Θέλουν να “παραιτήσουν” και τον τέταρτο κατά σειρά Αρχιεπίσκοπο Αμερικής!
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ
Με αφορμή το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί στις σχέσεις της Αρχιεπισκοπής Αμερικής και της ελληνικής Κυβέρνησης, και πεπεισμένοι ότι η διαιώνισή του τίποτε καλό δεν θα επιφέρει στην γενέτειρα, ούτε και στους Απόδημους Έλληνες της Αμερικής, παρά μόνο τον κίνδυνο ενός διχασμού, θα επιχειρήσουμε να φωτίσουμε ορισμένες σκοτεινές πτυχές του θέματος, ευελπιστώντας ότι θα ξεκαθαρίσει κάπως το θαμπό τοπίο.
Το πρόβλημα
Το πρόβλημα ανέκυψε εκ νέου με την πρόσφατη επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη στην Νέα Υόρκη (22-25 Φεβρουαρίου 2025) και την μη συνάντησή του με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ.κ. Ελπιδοφόρο.[1]
Είχε προηγηθεί προσχηματική άρνηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη να δεχθεί τον Αρχιεπίσκοπο στο Μέγαρο Μαξίμου, αλλά και να παραβρεθεί ως κύριος ομιλητής στην συνεδρίαση του Συμβουλίου των «Αρχόντων» της Αρχιεπισκοπής Αμερικής που έλαβε χώρα στην Ελλάδα.[2]
Τι καταλογίζει η Αθήνα στον Αρχιεπίσκοπο; Ότι τον Σεπτέμβριο του 2021 παραβρέθηκε, μαζί με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ερσίν Τατάρ στα εγκαίνια για το «Σπίτι της Τουρκίας» στην Νέα Υόρκη.
Επίσης, ότι τον Ιούλιο του 2022 επισκεφθείς την Αθήνα ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ.κ. Ελπιδοφόρος τέλεσε τη βάπτιση δύο παιδιών ομογενών ομοφυλόφιλων.[3]
Τι λέει η Αρχιεπισκοπή
Ως προς το πρώτο ζήτημα, κύκλοι της Αρχιεπισκοπής Αμερικής είχαν επισημάνει ότι ο Αρχιεπίσκοπος συνομιλεί και θα συνομιλεί με αξιωματούχους της Τουρκίας, όπως και κάθε άλλης χώρας, στο πλαίσιο της προσπάθειάς του για στήριξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Οικουμενικής Ορθοδοξίας, της παγκόσμιας και περιφερειακής ειρήνης και του διαθρησκευτικού διαλόγου. Και συμπληρώνουν ότι σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η συμμετοχή του Αρχιεπισκόπου στην τουρκική εκδήλωση.
Εκείνο που είχαν αποφύγει επιμελώς να αναφέρουν οι κύκλοι της Αρχιεπισκοπής, αλλά ούτε και η ελληνική κυβέρνηση το ανέσυρε, είναι το γεγονός ότι ο κ.κ. Ελπιδοφόρος, όπως και ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, και άλλοι αρχιερείς του Φαναρίου, είναι Τούρκοι Υπήκοοι. Και, μάλιστα, ως εν δυνάμει υποψήφιος Οικουμενικός Πατριάρχης, ο κ. Ελπιδοφόρος, είναι “Τούρκος Υπήκοος πατρόθεν απ΄αρχής“.[4]
Πώς, λοιπόν, θα μπορούσε ο κ. κ. Ελπιδοφόρος να αποφύγει να παραστεί δίπλα στον Ταγίπ Ερντογάν και τον Ερσίν Τατάρ στο «Σπίτι της Τουρκίας» στην Νέα Υόρκη;
Και όπως έγραφε τότε -22 Σεπτεμβρίου 2021- η panhellenic post σε ενυπόγραφο άρθρο μας, “..Εάν οι Ιεράρχες της Ιεράς Συνόδου του Φαναρίου πρέπει να είναι Τούρκοι Υπήκοοι, δεν είναι ευνόητο οι Τούρκοι να τους προσκαλούν ως πολίτες της χώρας τους να συμμετέχουν σε παρόμοιες εκδηλώσεις;”
Να μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι σχετικά πρόσφατα το Οικουμενικό Πατριαρχείο ήλθε σε συμφωνία με τον Ταγίπ Ερντογάν και ο τελευταίος “χορήγησε την τουρκική υπηκοότητα σε 13 Ιεράρχες της Αρχιεπισκοπής Αμερικής και αγνώστου αριθμού Ιεραρχών άλλων Επαρχιών του!..». Τώρα μας ξίνισε ο τραχανάς!!!
