Μητσοτάκης στο συνέδριο «Μεταπολίτευση: 50 χρόνια μετά» – Στα Τέμπη συγκρούστηκαν λάθη και χρόνιες παθογένειες

Αθήνα.- «Η πιο δύσκολη στιγμή για μένα ήταν τα Τέμπη» δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη συζήτηση με τον διευθυντή της Καθημερινής Αλέξη Παπαχελά και τον καθηγητή Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας του ΕΚΠΑ και διευθυντή του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης Κώστα Κωστή, στο πλαίσιο του συνεδρίου «Μεταπολίτευση: 50 χρόνια μετά».

Πράγματι εκεί συσσωρεύθηκε η κακή πλευρά του τρόπου λειτουργίας του κράτους, αντιλήψεων τόνισε.

Τις απαντήσεις μπορεί να της δώσει μόνο η δικαιοσύνη. Μην έχουμε αυταπάτες για αυτό σημείωσε ο πρωθυπουργός.

Από τη στιγμή που το ζήτημα μπαίνει στη μυλόπετρα της κομματικής αντιπαράθεσης. Πολύ μεγάλη σημασία έχει, έστω και αν πάρει η δικαιοσύνη λίγο παραπάνω χρόνο, να απαντηθούν και όλες οι φήμες που μπορεί να κυκλοφορούν σήμερα. Γιατί αυτές οι φήμες μπορεί να είναι και τοξικές, διαβρωτικές.

Στα Τέμπη συγκρούστηκαν ανθρώπινα λάθη με χρόνιες παθογένειες της ελληνικής δημόσιας διοίκησης ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης.

Οι σιδηρόδρομοι ήταν το πιο προβληματικό κομμάτι των ελληνικών, δημόσιων οργανισμών

Σκύβουμε το κεφάλι με σεβασμό απέναντι στον πόνο ανθρώπων που δεν ξαναείδαν ποτέ τα παιδιά τους.

Η κομματική εργαλειοποίηση αυτής της τραγωδίας είναι εξοργιστική. Είχαμε κι άλλες τραγωδίες στο παρελθόν. Με νεκρούς, με ευθύνες του κρατικού μηχανισμού. Δεν διανοήθηκα ποτέ να τις εργαλειοποίησω για οποιαδήποτε πρόσκαιρα κομματικά οφέλη ανέφερε ακόμα.

Για το χρέος

Αν έχουμε μία ευθύνη απέναντι στη νέα γενιά, στο δημοσιονομικό επίπεδο, είναι να υπηρετούμε με συνέπεια την πολιτική μείωσης του χρέους.

Για αυτό η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων είναι τόσο σημαντική και για αυτό είμαστε πολύ αυστηροί απέναντι σε αιτήματα που μπορεί να μας κάνουν να ξεφύγουμε από αυτόν τον στόχο.

Είμαι υπερήφανος που η Ελλάδα έχει τη μεγαλύτερη ύφεση χρέους από όλες τις χώρες της Ευρώπης.

«Ευκαιρία η πολιτική μας ισχύς»

Η αντιπολίτευση δεν μπορεί να τακτοποιήσει τα του οίκου της αλλά δεν είναι δικό μου πρόβλημα αυτό.

Αλλά ταυτόχρονα είναι μια ευκαιρία. Από τη στιγμή που είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε σε μεταρρυθμίσεις, η πολιτική μας ισχύς μας δίνει τη νομιμοποίηση να το κάνουμε. Για αυτό θα ήμασταν ασυγχώρητοι αν δεν το κάναμε.

Είναι μία ευκαιρία να προχωρήσουμε στις μεταρρυθμίσεις για τις οποίες έχουμε πάρει νομιμοποίηση. Τίποτα από όσα έχουμε κάνει δεν είναι έξω από το πρόγραμμά μας. Δεν αιφνιδιάσαμε κανένα, ούτε και σε δύσκολα ζητήματα, όπως η ισότητα στον πολιτικό γάμο.

Στόχος αλλαγές που να μην μπορούν να «ξεριζωθούν»
Η ευθύνη μου είναι να καταστήσω τις αλλαγές μη αναστρέψιμες. Και στις νοοτροπίες. Τις αντιλήψεις. Το πώς αντιλαμβανόμαστε τη σχέση μας με το κράτος, μεταξύ δικαιωμάτων, διεκδικήσεων και ευθύνης. Που σε μεγάλο βαθμό είναι γενεσιουργός αιτία και του λαϊκισμού και των προβλημάτων που αυτός προκάλεσε.

