Επιτέλους περισσότερο ελληνικό τραγούδι

ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΟΜΟΓΕΝΕΙΑΣ

Σωστό Το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Πολιτισμού : δίνει την δυνατότητα δημιουργίας και διάχυσης του Ελληνικού Τραγουδιού, ενάντια στις  παρεμβάσεις που το εκτοπίζουν.

Γράφει για την Ρanhellenic Post ο Καθηγητής Ανδρέας Αθηναίος*

Η δική μας η γενιά του 60 μεγάλωσε με ακούσματα στοίχου πολλές φορές μελοποιημένου από Θεοδωράκη, Χατζηδάκη, Ξαρχακο,  Ανδριοπουλο , Σπανό, Χατζηνάσιο, Πλέσσα και τόσους άλλους άξιους που τα  ονόματα τους θα γέμιζαν πολλές σελίδες. Είμαστε παιδιά του Νέου Κύματος με τις Μπουάτ στα δρομάκια της Πλάκας κάτω από την Ακρόπολη, η/και  τις παρόδους της Αγγελάκη κοντά στο Λευκό Πύργο.  Ένα Βερμούτ, συναίσθημα παρέας και συντροφικότητας. Παράλληλα με το Θέατρο που όπως έχει υπογραμμίσει ο Στέφανος Ληναιος είναι μεγάλο σχολειό, και τον Ελληνικό κινηματογράφο που πέτυχαν στην Ελληνική Κοινωνία  σε πολύ ανωτερα επίπεδα αυτό που σήμερα αποκαλείται «συμπερίληψη», αλλά και «τα μεγάλα Πανεπιστήμια» της Επιδαύρου και του Ηρωδείου, Το Ελληνικό Τραγούδι Στοίχος και Μελωδία, δίδαξε-μύησε την Ελληνική Κοινωνία σε νοήματα και αξίες, έσπειρε και δυνάμωσε το δημοκρατικό φρόνημα στο Λαό, απελευθέρωσε τους ψυχικούς κραδασμούς του ανθρώπινου συναισθήματος, και της αγάπης που αποτελούν κοινό σημείο αναφοράς και κύτταρο κοινωνικής συνοχής,  φώτισε το αυτονόητο της Ελπίδας, και το δικαίωμα –σχεδόν υποχρέωση-  της αμφισβήτησης που αποτελεί προϋπόθεση ανάτασης και δημιουργίας, και αποκάλυψε και στήριξε την αξία του Ανθρωποκεντρικού Πολιτισμού.  Αυτά εξ άλλου είναι και τα βαθύτερα νοήματα της Νεότερης πολιτιστικής μας κληρονομιάς στο Ελληνικό  Τραγούδι, και αυτή είναι και η αξία της.

Μια κοινωνία –η Ελληνική εν προκειμένω- που δεν συνειδητοποιεί αυτές τις αξίες και την σημασία της συνεχούς διάχυσής τους, ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ θα μένει απαθής και έντρομος θεατής μιας πραγματικότητας που ταυτόχρονα θα απορρίπτει ως ΠΑΡΑΚΜΗ.

—Η στατιστικά τεκμηριωμένη πραγματικότητα είναι οτι ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΕΚΤΟΠΙΖΕΤΑΙ από το Αγγλοσαξονικό.

Το Πρώτο στοιχείο είναι ότι με τον Εκτοπισμό του Ελληνικού Τραγουδιού η Ελληνική Κοινωνία αποστερείται όλων των ανωτέρω στοιχείων που το Ελληνικό Τραγούδι προσφέρει φωτίζοντας  την Ανθρωποκεντρική της διάσταση.

Το Δεύτερο  στοιχείο είναι οτι ταυτόχρονα με την Εκτόπιση του Ελληνικού Τραγουδιού αυτό που συμβαίνει είναι η ανάπτυξη δυναμικής που με κάθε τρόπο πιέζει την μετάλλαξή του Homo Sapiens και την διαμόρφωσή του σε Homo Economicus. Δηλαδή ενός «όντος» που η ύπαρξη του και η βούλησή του θα προσδιορίζονται και θα περιορίζονται από οικονομικά κριτήρια, και θα «συμμορφώνονται» μέσα σε προκαθορισμένα στερεότυπα κατανάλωσης και συμπεριφοράς που θα καθορίζει η… «αγορά»¨.

-ΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΠΟΥ ΕΚΤΟΠΙΖΟΥΝ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ:

(α)  σε μια πραγματικότητα που «η αγορά» καθορίζει τι διασώζεται, τι παράγεται και τι διαχεεται, το Ελληνικό τραγούδι με «κερδοσκοπικά» κριτήρια εκτοπίζεται. Η Ελληνική «αγορά» είναι «μικρή» σε σχέση με την επένδυση που απαιτεί η «έκδοση» ενός τραγουδιού. Ενώ για το αγγλοσαξονικό τραγούδι η παγκόσμια αγορά είναι τεραστία, και η Ελληνική πραγματικότητα  είναι πρόσφορη –και πάλι-  μόνο για τον ρόλο του μεταπράτη….. Κάτι ανάλογο που διαμορφώνει την Ελληνική Επιχείρηση να είναι μάλλον εισαγωγέας με δραστηριότητα λιανικής, και όχι παραγωγός.

(β) Η «Παραγωγή» διαμορφώνει και την δική της ζήτηση. Η παραγωγή ξένου τραγουδιού φροντίζει να διαμορφώσει και την ζήτησή της,

(γ) Η Ξενομανία του Έλληνα που το σύστημα του εμφύσησε την κατωτερότητα της ψωροκώσταινας, και  η εξ αυτής αίσθηση ότι το άκουσμα ή η χρήση ξένου τραγουδιού, τον «ανεβάζει πίστα»

(δ) Η Ψευδής πεποίθηση ότι οι επισκέπτες στην χώρα μας θέλουν να έχουν  τα ίδια  ακούσματα με αυτά που έχουν στον τόπο προέλευσής τους.

(ε) Χρησιμοποιείται ένα συγκεκριμένο είδος ξένης μουσικής που σε συνδυασμό με την ένταση εμποδίζει την συζήτηση ανάμεσα στις παρέες και αυξάνει την κατανάλωση.

(στ)  Το ότι εκτοπίζεται το Ελληνικό Τραγούδι έχει και ως δευτερογενές αποτέλεσμα το ότι οι νεότερες γενιές δεν το ξέρουν, δεν έχουν τα ακούσματά του  ως μουσική επένδυση της ζωης τους,  ούτε και τα μηνύματά του ως ψυχικές εγγραφές, και δεν το αποζητούν άνω αποζητούν αυτό που τους περνάει το σύστημα της προβολής και διαφήμισης.

Τα (γ), (δ), (ε) και (στ) έχουν ως αποτέλεσμα κάποιοι από αυτούς που αποφασίζουν τι μουσική θα παίζεται στο χώρο ευθύνης τους, να θεωρούν αυτονόητη την επιλογή του ξένου τραγουδιού.

–ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Όσον αφορά το  (δ) : Μελέτες που έκανα το 1977 με τους μεταπτυχιακούς φοιτητές μου στο  Case Western Reserve University,  και επαναληπτικά ανα δεκαετία έδειξαν ότι οι επισκέπτες μας ΕΝΙΣΤΑΝΤΑΙ  διατυπώνοντας «μα εμείς  ηρθαμε στην Ελλάδα για να νοιώσουμε τον Ελληνικό Πολιτισμό» «δεν ταξιδέψαμε χιλιάδες μιλια για να έχουμε τα ίδια ακούσματα με τον τόπο μας. Θέλουμε Ελληνική ερεθίσματα»

ΑΡΑ ΔΕΝ ΔΙΝΟΥΜΕ ΣΤΟΥΣ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΠΡΟΣΔΟΚΟΥΝ

–ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΑΥΤΗΣ είναι ότι ;

1) Και οι Έλληνες αποστερούνται Ελληνικών ερεθισμάτων Ανθρωποκεντρικοί Πολιτισμού και

2)  οι επισκέπτες μας δεν έχουν τα Ελληνικά ακούσματα που προσδοκούν.

