Δωδεκανησιακή Ομοσπονδία – 75 χρόνια δράσης στην Αμερική

Νέα Υόρκη.- Μετά την απελευθέρωση και ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου και την αποπεράτωση των σκοπών τους, η Δωδεκανησιακή Νεολαίας Αμερικής διαλύθηκε και το Εθνικό Δωδεκανησιακό Συμβούλιο Αμερικής περιόρισε τη δράση του. Έτσι έγινε αναγκαία η δημιουργία νέου παν-δωδεκανησιακού οργανισμού που θα εκπροσωπούσε τη Δωδεκανησιακή παροικία και θα συνέδραμε στα νέα προβλήματα που είχε να αντιμετωπίσει η Δωδεκάνησος. Επειδή στη Νέα Υόρκη υπήρχαν ισχυροί τοπικοί σύλλογοι απ’ όλα τα νησιά, κρίθηκε ως πιο εφικτή λύση η δημιουργία Ομοσπονδίας κατά το παράδειγμα άλλων ομογενειακών ομοσπονδιών.

Έτσι, στις 13 Απριλίου 1950 συνήλθαν οι αντιπρόσωποι των Δωδεκανησιακών Συλλόγων και αποφάσισαν την ίδρυση της Δωδεκανησιακής Ομοσπονδίας. Ακολούθησε η σύνταξη  καταστατικού και, στις 11 Νοεμβρίου,  η εκλογή ΔΣ: Κωνσταντίνος Νικολής (πρόεδρος), Λάμπρος Χατζηκώστας (1^ος αντιπρόεδρος), Θεόδωρος Σαπουνάκης (2^ος αντιπρόεδρος), Ελευθέριος Ζαβόλας (γραμματέας), Πέτρος Πρώιος (ταμίας) και σύμβουλοι Ιωάννης Λαμπαδάριος, Εμμανουήλ Μουχούρτης, Φώτιος Νικητιάδης, Διαμαντής Νοταρίδης, Μιχαήλ Καρακατσάνης, Γεώργιος Μιχαλούτσος, Νικήτας Αγγέλου και Γρηγόριος Γιαννάκης.

Το Μάρτη του 1951 η Ομοσπονδία αναγνωρίστηκε από την πολιτεία της Νέας Υόρκης  με την ονομασία «Federation of the Dodecanese Societies of America», και στη συνέχεια ο Λάζαρος Κοντοβερός φιλοτέχνησε το έμβλημα της ομοσπονδίας που παριστάνει 13 νέες ντυμένες με παραδοσιακές ενδυμασίες των νησιών μας μέσα σ’ ένα ελληνικό κλασικό πλαίσιο.

Στις 18 Μαρτίου 1951, σε ξενοδοχείο της Νέας Υόρκη, η Ομοσπονδία οργάνωσε την πρώτη της πολιτιστική εκδήλωση με δείπνο και πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα. Μεταξύ των άλλων παρευρέθηκαν ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Μιχαήλ και ο αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη Αλέξης Κύρου. Η Ομοσπονδία συνέχισε την δράση της για αρκετά χρόνια με την εορτή της Ενσωμάτωσης, συμμετοχή στην εθνική παρέλαση της 5^ης Λεωφόρου της Νέας Υόρκης, χοροεσπερίδες και με άλλες εκδηλώσεις, αλλά με το πέρασμα του χρόνου η δράση της ατόνησε.

Αναδιοργάνωση

Δυο σημαντικά γεγονότα συντέλεσαν στην αναδιοργάνωση και επαναδραστηριοποίηση της Δωδεκανησιακής Ομοσπονδίας: Η αλλαγή του αμερικανικού μεταναστευτικού νόμου το 1965 που επέτρεψε την ομαδική μετανάστευση χιλιάδων Δωδεκανησίων στην δεκαετία 1965-1975 και το γεγονός ότι οι περισσότεροι νέοι μετανάστες εγκαταστάθηκαν στην μητροπολιτική περιφέρεια της Νέας Υόρκης και έδωσαν μεγάλη ώθηση στις υπάρχουσες δωδεκανησιακές παροικίες και στους τοπικούς συλλόγους που ξαφνικά είδαν τα μέλη, τα έσοδα και τις δραστηριότητες τους να πολλαπλασιάζονται.

