωρείται επικεφαλής. Αυτός μέσω του ΕΣΚΕ (σ.σ. Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων) μπορεί να ζητήσει ενίσχυση δυνάμεων».

Η εισαγγελέας περιέγραψε τις υποχρεώσεις του επίγειου επικεφαλής, που οφείλει να δρα «με φειδώ και σύνεση». «Οι δυνατότητες του συστήματος είναι πεπερασμένες και πάντα θα είναι πεπερασμένες. Όπως εχθρός του καλού είναι το καλύτερο. Σε κάθε καταστροφή δεν είναι μόνο τι μέσο είναι διαθέσιμο, αλλά και αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί το μέσο αντιμετώπισης, καθώς πολλές φορές οι καιρικές συνθήκες αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα στο χρόνο απόκρισης και τη χρήση του μέσου» εξήγησε.

Κατά τη διάρκεια της αγόρευσής της αναφέρθηκε και στις υποχρεώσεις των πολιτών αλλά και τις απαντήσεις των Δήμων για οικόπεδα που ήταν ακαθάριστα και δεν μπορούσαν να επέμβουν. «Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω! Ξέρουμε ότι αν μπει ο Δήμος σε οικόπεδο να καθαρίσει, υπάρχει περίπτωση να πάει κάποιος στο Δήμο να του πει «γιατί μπήκες μέσα;» Κι αυτά συμβαίνουν συνήθως από αυτούς που δεν τηρούν τις υποχρεώσεις τους», σχολίασε εξηγώντας ότι δεν μπορεί κατά περίπτωση να εφαρμόζει το νόμο ο Δήμος γιατί αυτό θα φέρει αλλά προβλήματα.

Ένταση

Φτάνοντας στο ζήτημα του χαρακτηρισμού των πράξεων, που στην προκειμένη περίπτωση είναι πλημμελήματα, η εισαγγελέας αναφέρθηκε στο νόμο και τις προϋποθέσεις που απαιτεί για την αμέλεια. «Ο ενδεχόμενος δόλος σημαίνει ότι αποδέχομαι το αποτέλεσμα. Από την άλλη, στην αμέλεια, το ότι το προβλέπω αλλά δεν πιστεύω ότι θα επέλθει έχει μια άλλη βάση, υπερεκτιμώ τις δυνάμεις μου, αλλά επουδενί δεν το θέλω. Αν η Δικαιοσύνη διαπιστώνει βαριά αμέλεια μπορεί να εφαρμόσει ανάλογες ποινές, που δεν έχουν και μεγάλη διαφορά από τις άλλες».

Εισαγγελέας: Πιστεύετε ότι αυτοί οι άνθρωποι ήξεραν ότι θα γίνει αυτή η πανωλεθρία και το αποδέχτηκαν;

Ακροατήριο: Ναι! Ναι! Υπάρχουν όλα στη δικογραφία! Ο ανακριτής άλλα έλεγε! Γιατί δεν τα βλέπετε!

Ακολούθησε αναστάτωση στη δικαστική αίθουσα με την έδρα να διακόπτει και να αποχωρεί μέχρι να πέσουν οι τόνοι.