-Η  ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑΣ

Η ζωή στην Ελλάδα τόσο για τους ξένους όσο και για τους (όπως του αντιλαμβάνεται η ‘αγορά)  «ιθαγενείς», είναι (θα έπρεπε να είναι) ένα Έργο με Ελληνική Μουσική Επένδυση. Η Ελληνική εμπειρία, η μυηση στην Ελλάδα και στον Ελληνισμό δεν μπορεί να έχει ξένη επένδυση. Και επειδή «οι θαλασσιές οι χάντρες» αναφέρθηκαν ως παράδειγμα και από άλλους συμμετέχοντες και συμμετέχουσες  στην διαβούλευση του Ν/Σ και από τον υπογράφοντα, είναι ευκρινέστατο ότι το Crazy Girl δεν άλλαξε την Ελληνικότητα της μουσικής επένδυσης της ταινίας από τον Μιμη Πλέσσα ούτε την δεσπόζουσα θέση του Ελληνικού Τραγουδιού και της ερμηνείας του.

Τόσο για τους ξένους επισκέπτες όσο και για τους Έλληνες η Ελλάδα είναι (θα έπρεπε να είναι) ένα Θεατρικό έργο με Ελληνική Σκηνογραφία, με Ελληνική χορογραφία, και με Ελληνική Μουσική επένδυση, με Ελληνικό Τραγούδι, ένα Θεατρικό Έργο του  οποίου τα ακούσματα προσφέρονται για   βιωματική συμμετοχή και σύνδεση για όλους.

—ΚΑΘΕ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΛΑΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΕΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ή ΤΗΝ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΤΟΥ

ΟΙ ΔΟΜΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΤΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ

Υπάρχουν «κουλτούρες» εμπεδωμένες σε λαούς που έχουν ενσωματώσει την αποδοχή μιας ζωης προσαρμοσμένης σε κοινώς (για αυτούς) αποδεκτά στερεότυπα συμπεριφορών.  Κουλτούρες  (νοοτροπίες-συμπεριφορές) χωρίς καμιά διαχρονική υπόσταση. Απλή μηχανιστική ύπαρξη και έτερον ουδεν. Οι κοινωνίες αυτές  «καλούνται» από το σύστημα τους να εντάσσονται στο συνολικό καταναλωτικό στερεότυπο που είναι και το μόνο στοιχείο κοινωνικής συνοχής τους, στο αποκλειστικό πλαίσιο μιας παραγωγικής διαδικασίας, σε ένα συνολικό ανθρώπινο αναλώσιμο.

Οι υποψιασμένες και προχωρημένες κοινωνικές οντότητες που βρέθηκαν να ζουν στις Δομικές Κοινωνίες και αντιλαμβάνονται την… «αποστολή» τους, βρίσκονται σε μόνιμη αποδρομή από αυτές, αναζητώντας τον Ανθρωποκεντρικό Πολιτισμό, είτε στο νοητικό πλαίσιο, (επιστήμες, τέχνη κ.ο.κ) , είτε και αναζητώντας τον σε άλλους Πολιτισμούς και Χώρες μεταξύ των οποίων και ο Ελληνικός, και η Ελλάδα.

ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Υπάρχουν και Πολιτισμοί σε Λαούς –όπως ο Ελληνικός- που έχουν τα στοιχεία που προσφέρει το Ελληνικό Τραγούδι στην Ελληνική Κοινωνία αλλά και στους ξένους που επισκέπτονται την Ελλάδα για να έρθουν σε επαφή με τον Πολιτισμό της. Το Ελληνικό Τραγούδι  που δίνει στον Άνθρωπο την δύναμη και την Ελευθερία της πορείας προς το φως, την δυνατότητα να είναι ο εαυτός του, να εκφραστεί  ελεύθερα, να βιώσει τον ανθρωποκεντρικό πολιτισμό.

Η Νεότερη Πολιτιστική μας κληρονομιά στο Ελληνικό Τραγούδι, είναι ένας πλούτος και ένας μύστης στον Ανθρωποκεντρικό Πολιτισμό και μια δυνάμει δυναμική συμπερίληψης σε αυτόν, -στον Ανθρωποκεντρικό πολιτισμό- τον οποίο αναζητούν οι κοινωνίες ως λύτρωση από την Δομική τους μορφή.

Εμείς, που είμαστε κληρονόμοι αυτού που άλλοι αναζητούν, θα αποποιηθούμε την συνειδητοποίηση της αξίας του και θα το αφήσουμε να χαθεί θαμπωμένοι από «τα καινούργια ρούχα του αυτοκράτορα»  ???

–Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ δεν αποτελεί περιοριστικό παρεμβατισμό στην Ελευθερία των δημιουργών.  Το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Πολιτισμού Υποστηρίζει την Ελευθερία των Ελλήνων Δημιουργών.

Καθώς το Ελληνικό Τραγούδι εκτοπίζεται, η Πολιτεία – Το Υπουργείο Πολιτισμού- παρεμβαίνει με Νομοσχέδιο που θεσπίζει  κίνητρα για περισσότερο Ελληνικό τραγούδι.

Οι αντιδράσεις εναντίον του νομοσχεδίου είναι τόσο απρόσμενες όσο και αδόκιμες, καθώς υποστηρίζουν ότι καταργείται η Ελευθερία του Καλλιτέχνη. Η το Νομοσχέδιο δεν έχει διαβαστεί, ή εμφανίζεται  και εδώ το Σύνδρομο της Στοκχόλμης. Ή απλώς κάποιοι έχουν ανάγκη να ανήκουν στο συρμό…. (Main Screamers VS Radicals για να το πω στην γλώσσα τους)

Αλήθεια ποιος «λέει στον Καλλιτέχνη τι να κάνει» , Το νομοσχέδιο, ή η οικονομία της αγοράς. Έχει ελεύθερη βούληση και επιλογή ο Καλλιτέχνης, όταν «η αγορά» -και δη η παγκόσμια αγορά- του καθορίζει τα πλαίσια της τέχνης…. ?  Και ο καθορισμός της αγοράς είναι είτε «άμεσος» από την «παραγωγή», είτε έμμεσος, από την χρήση.

Το Νομοσχέδιο δεν λέει σε κανένα «τι να κάνει». Δημιουργεί κίνητρα τα οποία παραγωγοί και χρήστες μπορούν να αξιοποιήσουν -με αποτέλεσμα την απελευθέρωση  επιλογών του καλλιτέχνη  από την δικτατορία της αγοράς και  περισσότερο Ελληνικό Τραγούδι και μηνύματα Ανθρωποκεντρικού Πολιτισμού–, ‘ή να αδιαφορήσουν για αυτά και πχ να συνεχίσουν να παράγουν ταξιδιωτικές ταινίες που δείχνουν τα Μετέωρα με μουσική επένδυση αμερικανικού αυτοκινητοδρόμου.

Αντίδραση στο Νομοσχέδιο εκδηλώθηκε και στον Τομεα του Τουρισμού.  Υπάρχει η ατεκμηρίωτη θέση ότι στον πελάτη δίνεις αυτό που ξέρει, και η εξ αυτής επίσης αυθαίρετη και επικίνδυνη εφαρμογή της χρήσης αποκλειστικά ξένης μουσικής σε ξενοδοχεία, εστιατόρια, πισίνες, παραλίες κ.ο.κ.  Οι μελέτες δείχνουν ότι oι ξένοι αναζητούν την Ελληνική Εμπειρία, τα Ελληνικά ακούσματα. Δεν τους δίνουμε αυτό που προσδοκούν .

Όταν «επιτύχουμε» να κάνουμε την Ελλάδα 100% απόλυτη προσομοίωση σε κάτι  διαφορετικό από αυτό που είναι, και  χάσουμε και το στοιχείο του Έλληνα κοσμοπολίτη, θα χάσουμε και την μοναδικότητα που έχει κάθε Χώρα και κάθε Λαός.

Το Νομοσχέδιο έχει πολύ μεγαλύτερη και βαθύτερη σημασία και για την Ανθρωποκεντρική μας υπόσταση, αλλά και την διεθνή μας θέση με θεμέλιο τον Πολιτισμό μας, και ειδικότερα την νεότερη Πολιτιστική μας κληρονομιά,  και μέσα από το Ελληνικό Τραγούδι που είναι δύναμη «συμπερίληψης».`

(*)

Β.Α.,Μ.Α.,M.C.P., Ph.d., Post Doc

Case Western Reserve University

University of Pennsylvania

Αριστείο Ακαδημαϊκής Διδασκαλίας ΗΠΑ (1987)

Διετέλεσε Μέλος της Διοικούσας (Συγκλήτου) του Πανεπιστημίου Αιγαίου

Πρόεδρος της Εταιρείας Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Αιγαίου

Σύμβουλος στο Δημοκριτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Νομάρχης Ρεθύμνης

Νομάρχης Θεσπρωτίας