9 Αυγούστου 1978, όταν ένα αεροπλάνο της Ολυμπιακής Αεροπορίας παραλίγο να συντριβεί στο κέντρο της Αθήνας

Αθήνα.-  Ήταν 9 Αυγούστου 1978, όταν ένα αεροπλάνο της Ολυμπιακής Αεροπορίας παραλίγο να συντριβεί στο κέντρο της Αθήνας, με τον πιλότο να καταφέρνει να αποφύγει την καταστροφή στα τελευταία δευτερόλεπτα της πτήσης.

Ήταν μια ζεστή αυγουστιάτικη μέρα στο Διεθνές Αεροδρόμιο του Ελληνικού όταν τετρακόσιοι επιβάτες επιβιβάστηκαν στην πτήση 411 της Ολυμπιακής Αεροπορίας για Νέα Υόρκη, οι περισσότεροι από αυτούς πολίτες των ΗΠΑ που επέστρεφαν από τις καλοκαιρινές τους διακοπές στην Ελλάδα. Υπήρχαν δεκαοκτώ μέλη πληρώματος στην υπερατλαντική πτήση μεγάλης απόστασης. Ο πιλότος, Σήφης Μιγάδης, ο οποίος είχε την ευθύνη της πλοήγησης του τζάμπο τζετ των 370 τόνων, είχε τριάντα δύο χρόνια πτητικής εμπειρίας. Μαζί του ήταν ο συγκυβερνήτης Κωνσταντίνος Φυκάρδος, επίσης έμπειρος πιλότος με τον οποίο πετούσε συχνά.

Αυτό που συνέβη μέσα σε μόλις ενενήντα τρία δευτερόλεπτα εκείνη την ημέρα θα χαραχτεί για πάντα στη μνήμη των 418 ατόμων που επέβαιναν στο Boeing 747 της Ολυμπιακής Αεροπορίας.

Απογείωση και βλάβη κινητήρα

Στις 2:00 μ.μ. εκείνη την ημέρα, το πλήρωμα πήρε τις θέσεις του και το αεροπλάνο εισήλθε στον διάδρομο για απογείωση. Το αεροσκάφος μετέφερε 160 τόνους καυσίμων, καθώς θα πετούσε απευθείας από την Αθήνα στη Νέα Υόρκη. Κατά την απογείωση, το αεροσκάφος δεν μπορούσε να υψωθεί αρκετά. Πριν οι τροχοί ξεκολλήσουν από το έδαφος, ακούστηκε μια έκρηξη από τον δεξιό κινητήρα, ο οποίος είχε υποστεί ζημιά.

Ο Μιγάδης δεν μπορούσε να σταματήσει το αεροσκάφος και διέταξε τον Φυκάρδο να σηκώσει τους τροχούς για να συνεχιστεί η απογείωση. Εν τω μεταξύ, ο μηχανικός πτήσης, μόλις είδε τη ζημιά στον κινητήρα, έκοψε το νερό κλείνοντας το σύστημα έγχυσης νερού σε όλους τους κινητήρες. Με αυτό, το αεροσκάφος έχασε 4.500 λίβρες ώθησης. Ο πιλότος πάλευε να σηκώσει το Boeing 747 αρκετά ψηλά και οι άνθρωποι από τον έλεγχο εδάφους πίστευαν ότι το αεροσκάφος θα συντριβεί στην πόλη της Αθήνας. Με ελάχιστο ύψος, ο πιλότος κατάφερε να περάσει πάνω από το πρώτο εμπόδιο, το οποίο ήταν ένας λόφος στη γειτονιά του Αλίμου. Ο λόφος είχε ύψος 200 μέτρα. Ο Μιγάδης πέταξε σε ύψος μόλις 209 μέτρα πριν το αεροσκάφος αρχίσει να χάνει ξανά ύψος.

Ταυτόχρονα, ο Φυκάρδος έστελνε απεγνωσμένα σήματα έκτακτης ανάγκης στον πύργο ελέγχου. Οι συναγερμοί στο αεροδρόμιο ηχούσαν ενώ το τεράστιο τζάμπο τζετ πετούσε πάνω από τις πολυκατοικίες της Καλλιθέας και της Νέας Σμύρνης, σχεδόν ξύνοντας την κορυφή του κτιρίου Interamerican στη λεωφόρο Συγγρού. Σύμφωνα με μια αεροσυνοδό, από τα παράθυρα, μπορούσαν να δουν τους υπαλλήλους που εργάζονταν στα γραφεία να κοιτάζουν το αεροπλάνο, εντελώς σαστισμένοι. Εκείνη τη στιγμή, το αεροσκάφος πετούσε με ταχύτητα μόλις 160 μίλια την ώρα σε απίστευτο ύψος 55 μέτρων πάνω από το έδαφος. Ο πιλότος αποφασίζει να συντριβεί σε λόφο.  Ο Μιγάδης επέλεξε να κρατήσει το αεροσκάφος σταθερό σε οριζόντια θέση, καθώς γνώριζε πολύ καλά τον νόμο της αεροδυναμικής. Όπως είχε πει σε συνέντευξή του, έσπασε πολλούς κανόνες αεροπορίας για να κρατήσει το αεροσκάφος στον αέρα. Αποφάσισε να μην το γυρίσει και να προσπαθήσει να ελιχθεί για να βγει από την κατάσταση.

