«Το οθωμανικό φιρμάνι για τα Γλυπτά του Παρθενώνα δεν υπήρξε ποτέ»

Με μια κίνηση που καταρρίπτει όλα τα βρετανικά επιχειρήματα, η Τουρκία ξεκαθάρισε με τον πιο επίσημο τρόπο πως δεν υπάρχει φιρμάνι το οποίο νομιμοποιεί την υφαρπαγή των γλυπτών του Παρθενώνα από τον Λόρδο Ελγιν. Μάλιστα, η εκπρόσωπος της Άγκυρας στην επιτροπή της Unesco τόνισε πως ανυπομονεί ολόψυχα να γιορτάσει την επιστροφή των Γλυπτών στην Ελλάδα.

«Δεν γνωρίζουμε κανένα έγγραφο που να νομιμοποιεί αυτή την απόκτηση από παλιότερα αποίκους στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δεν νομίζω λοιπόν ότι υπάρχει περιθώριο συζήτησης για τη νομιμότητά του. Ακόμα και σύμφωνα με το νόμο της εποχής. Και ανυπομονούμε ολόψυχα να γιορτάσουμε την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, καθώς πιστεύουμε ότι θα σηματοδοτήσει την αλλαγή συμπεριφοράς προς την προστασία των πολιτιστικών αγαθών και θα είναι το ισχυρότερο μήνυμα που θα δοθεί παγκοσμίως», ανέφερε η επικεφαλής του τμήματος καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων της Τουρκίας, Ζεϊνέπ Μποζ.

Και με αυτόν τον τρόπο αποδομείται ένα από τα κεντρικά επιχειρήματα των Βρετανών για την υφαρπαγή και παραμονή των Γλυπτών του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο.

«Το τι ακριβώς είναι φιρμάνι το γνωρίζουμε από εκείνο του Έλγιν με χρονολογία 1802 και εκείνο που είχε ο λόρδος Βύρωνας το 1810 είναι ένα νόμιμο έγγραφο με την υπογραφή του ίδιου του Σουλτάνου ενώ το ιταλικό γράμμα που παρουσιάζεται εδώ από τους Βρετανούς φίλους είναι ένα απλό έγγραφο», τόνισε ο διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης, Νίκος Σταμπολίδης.

Η επικεφαλής του τμήματος καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων της Τουρκίας αναφερόταν στο οθωμανικό έγγραφο που επικαλείται η Βρετανία για την απόκτηση των Γλυπτών του Παρθενώνα το 1816 από τον λόρδο Έλγιν ως κομμάτι της ιστορίας της απομάκρυνσης των Γλυπτών.

Διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης: “Το φιρμάνι αυτό δεν υπάρχει, δεν υπήρξε ποτέ”

«Το φιρμάνι αυτό δεν υπάρχει, δεν υπήρξε ποτέ. Μπορεί λοιπόν απρόσκοπτα να προχωρήσει κάνεις στην επιστροφή και στην επανένωση τους στο μουσείο της Ακρόπολης», υπογράμμισε ο Νίκος Σταμπολίδης.

«Είναι φανταστικό το γεγονός ότι η Τουρκία επιβεβαίωσε επιτέλους ότι δεν έχει αποδείξεις ότι έχει υπογραφεί ποτέ φιρμάνι από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτή ήταν πάντα η αδύναμη βάση του ισχυρισμού ότι ο Έλγιν είχε αποκτήσει νόμιμα τα μάρμαρα. Δεν υπήρχε νομική βάση για να πάρουν τα μάρμαρα από την Αθήνα στην αρχή, και μπορούμε να συνεχίσουμε με την ιστορική ευκαιρία που βρίσκεται μπροστά μας να τα δούμε να επανενώνονται», τόνισε στον ΣΚΑΪ ο Τζορτζ Γκάμπριελ, μέλος της Βρετανικής Επιτροπής για την επανένωση των Μαρμάρων του Παρθενώνα.

Το βρετανικό μουσείο ισχυρίζεται ότι ο Έλγιν κινήθηκε με την άδεια των οθωμανικών αρχών και σύμφωνα με το φιρμάνι που του είχε δοθεί, από το οποίο υπάρχει μια ιταλική μετάφραση.

«Η απομάκρυνση των μαρμάρων και η καταστροφή του Παρθενώνα από το συνεργείο του Έλγιν ήταν μία πράξη βανδαλισμού κατακριτέα και παράνομη. Ένα φιρμάνι φέρει συγκεκριμένες υπογραφές που δεν υπάρχουν στην ιταλική μετάφραση που είναι το μόνο έγγραφο που διασώζεται», σημείωσε η Καθηγήτρια Νομικής Σχολής Πανεπιστημιου Λευκωσίας, Ειρήνη Σταματούδη.

«Αυτό υπονομεύει ριζικά τη θέση και την υπόθεση της απόκρυψης των Μαρμάρων του Παρθενώνα από τον ελληνικό λαό. Έπρεπε από πάντα να μείνουν στην Αθήνα. Ξέρουμε ότι ο Λόρδος Έλγιν ήταν λεηλάτης μνημείων όταν ήρθε να επισκεφτεί τον Παρθενώνα», ανέφερε ο Βρετανός νομικός, Μαρκ Στίβενς.