«Να είμαστε αυστηροί»

Η κατεύθυνση είναι η πολύ γρήγορη σύγκλιση με την Ευρώπη. Αυτό δεν μπορεί να αλλάξει. Να καλύψουμε το χαμένο έδαφος.

Δείτε χώρες της ανατολικής Ευρώπης, που μπήκαν στην Ε.Ε. το 2004. Πού ήταν και πού είναι. Δείτε την Ισπανία και την Πορτογαλία.

Δεν μπορούμε να είμαστε ευχαριστημένοι στα 50 χρόνια με την πρόοδο την οικονομική που έχουμε κάνει. Σε μεγάλο βαθμό ευθύνεται η κρίση για αυτό. Αλλά θα ήταν μεγάλο λάθος στα 50 χρόνια, αυτάρεσκα να χειροκροτιόμαστε και να λέμε τι ωραία που τα έχουμε καταφέρει.

«Σημαντικές οι γεωπολιτικές προκλήσεις»

Στην ερώτηση «τι σας κρατάει ξύπνιο τη νύχτα;», ο Κυρ. Μητσοτάκης απάντησε:

Την τελευταία δεκαετία μας απασχόλησαν τα ζητήματά της οικονομίας, πλέον μας απασχολούν τα μεγάλα γεωπολιτικά ζητήματα, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, το Σαχέλ κ.ά.

Επίσης, η Ευρώπη καλείται να στρέψει την προσοχή της στα ζητήματα της ανταγωνιστικότητας, γιατί η γεωπολιτική συνδέεται με την οικονομία, όπως έχουν δείξει Κίνα και ΗΠΑ.

Επίσης υπάρχει και το ζήτημα των αγροτών. Τους βάλαμε μεγάλες πιέσεις και πρέπει να αναθεωρήσουμε την κατεύθυνσή μας.

Κράτος Δικαίου και ελευθερία του Τύπου

Είμαι ο πρώτος που έχει αναγνωρίσει λάθη που έχουν γίνει και έχουμε προσπαθήσει να τα διορθώσουμε. Με νομοθετικές παρεμβάσεις που διόρθωναν αδυναμίες. Το να παρουσιάζεται μία Ελλάδα η οποία περίπου προσομοιάζει με άλλα αυταρχικά καθεστώτα είναι αστείο, άδικο, προσβλητικό για τη χώρα και δεν ανταποκρίνεται καθόλου στην πραγματικότητα.

Ο τελικός κριτής του κράτους δικαίου, σύμφωνα με τους κανόνες της ευρωπαϊκής οικογένειας στην οποία συμμετέχουμε είναι η ευρωπαϊκή επιτροπή γιατί είναι πιο αποπολιτικοποιημένη από το ευρωκοινοβούλιο.

Για τα ζητήματα ελευθερίας του Τύπου, η Ελλάδα είναι μία χώρα που ο καθένας μπορεί να γράψει ό,τι θέλει, όπου θέλει, όπως θέλει και αν υπάρχει ένα ζήτημα είναι μάλλον η άμυνα αυτού που μπορεί να θίγεται από τα δημοσιεύματα. Αφήνω στην άκρη όλη αυτή τη συζήτηση περί SLAPP που την καταλαβαίνω και την κατανοώ. Υπάρχουν εφημερίδες σήμερα στην Ελλάδα που δεν θα τυπωνόντουσαν σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα.

Γραφειοκρατία

• Εχουμε φτάσει σε μία οργάνωση της δημόσιας διοίκησης που κάνει σε μεγαλύτερο βαθμό διάκριση μεταξύ των πολιτικών προϊσταμένων και της υπηρεσιακής ιεραρχίας της δημόσιας διοίκησης.
• Οι πολιτικοί προϊστάμενοι σταματούν στο επίπεδο του γενικού γραμματέα.
•  Η διαδικασία για την επιλογή διευθυντικών στελεχών εθνικών οργανισμών.
• Το Gov.gr είναι μια επανάσταση. Η τεχνολογία απλοποιεί την επαφή του πολίτη με το κράτος και περιορίζει τη γραφειοκρατία.
•  Για την αξιολόγηση στο δημόσιο, έδωσα αγώνα ως υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Πλεόν είναι μία πολύ πιο καταξιωμένη έννοια, δύσκολη στην υλοποίησή της.
• Εχουμε ακόμα ζητήματα. Ο ΑΣΕΠ δυσκολεύεται να ολοκληρώσει προσλήψεις τακτικού προσωπικού με την ταχύτητα που απαιτείται.