Εξάλλου, ο ίδιος ο κ. Ελπιδοφόρος είχε δηλώσει για την παρουσία του στα εγκαίνια: «Λυπάμαι ειλικρινά για την οδύνη που άθελά μου προκάλεσα σε Κύπριους και Ελληνοαμερικανούς αδελφούς μου, ιδιαίτερα στο αγαπημένο μου ποίμνιο. Προσεύχομαι να βρεθεί μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στη μαρτυρική Κύπρο, όπως την προσδοκά ο Κυπριακός λαός, με βάση το διεθνές δίκαιο και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΟΗΕ, και εργάζομαι για αυτό το σκοπό».[5]
Όμως έκτοτε και ο Έλληνας πρωθυπουργός συναντήθηκε στο ίδιο «Σπίτι» με τον Ερντογάν…[6]
Σε ό,τι αφορά τη βάφτιση των παιδιών ομοφυλόφιλων ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής εκκλησιολογικά «τηρεί τις Διατάξεις» του Πατριαρχικού Τόμου της κθ’ (29) Ιουνίου 1850, και της Συνοδικής Πράξης της 4ης Σεπτεμβρίου 1928.
Επομένως, πέραν της όποιας θεολογικής ερμηνείας και της όποιας ευαγγελικής ρήσης, ούτε η Ιερά Σύνοδος της Ελλάδος και πολύ περισσότερο ούτε η Ελληνική Κυβέρνηση μπορούν παρακάμπτοντας το Οικουμενικό Πατριαρχείο να ελέγξουν θρησκευτικώς τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής.[7]
Και τίθεται το ερώτημα: Γιατί, επομένως, οι σχέσεις Μαξίμου – Αρχιεπισκόπου Αμερικής έχουν προσλάβει τέτοια δραματική έκταση; Μήπως συντρέχουν και άλλοι «κρυφοί» λόγοι τους οποίους η Κοινή Γνώμη αγνοεί; Μήπως μυστικοί “δάκτυλοι” υποδαυλίζουν τη σύγκρουση;
Ο ομογενειακός Τύπος
Μία άλλη παράμετρος του όλου ζητήματος αφορά τον ομογενειακό Τύπο και τις σχέσεις του με την Αρχιεπισκοπή Αμερικής. Από την εποχή του εθνικού Διχασμού, όπου είχε, μέσω της Εκκλησίας, μεταφερθεί και στην Αμερική, οι αποφάσεις ενίοτε ορισμένων Αρχιεπισκόπων επέσυραν την κριτική του Τύπου.[8]
Κορυφαία, επί παραδείγματι, ήταν η αντίδραση του ομογενειακού «Εθνικού Κήρυκα» όταν τον Ιούνιο του 1970 ο τότε Αρχιεπίσκοπος μακαριστός Ιάκωβος στην 20η Κληρικολαϊκή είχε αποπειραθεί να αντικαταστήσει την ελληνική γλώσσα στο τελετουργικό της Εκκλησίας με την “επιχώριο” γλώσσα και, επίσης, να “ανεξαρτητοποιήσει” την Αρχιεπισκοπή Αμερικής από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.[9]
Στην περίπτωση αυτή, όμως, η εφημερίδα δεν ήταν μόνη της «εναντίον» της απόφασης του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ιακώβου. Είχε μπροστάρη στον διετή αγώνα της για να διασώσει την ελληνική Γλώσσα, το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τον τότε Πατριάρχη Αθηναγόρα ο οποίος Εκκλησιολογικά νομιμοποιούσε τον αγώνα της εφημερίδας αφού «…σε επίσημη συνοδική Απόκρισι υπέμνησε στην εν Αμερική Αρχιεπισκοπή ότι βάσει του 1ου άρθρου του Καταστατικού της, αποτελεί “Επαρχία του Κλίματος του Αγιοτάτου Αποστολικού και Πατριαρχικού Οικουμενικού θρόνου…” και ότι, βάσει επίσης του 2ου άρθρου του Καταστατικού της Αρχιεπισκοπής, “λειτουργική γλώσσα εστίν η Ελληνική, εν η εγράφησαν τα Άγια Ευαγγέλια…”.[10]
Η ενότητα της Ομογένειας των ΗΠΑ
Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Σήμερα το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν δείχνει να συμμερίζεται τις «διαμαρτυρίες» και τα «συμπεράσματα» της Κυβέρνησης και μερίδος του ομογενειακού Τύπου εναντίον του Αρχιεπισκόπου Ελπιδοφόρου. Εξακολουθεί ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος να στηρίζει τον Αρχιεπίσκοπο. Επομένως, κάθε εναντίωση στον Αρχιεπίσκοπο και τις θρησκευτικές του επιλογές, είτε από την κυβέρνηση είτε από την Ιερά Σύνοδο της Ελλάδος είτε από τον ομογενειακό Τύπο αποτελούν ενέργειες εκτός εκκλησιαστικού κλίματος και έρχονται σε ευθεία αντιπαράθεση με το ίδιο το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Όταν η ελληνική κυβέρνηση αποφεύγει τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής, αποφεύγει και το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Όταν «εισηγείται» κατά του Αρχιεπισκόπου στο Οικουμενικό Πατριαρχείο κάνει «εισπήδηση» στις αρμοδιότητες του Φαναρίου. Και όταν ο Τύπος καταφέρεται εναντίον του Αρχιεπισκόπου Αμερικής για ενέργειές του χωρίς να έχει την στήριξη και την συμπαράσταση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, βάλει εναντίον και του Οικουμενικού Πατριάρχη. Ουδείς, είτε πρωθυπουργός είναι, είτε υπουργός των Εξωτερικών, είτε δημοσιογράφος ή σύμβουλος δημοσιογράφων είναι, ουδείς δικαιούται να στοχοποιεί τον Αρχιεπίσκοπο. Ούτε έχει δικαίωμα ο οποιοσδήποτε να θεωρεί τον Αρχιεπίσκοπο “υπόχρεο” επειδή κάποτε οικειοθελώς (πιστεύουμε) τον στήριξε να εκλεγεί…
Πνευματικός ηγέτης
Ο Αρχιεπίσκοπος είναι Πνευματικός Ηγέτης. Δεν είναι Εθνικός ηγέτης. Ο συνδυασμός θα ταίριαζε σε υπόδουλη χώρα και υπόδουλους κατοίκους. Όχι σε ελεύθερους πολίτες. Τα εθνικά θέματα θέλουν πολιτικούς. Τα θρησκευτικά ζητήματα θέλουν ιερωμένους. Στην Αμερική πετύχαμε για διάφορες αιτίες -πραγματικές ή φανταστικές- να …μην μας αρέσουν τρεις (!) εν σειρά Αρχιεπίσκοποι (Ιάκωβος, Σπυρίδων, Δημήτριος) και δια του Τύπου τους “παραιτήσαμε” όλους!.. Βάλαμε πλώρη, τώρα, και για τον τέταρτο… Τυχαίο;
Θα ρωτήσει κάποιος, γιατί τόσο «μελάνι» και τόσες “λέξεις” για τις σχέσεις κυβέρνησης- Αρχιεπισκόπου Αμερικής ή και Τύπου-Ελπιδοφόρου;
Πρόσφατα σε συνέντευξη του ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας κ.κ. Μακάριος δήλωσε: «αυτό που με απασχολεί και έχει καταστεί για μένα υπόθεση έντονης προσευχής, είναι η ενότητα των Ελλήνων και της Εκκλησίας στην Αυστραλία. Οπως το ξέρετε, εδώ υπάρχουν σχίσματα και οι Ελληνες βασανίζονται από το σαράκι του διχασμού»…[11]
Το σαράκι του διχασμού
Γι αυτό, για να μην εμφιλοχωρήσει και στην ομογένεια της Αμερικής το «σαράκι του διχασμού» γράφουμε. Οι πιστοί ακολουθούν τον πνευματικό τους ηγέτη. Όχι όλοι, Οι πολλοί. Κάποιοι άλλοι ακολουθούν πολιτικές ή δημοσιογραφικές προσωπικότητες. Και κάπως έτσι ξεκινά ο διχασμός. Κάπως έτσι επέρχεται η διχόνοια. Και η ενότητα της Ομογένειας στην Αμερική προστατεύτηκε αποτελεσματικά για πολλά πολλά χρόνια. Προστατεύθηκε επί χούντας. Δεν θα κακοπάθει τώρα επί πλέριας Δημοκρατίας. Είναι για την προστασία της ενότητας της Ομογένειας που η κυβέρνηση πρέπει να δρα “πυροσβεστικά” και όχι “εμπρηστικά” στα όποια -πραγματικά ή τεχνητά- προβλήματα ανακύπτουν στις τάξεις των Αποδήμων Ελλήνων.