Συνάμα, οι νέοι μετανάστες είχαν ένα ζωτικό συνδετικό κρίκο μεταξύ τους. Επειδή έζησαν στα Δωδεκάνησα τα χρόνια της Ιταλοκρατίας, του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και της Ενσωμάτωσης είχαν τις ίδιες εμπειρίες και κοινό σημείο αναφοράς. Ανεξάρτητα από το νησί της καταγωγής τους, στις συναντήσεις τους είχαν να διηγηθούν γεγονότα που –λίγο πολύ– όλοι είχαν βιώσει κι είχαν χαρεί ή ταλαιπωρηθεί απ’ αυτά, γεγονός που τους ένωνε ψυχικά. Έτσι, η ιδέα της αναδιοργάνωσης της Δωδεκανησιακής Ομοσπονδίας βρήκε πρόσφορο έδαφος.

Το 1969, με πρωτοβουλία του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου, άρχισαν οι πρώτες επαφές, ανταλλάγησαν απόψεις, έγιναν οι κατάλληλες ενέργειες και ακολούθησε η σχετική διαδικασία. Μέσα σε λίγους μήνες συντάχθηκε και ψηφίστηκε νέο καταστατικό, εξελέγη νέο Διοικητικό Συμβούλιο με πρόεδρο τον Δημήτρη Παπακωνσταντίνου και διοργανώθηκε η πρώτη χοροεσπερίδα με μεγάλη συμμετοχή και επιτυχία. Σ’ αυτή την χοροεσπερίδα καθιερώθηκε ο θεσμός της εκλογής της Miss Δωδεκάνησος που κράτησε πάνω από μια δεκαετία.

Ενσωμάτωση

Από το 1972 η Ομοσπονδία ξανάρχισε να γιορτάζει την επέτειο της Ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα με κύριο ομιλητή τον ιατρό Ηλία Χωρατατζή. Οι προετοιμασίες αρχίζουν από ενωρίς, δυο – τρεις εβδομάδες πριν από την ιστορική επέτειο δημοσιεύονται επίκαιρα άρθρα και μελέτες στον ομογενειακό τύπο σχετικά με την ιστορία της Δωδεκανήσου και τους αγώνες για την απελευθέρωση και εθνική αποκατάσταση των νησιών μας. Παρόμοια προγράμματα προβάλλονται από την τηλεόραση και το ραδιόφωνο. Στις εκδηλώσεις των Δωδεκανησίων συμμετέχει και γιορτάζει όλη η Ομογένεια την «Μεγάλη Μέρα» για τα Δωδεκάνησα.

Το Σάββατο που είναι πιο κοντά στις 7 Μαρτίου γίνεται η ετήσια χοροεσπερίδα και την επομένη ακολουθεί ο πανηγυρικός εορτασμός της Ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου. Αρχίζει με δοξολογία, αρτοκλασία και επιμνημόσυνη δέηση στη μνήμη των αγωνιστών της Δωδεκανησιακής ελευθερίας, στον καθεδρικό ναό του Αγίου Δημητρίου στην Αστόρια της Νέας Υόρκης. Ιερουργεί Δωδεκανήσιος μητροπολίτης, αρχιμανδρίτης ή ιερέας και ορισμένες φορές χοροστατεί ο Αρχιεπίσκοπος.

Το πρόγραμμα συνεχίζεται με δεξίωση στο χολ της εκκλησίας, όπου προσφέρονται καφές, αναψυκτικά, γλυκά και παραδοσιακά φαγητά. Την γιορτή τιμούν με την παρουσία τους πολιτικοί και κυβερνητικοί εκπρόσωποι της Αμερικανικής Κυβέρνησης, της πολιτείας και της πόλης της Νέας Υόρκης και αντιπρόσωποι της Ελληνικής και Κυπριακής Κυβέρνησης, όπως και Δωδεκανήσιοι υπουργοί, βουλευτές, νομάρχες και δήμαρχοι που έρχονται από την Ελλάδα.