Κράτησε το τζετ να πηγαίνει ευθεία μπροστά, καθώς είχε αποφασίσει να προσπαθήσει να φτάσει στο Όρος Αιγάλεω, για να συντριβεί το αεροσκάφος σε μια ακατοίκητη περιοχή. Κατά τη διάρκεια αυτών των δραματικών ενενήντα τριών δευτερολέπτων, οι δύο άνδρες στο πιλοτήριο ήταν σιωπηλοί. Ταυτόχρονα, ο μηχανικός προσπαθούσε απεγνωσμένα να επισκευάσει τους κινητήρες με οποιονδήποτε τρόπο μπορούσε, ενώ οι πιλότοι παρέμειναν συγκεντρωμένοι, ήρεμοι και συγκρατημένοι. Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο οι περισσότεροι επιβάτες δεν κατάλαβαν τι συνέβαινε και είχαν την εντύπωση ότι η χαμηλή πτήση πάνω από την Αθήνα ήταν προγραμματισμένη.

Στην πραγματικότητα, μερικοί από τους επιβάτες τραβούσαν φωτογραφίες από τα παράθυρα καθώς περνούσαν ακριβώς πάνω από τις στέγες. Στις 2:05 μ.μ., ένα ελαφρύ αεράκι βοήθησε το Boeing 747 να ανέβει μερικά πόδια ψηλότερα, γεγονός που σε συνδυασμό με τη μείωση του νερού βοήθησε το αεροσκάφος να στρίψει ελαφρώς πριν συντριβεί στο Όρος Αιγάλεω της Αθήνας.

Το αεροπλάνο της Ολυμπιακής Αεροπορίας προσγειώνεται στο Ελληνικό

Λίγο πριν το αεροπλάνο συντριβεί στο Όρος Αιγάλεω, ο Μιγάδης πήρε μια απόφαση της τελευταίας στιγμής και πραγματοποίησε κάποιους ελιγμούς, καταφέρνοντας να γυρίσει το αεροσκάφος και να επιστρέψει στο Ελληνικό. Οι άνθρωποι στον πύργο ελέγχου δεν ήξεραν τι συνέβαινε γιατί δεν υπήρχε επικοινωνία από το πιλοτήριο. Όταν είδαν το Boeing 747 να έρχεται από τον Πειραιά, δεν πίστευαν στα μάτια τους. Ο Μιγάδης πέταξε πάνω από τη θάλασσα κοντά στον Πειραιά και άδειασε λίγο από το καύσιμο, κάνοντας το αεροσκάφος ελαφρύτερο, επιτρέποντάς του να προσγειώσει με ασφάλεια το τζάμπο τζετ στο Ελληνικό.

Η επιστροφή του αεροσκάφους έγινε δεκτή με ξέφρενη χειροκροτήματα στο έδαφος. Όταν ο Μιγάδης βγήκε από το αεροπλάνο, είδε τις δύο κόρες του να τον περιμένουν. Οι δύο γυναίκες είχαν ειδοποιηθεί από έναν ξάδερφο, ο οποίος είχε δει το αεροπλάνο να πετάει λίγα μέτρα πάνω από το γήπεδο ποδοσφαίρου του Πανιωνίου και τους είπε ότι σχεδόν χτύπησε τους πυλώνες φωτισμού και θα είχε συντριβεί.

Η ψυχραιμία, οι δεξιότητες και η εμπειρία του Μιγάδη αναμφίβολα έσωσαν χιλιάδες ζωές. Αν το αεροσκάφος είχε συντριβεί σε μια κατοικημένη περιοχή, το αποτέλεσμα θα ήταν καταστροφικό. Το αεροσκάφος πετούσε σε τόσο χαμηλά ύψη που φαίνονται αδύνατα. Ακόμα και οι μηχανικοί της Boeing είπαν ότι δεν ήταν δυνατό για εκείνο το συγκεκριμένο αεροσκάφος να παραμείνει στον αέρα σε τόσο χαμηλές ταχύτητες.

Μετά το σχεδόν τραγικό γεγονός, ο Μιγάδης, σαν τον ήρωα που ήταν, πήρε τη θέση του στο πιλοτήριο ενός αεροσκάφους αντικατάστασης και στις 6:00 μ.μ., μαζί με το υπόλοιπο πλήρωμα, πέταξε τους τετρακόσιους επιβάτες πάνω από τον Ατλαντικό στη Νέα Υόρκη. Όπως δήλωσε ο Μιγάδης σε συνέντευξή του το 1994, “Αυτοί από εμάς που επιβιώσαμε εκείνη την ημέρα είμαστε λαθρεπιβάτες στη ζωή.”