«Θα συνεχίσουμε τις μεταρρυθμίσεις με τον ίδιο ρυθμό»

Στη δεύτερη τετραετία δεν εκπλήσσουμε κανέναν, όταν κάνουμε αυτό που είχαμε πει: ότι θέλουμε να υλοποιήσουμε πολλές μεταρρυθμίσεις, ειδικά στην αρχή της τετραετίας. H παράμετρος των ευρωεκλογών ουδέποτε προσδιόρισε τον χρονισμό υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων. Θα συνεχίσουμε με τον ίδιο ρυθμό, σημείωσε ο πρωθυπουργός, τονίζοντας πως πρέπει να δοθεί βάρος στις χαμένες ευκαιρίες της Μεταπολίτευσης.

Τα άλματα πρέπει να γίνουν. Είκοσι χρόνια μετά ακόμα συζητάμε για τα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια. Θα γίνουν τώρα.

Πού είναι τελικά το περιβόητο πολιτικό κόστος; Απέδειξε η κοινωνία ότι είναι πολύ πιο έτοιμη για μεγάλες αλλαγές για τις οποίες κάποιοι πίστευαν ότι ήταν πολύ δύσκολο να υλοποιηθούν.

«Η κυβερνησιμότητα υποχρέωσε τους κυβερνώντες να κινηθούν με ρεαλισμό»

Ακόμα και με την Τουρκία, όπου καμία κυβέρνηση δεν μπόρεσε να λύσει τη βασική μας διαφορά, τη διευθέτηση των θαλασσίων ζωνών, υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ με την Τουρκία, ο τρόπος που αντιμετωπίσαμε αυτή τη διαφορά, δεν ήταν πολύ διαφορετικός.

Η κυβερνησιμότητα δηλαδή, αυτή από μόνη της, η αναμέτρηση με την ευθύνη της εξουσίας και της διαχείρισης σημαντικών εθνικών θεμάτων , υποχρέωσε τους κυβερνώντες να αντιμετωπίσουν τα ζητήματα με μία μεγάλη δόση ρεαλισμού.

«Επικράτησε ο ρεαλισμός στην εξωτερική πολιτική»

Συνολικά η εξωτερική πολιτική της χώρας από το 1974 και μετά, με κάποιες διακυμάνσεις επέδειξε μία βασική συνέπεια και συνέχεια και όταν κληθήκαμε να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις, επικράτησε ο ρεαλισμός του λαϊκισμού. Και ο Ανδρέας Παπανδρέου εκλέχθηκε με το σύνθημα «Εξω οι βάσεις του θανάτου» και τελικά κράτησε τις βάσεις κάνοντας μία πολύ έξυπνη «πιρουέτα».

Μέχρι και το 2015, όταν φτάσαμε στα πρόθυρα της απόλυτης καταστροφής και ο Αλέξης Τσίπρας έκανε την περιβόητη «κωλοτούμπα» και η Ελλάδα κρατήθηκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Επομένως συνολικά ο ρεαλισμός και η προσήλωση στον δυτικό προσανατολισμό της χώρας τελικά επικράτησε.

«Ο Ανδρέας Παπανδρέου καλλιέργησε τον πρώιμο λαϊκισμό»

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αποκατέστησε τη δημοκρατία και έβαλε την Ελλάδα στην Ευρώπη. Αυτή και μόνο η παρακαταθήκη τον καθιστά κατά την άποψή μου τον σημαντικότερο πολιτικό της Μεταπολίτευσης.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν μία πολύ ιδιαίτερη προσωπικότητα, χαρισματική αναντίρρητα, εξέφρασε προσδοκίες αυτών που αποκαλούσε μη προνομιούχους εκείνη την εποχή. Κατά την άποψή μου όμως ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για το γεγονός πως η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας επιδεινώθηκε σημαντικά τη δεκαετία του 1980.
Και βέβαια πιστεύω ότι ευθύνεται και για το γεγονός ότι καλλλιέργησε τη νοοτροπία όπου έδωσε πολύ μεγαλύτερη έμφαση στα δικαιώματα και όχι στις υποχρεώσεις.

Αυτή η βασική ανισορροπία μεταξύ δικαιωμάτων και υποχρεώσεων αποτελεί μία ατέλεια του πολιτικού μας συστήματος. Για αυτήν ευθύνεται, πιστεύω, σε αρκετό βαθμό μέσα από τον πρώιμο λαϊκισμό τον οποίο καλλιέργησε.

Σε επίπεδο κοινωνικών πολιτικών – οικογενειακό δίκαιο – αλλά και σε ζητήματα όπως η εγκαθίδρυση του ΕΣΥ η παρακαταθήκη του Ανδρέα Παπανδρέου ήταν αναντίρρητα σημαντική