Το πολιτιστικό πρόγραμμα που ακολουθεί περιλαμβάνει χαιρετισμούς και ομιλίες σχετικές με την ιστορία και την πολιτισμική παράδοση της Δωδεκανήσου και το ιστορικό της ημέρας. Οι κύριοι ομιλητές είναι εκλεκτοί πνευματικοί άνθρωποι, συγγραφείς, λογοτέχνες, καθηγητές, γιατροί, δικηγόροι, εκπαιδευτικοί, τεχνοκράτες, υπουργοί, βουλευτές και διπλωμάτες Δωδεκανήσιοι ή άλλοι Έλληνες από την Ελλάδα και την Αμερική. Το πολιτιστικό μέρος του προγράμματος πλαισιώνεται με παραδοσιακή μουσική, χορούς, τραγούδια και απαγγελίες.

Οι Δωδεκανήσιοι υπουργοί, βουλευτές και τοπικοί αξιωματούχοι συμμετέχουν σε συγκεντρώσεις και δείπνα που δίδονται προς τιμή τους, επισκέπτονται τα «Δωδεκανησιακά Σπίτια» των συλλόγων στη Νέα Υόρκη και τις Δωδεκανησιακές παροικίες σε άλλες πόλεις της Αμερικής. Επίσης μέσω των ομογενειακών εφημερίδων, τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών προγραμμάτων ενημερώνουν την ομογένεια για θέματα Δωδεκανησιακού και γενικού ενδιαφέροντος.

Εθνικά Θέματα

Επειδή η Δωδεκάνησος είναι το τελευταίο κομμάτι του Ελληνισμού που ενσωματώθηκε στον εθνικό κορμό, οι Δωδεκανήσιοι έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία στα εθνικά θέματα. Γι’ αυτό το 1974 που έγινε η απόβαση των Τούρκων στην Κύπρο, οι Δωδεκανήσιοι της Αμερικής και οι σύλλογοι τους, με σημαιοφόρο την Δωδεκανησιακή Ομοσπονδία, συμμετείχαν στον μεγάλο αγώνα της Ομογένειας υπέρ του Ελληνισμού της μαρτυρικής μεγαλονήσου. Η Ομοσπονδία έλαβε μέρος στις συγκεντρώσεις και στα συλλαλητήρια που έγιναν στην Νέα Υόρκη, την έδρα των Ηνωμένων Εθνών, και στην Washington, ενοικιάζοντας δεκάδες λεωφορεία για την μετάβαση των συμπατριωτών μας στην αμερικανική πρωτεύουσα. Επίσης η Ομοσπονδία με την συνεργασία των τοπικών συλλόγων συγκέντρωσε χιλιάδες δολάρια για την ανακούφιση των θυμάτων της τουρκικής εισβολής.

Για τον ίδιο σκοπό η Ομοσπονδία εργάστηκε για την εγγραφή περισσοτέρων ομογενών στους εκλογικούς καταλόγους και την εκλογή ομογενών και φιλελλήνων πολιτικών. Εκτός από το Κυπριακό η Ομοσπονδία έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον και για το Μακεδονικό, με δυναμική συμμετοχή στα συλλαλητήρια και σε άλλες εκδηλώσεις.

Με το ίδιο πνεύμα, η Ομοσπονδία  συμμετέχει ανελλιπώς στην εθνική μας παρέλαση επί της 5^ης  Λεωφόρου της Νέας Υόρκης με άρμα διακοσμημένο με θέματα παρμένα από την ιστορία της Δωδεκανήσου όπου βρίσκονται κοπέλες ντυμένες με τις τοπικές φορεσιές των νησιών μας. Προηγείται το ΔΣ της Ομοσπονδίας και ακολουθούν τα ΔΣ των τοπικών συλλόγων με τα λάβαρα τους. Το Δωδεκανησιακό συγκρότημα συμπληρώνεται από την Δωδεκανησιακή νεολαία και τις νεολαίες των τοπικών συλλόγων με τα λάβαρα τους και πανό με εθνικά συνθήματα.