Επιβεβαιώθηκε αυτό το οποίο υποστηρίζουμε εδώ και χρόνια, τονίζει η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη: «Η Ελλάδα είναι πάντα ανοιχτή στο διάλογο έχει προσπαθήσει και θα συνεχίσει να προσπαθεί προκειμένου ο μεγάλος εθνικός στόχος που είναι η ικανοποίηση του εθνικού αιτήματος της επανένωσης των γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα στο μουσείο της Ακρόπολης να γίνει πραγματικότητα».

“Επιθυμούμε να αναπτύξουμε μία νέα σχέση με την Ελλάδα… Προσβλέπουμε σε ρεαλιστική λύση”

Με την έκφραση επιθυμίας για μία «νέα σχέση» με την Ελλάδα και για «ρεαλιστικές λύσεις» στο θέμα των Γλυπτών του Παρθενώνα αντιδρά το Βρετανικό Μουσείο στην αποδόμηση από την πλευρά της Τουρκίας (στο πλαίσιο της UNESCO) του επιχειρήματος περί νόμιμης απόκτησης των Γλυπτών από τον Έλγιν με βάση οθωμανικό φιρμάνι.

Κληθείς από τον ΣΚΑΪ να σχολιάσει την τουρκική θέση, εκπρόσωπος του βρετανικού μουσείου δήλωσε:

«Το Βρετανικό Μουσείο αναγνωρίζει την ισχυρή επιθυμία της Ελλάδας τα Γλυπτά του Παρθενώνα στο Λονδίνο να επιστραφούν στην Αθήνα. Πρόκειται για ζήτημα με πολύ μακριά ιστορία, και κατανοούμε και σεβόμαστε τα δυνατά συναισθήματα που επιτάσσει αυτή η συζήτηση.

»Επιθυμούμε να αναπτύξουμε μία νέα σχέση με την Ελλάδα – μία ‘συνεργασία για τον Παρθενώνα’ – και να εξερευνήσουμε την πιθανότητα καινοτόμων τρόπων συνεργασίας με τους Έλληνες φίλους μας, με την ελπίδα ότι η κατανόηση των Γλυπτών του Παρθενώνα θα βαθύνει και θα συνεχίσει να εμπνέει ανθρώπους ανά τον κόσμο.

»Το Βρετανικό Μουσείο έχει φροντίσει τα γλυπτά του Παρθενώνα για πάνω από δύο αιώνες και η βαθιά επένδυση στα γλυπτά είναι κάτι που έχουμε κοινό με τους Έλληνες εταίρους μας. Ελπίζουμε ότι αυτό μπορεί να διαμορφώσει τη βάση για μία νέα σχέση και για τις ρεαλιστικές λύσεις στις οποίες προσβλέπουμε».

Μενδώνη: “Η Τουρκία επιβεβαίωσε αυτό που λέει η Ελλάδα – Δεν υπήρχε οθωμανικό φιρμάνι”

Νωρίτερα, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ερωτώμενη  για τις εξελίξεις στο ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα, με επίκεντρο τη Διακυβερνητική διάσκεψη της UNESCO, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Την Παρασκευή το βράδυ ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της ειδικής διακυβερνητικής επιτροπής της Unesco, που αφορά στη συζήτηση γύρω από την επιστροφή παρανόμως εξαχθέντων πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσής τους.

Όπως είναι γνωστό τα τελευταία 40 χρόνια ένα από τα πάγια θέματα στην ημερήσια διάταξη αφορά στα Γλυπτά του Παρθενώνα. Και αυτή τη φορά, η επιτροπή κατέληξε σε μία σύσταση όπου καλεί τις δύο πλευρές, τη βρετανική και την ελληνική, να επιλύσουν το θέμα αυτό το οποίο χρονίζει αρκετές δεκαετίες.

Ένα από τα ενδιαφέροντα σημεία της συνόδου ήταν η συζήτηση η οποία έγινε, γύρω από το περίφημο -μέσα σε εισαγωγικά- «φιρμάνι» του Έλγιν. Το τοποθετώ εντός εισαγωγικών γιατί αυτό είναι ένα επιχείρημα της βρετανικής πλευράς το οποίο όμως έχει αποδειχθεί ότι δεν είναι γνήσιο. Δεν υπήρξε ποτέ φιρμάνι οθωμανικό το οποίο έδωσε στον Έλγιν τη δυνατότητα να φερθεί με τη βαρβαρότητα που φέρθηκε στα Γλυπτά του Παρθενώνα. Στη σύνοδο η εκπρόσωπος της Τουρκίας επιβεβαίωσε αυτό το οποίο υποστηρίζει εδώ και χρόνια η ελληνική πλευρά. Ότι δεν υπήρχε φιρμάνι».

«Η Ελλάδα είναι, πάντα, ανοικτή στον διάλογο. Έχει προσπαθήσει και θα συνεχίζει να προσπαθεί, προκειμένου ο μεγάλος εθνικός στόχος, που είναι η ικανοποίηση του εθνικού αιτήματος της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα, στο Μουσείο της Ακρόπολης, να γίνει πραγματικότητα», ανέφερε ακόμα η υπουργός Πολιτισμού.