Ας αναλογισθούν όλοι τις ευθύνες τους απέναντι στον Οικουμενικό ελληνισμό.
______________________________________________________
[1] Επιστολή Κατσιματίδη: «…Ως Ελληνοαμερικανός, εκφράζω τη βαθιά μου ανησυχία για το γεγονός ότι ο νυν Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας δεν επισκέφθηκε την Αρχιεπισκοπή ούτε συναντήθηκε με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκ*/-εψής του». «Εθνικός Κήρυξ». 28 Φεβρουαρίου 2025.
[2] Άρθρο Αντώνη Διαματάρη «Ε.Κ.» 1-2 Μαρτίου 2025 «…αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ανώτατοι αξιωματούχοι της ελληνικής Κυβέρνησης που επισκέπτονται την Νέα Υόρκη, αρχίζοντας από τον Πρωθυπουργό, δεν συναντούν τον Αρχιεπίσκοπο. Το ίδιο συνέβη και κατά την επίσκεψη των Αρχόντων στην Αθήνα, όπου η ηγεσία της ελληνικής κυβέρνησης κράτησε αποστάσεις από τον Αρχιεπίσκοπο» (…) Η πολιτική της Κυβέρνησης έναντι του Αρχιεπισκόπου αποτελεί προϊόν εθνικού ενδιαφέροντος και ανησυχίας για την Ομογένεια”.
[3] Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος αποφάσισε να στείλει επιστολή διαμαρτυρίας στον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο για την τέλεση βάπτισης δύο παιδιών στη Βουλιαγμένη, καθώς και σχετική επιστολή προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, στην κανονική δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται.
[4] Το Καταστατικό του 1836, που διέπει την ύπαρξη του “Ρωμιού Πατριάρχη της Πόλης” προβλέπει: α) Ιεράρχης μέλος της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου μπορεί να γίνει “Τούρκος Υπήκοος”. β) Πατριάρχης μπορεί να γίνει μόνον “Τούρκος Υπήκοος πατρόθεν απ΄αρχής“. Την ισχύ μέχρι και σήμερα του “Καταστατικού του 1836” επιβεβαίωσε σχετικά πρόσφατα (Καλοκαίρι 2016) στην Panhellenic Post Μητροπολίτης Μητροπόλεως του Φαναρίου (και δυνάμενος, κατά το Καταστατικό, να είναι υποψήφιος Πατριάρχης) απαντώντας σε σχετικό ερώτημα, με την χαρακτηριστική φράση: “αυτά δεν αλλάζουν”.
[5] Panhellenic Post 23 Σεπτεμβρίου 2021. Ελπιδοφόρος: Συγνώμη από την Κύπρο
[6] powergame.gr, 6 Μαρτίου 2025.
[7] Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος κατόπιν εκτενούς συζητήσεως, αποφάσισε ομοφώνως «Να αποστείλει επιστολή διαμαρτυρίας προς τον Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο Αμερικής (…) καθώς και σχετική επιστολή προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, στην κανονική δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής». Ανακοίνωση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου. Δευτέρα 18 Ιουλίου 2022
[8] «Οι Ελληνοαμερικανοί – Ιστορία του Απόδημου Ελληνισμού των Η.Π.Α» Μέρος 12o «Ο διχασμός διαιρεί την Ομογένεια».
[9] «Οι Ελληνοαμερικανοί – Ιστορία του Απόδημου Ελληνισμού των Η.Π.Α» Μέρος 34ο Ο σάλος της 20ης Κληρικολαϊκής.
[10] «Στην 21η κληρικολαϊκή συνέλευσι, ο αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος εδήλωσε κατά τον “επισημότερον τρόπον” οτι η Αρχιεπισκοπή σκοπεύει να πολιτευθή του λοιπού επί τη βάσει “του 1ου και του 2ου άρθρου του Συντάγματος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής” όπως είχε υποδείξει το Πατριαρχείο».
[11] romfea.gr: Συνέντευξη του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κ.κ. Μακαρίου στον Θεόδωρο Καλμούκο| Εθνικός Κήρυκας. 10/1.
Σχόλια Facebook