Επικοινωνία

Με δημοσιεύσεις στον ομογενειακό τύπο και στις Δωδεκανησιακές εφημερίδες και μέσω της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου, η Ομοσπονδία προσπαθεί να κρατήσει ενήμερους τους απανταχού Δωδεκανησίους για την δράση της και για την Δωδεκανησιακή παροικία. Η Ομοσπονδία εξέδωσε πέντε αναμνηστικά λευκώματα με άρθρα σχετικά με την ιστορία και το λαϊκό πολιτισμό της Δωδεκανήσου και την Δωδεκανησιακή παροικία. Τα τελευταία χρόνια επικοινωνεί με τους συμπατριώτες μας με την χρήση της νέας τεχνολογίας.

Στο διάστημα της προεδρίας του Δημοσθένη Τριανταφύλλου, η Ομοσπονδία, στην προσπάθεια της να φέρει σε επαφή την νέα γενιά με τα νησιά μας, οργάνωνε αρκετά ταξίδια στα Δωδεκάνησα δίνοντας την ευκαιρία σε δεκάδες νέους της παροικίας μας να επισκεφθούν τα νησιά μας και να γνωρίσουν από κοντά τις ρίζες τους και τον τόπο των προγόνων τους. Παντού γίνονταν δεκτοί με αγάπη, όπου οι τοπικοί άρχοντες και παράγοντες των νησιών τους πρόσφεραν απλόχερα την φιλοξενία τους. Οι νέοι μας, εκτός από τη θερμή φιλοξενία, γνώριζαν και τις ομορφιές των νησιών και επέστρεφαν με εντυπώσεις που τους δημιουργούσαν την επιθυμία να ξαναγυρίσουν σ’ αυτά.

Στο διάστημα της προεδρίας της Ματίνας Κουτσού, στον ιερό ναό της Αγίας Αικατερίνης στην Αστόρια τελούνταν ετήσιο Πανδωδεκανησιακό μνημόσυνο στη μνήμη των Δωδεκανησίων της Αμερικής που υπηρέτησαν στους συλλόγους και αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση και εθνική αποκατάσταση της Δωδεκανήσου. Στην δεξίωση που ακολουθούσε στην κοινοτική αίθουσα γινόταν αναφορά στη δράση και στο έργο των αειμνήστων συμπατριωτών μας.

Το παρόν ΔΣ υπό τη Μαρία Μαραγκού, παρά τα προβλήματα που δημιούργησε στους συλλόγους η επιδημία του κορονοϊού, κατόρθωσε να κρατήσει την Ομοσπονδία ενεργή συνεχίζοντας τις καθιερωμένες εκδηλώσεις. Επίσης δημιούργησε δεσμούς φιλίας και συνεργασίας με την Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου όπου μεταξύ των άλλων ανάλαβε την διανομή και αποστολή σε 50 βιβλιοθήκες στην Αμερική του βιβλίου του Μανώλη Μακρή «Τα Δωδεκάνησα στην Επανάσταση του 1821» του οποίου τα τυπογραφικά της Ελληνικής και Αγγλικής έκδοσης ανάλαβε ο Δημοσθένης Τριανταφύλλου εις μνήμη της συζύγου του.

Από το 1970 που αναδιοργανώθηκε η Δωδεκανησιακή Ομοσπονδία, πρόεδροι υπηρέτησαν: Δημήτρης Παπακωνσταντίνου (Κως), ιατρός Ηλίας Χωρατατζής (Κάρπαθος), Δημοσθένης Τριανταφύλου (Νίσυρος), Δημήτρης Μαυρομιχάλης (Τήλος), Χριστοφής Κορονέος (Νίσυρος), Θεολόγος Τηλιακός (Πάτμος), Γιάννης Κορδιστός (Κως), Ματίνα Κουτσού (Κάρπαθος), Γιώργος Ανδριώτης (Νίσυρος), Μαρία Μαραγκού (Κάλυμνος).

Πηγή:anamniseis.net