Η Ροζ Σημαία, οι αντιδράσεις και η ελευθερία της Τέχνης

ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Να, λοιπόν, που μια απλή καλλιτεχνική δημιουργία μιας καλλιτέχνιδος άναψε όχι ροζ, αλλά κόκκινες φωτιές στο πολιτικό σκηνικό της Ελλάδος.  Της χώρας όπου ανθεί «φαιδρά πορτοκαλέα». Στην πατρίδα γιγάντων της Σκέψης. Στην γενέτειρα της Δημοκρατίας. Στην τροφό της Ελευθερίας!

Ας θυμηθούμε τον ποιητή:

«Εγώ μαι η Τέχνη των Τεχνώ,

(Θεός πατρίδα το ψαχνό!)

Που τραγουδάω και διαφεντέβω

Καθετί σάπιο και που ζέχνει,

Χωρίς καθόλου να πιστέβω,

Γι΄αυτό  μαι των Τεχνών η Τέχνη!»

(Κώστας Βάρναλης)

Αν τούτα είχαμε στο νου μας, δεν θα μετατρέπαμε σε Μήλον της έριδος για κυβέρνηση και αντιπολίτευση το έργο της ομογενούς καλλιτέχνιδος, Γεωργίας Λαλέ, που εκτέθηκε στο Γενικό Προξενείο της χώρας μας, στη Νέα Υόρκη.

Πράγματι, έγινε ο «κακός χαμός», αλλά όχι μόνο  ανάμεσα σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Ανάμεσα ακόμη σε κυβέρνηση και υπουργούς της κυβέρνησης, με υπουργούς να εκθέτουν Προξένους, με υπουργεία να πρωτοτυπούν και να καθορίζουν «τι είναι το Προξενείο» αν είναι ιδιωτική γκαλερί όπου, ως ελέχθει επισήμως από εκπροσώπους του ΥΠΕΞ,  δεν ενοχλεί μια ρόζ ελληνική σημαία!  Ή εάν  έχει δικαίωμα το ΥΠΕΞ να «διατάζει» να κατεβεί ένα έργο από το άλφα ή το βήτα Προξενείο όταν το τελευταίο κρίνει ότι στον γενικότερο ρόλο του είναι να προβάλει και τον Πολιτισμό. Ή να διπλο-απολογείται ο Πρόξενος επειδή έπραξε το αυτονόητο, τη μία φορά, και γιατί “συμμορφώθηκε”, την άλλη, με την άνωθεν “διαταγή”.  Γενικά, όμως, το ΥΠΕΞ δέχεται ότι μπορεί να προβάλλονται έργα καλλιτεχνών και στα Προξενεία, αρκεί να είναι της έγκρισής του…

Δεν ρώταγαν πριν ξεκινήσουν τις αντιδράσεις, την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, για να μην την αναγκάσουν να διαφωνήσει δημόσια με την εντολή που έδωσε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, να κατέβει το έργο της Γεωργίας Λαλέ με τη ροζ σημαία που δημιούργησε από σεντόνια κακοποιημένων γυναικών; Και να ρωτήσω, με όλο το σεβασμό στο Εθνικό μας Σύμβολο: Αλήθεια, η ελευθερία της γυναίκας να μην γίνεται αντικείμενο κακοποίησης ή θύμα γυναικοκτόνων προθέσεων από το «ισχυρό φύλο» δεν ταυτίζεται με το «Σύμβολο της Ελευθερίας» που είναι η Σημαία μας;

Δηλαδή, επειδή το κόμμα “Νίκη” δια του προέδρου του, Δημήτρη Νατσιού, έθεσε θέμα από το βήμα της Βουλής έπρεπε να θεωρηθεί το έργο ως  “αντεθνικόν”;

Και τι συμβολίζουν τα χρώματα της Σημαίας μας; Το κυανό και λευκό συμβολίζουν τα χρώματα του Ελληνικού ουρανού και θάλασσας. Τόσο απλά. Χωρίς  να έχουν κάποια επίσημη σημασία. Αντίθετα, ο Σταυρός συμβολίζει την επικρατούσα θρησκεία της Ελλάδος, την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία (el.wikipedia.org). Αλλά τον Σταυρό τον σεβάστηκε η καλλιτέχνης. Δεν τον σχημάτισε καν! Τον διέκοψε με την οριζόντια, διαφορετικού χρώματος και υλικού, λωρίδα. Η αναπαράσταση σχήματος σημαίας, κάτω από τον Ιστό, καρφωμένη σε έναν τοίχο, δεν είναι Σημαία και Eθνικό Σύμβολο. Ασχέτως χρώματος.

Αλλά εάν δεν ήξεραν, δεν ρώταγαν την Ντόρα Μπακογιάννη για να μην τη φέρουν στη δύσκολη θέση να ζητάει εξηγήσεις από τον Υπουργό Εξωτερικών; Δεν ρώταγαν τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανο Κασσελάκη για το έργου του Αμερικανού καλλιτέχνη Ντέιβιντ Χάμονς από το 1990, που συνδυάζει τα χρώματα της Παναφρικανικής σημαίας με το σχέδιο της σημαίας των Ηνωμένων Πολιτειών για να αντιπροσωπεύσει την ταυτότητα της αφρικανικής αποδημίας;

Αλλά και η Νέα Αριστερά και το ΠΑΣΟΚ στο μετερίζι των αντιδράσεων να ξιφουλκούν για ένα ζήτημα στο οποίο όσο και να θέλεις να βρεις δίκιο στους χειρισμούς του ΥΠΕΞ δεν μπορείς παρά να παραδεχθείς ότι έχει άδικο, τουλάχιστον ως προς τον τρόπο αντίδρασης.

Πώς μπορείς, αλήθεια, να αποσυνδέσεις την «ελευθερία της Τέχνης» από την «ελευθερία να προβάλλεις την Τέχνη»; Και πως μπορείς να πείσεις ότι «προστατεύεις την ελευθερία της τέχνης» όταν τις θέτεις φραγμούς, έστω και με εθνική επίφαση;

Μιλώντας σε ραδιοφωνικό σταθμό η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα  Μενδώνη ήταν κατηγορηματική:  «η Τέχνη δεν πρέπει να λογοκρίνεται, αυτή είναι η πάγια θέση του Υπουργείου Πολιτισμού».

Στην ίδια γραμμή με τους διαφωνούντες, κινήθηκε και ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Δημήτρης Καιρίδης, δηλώνοντας ότι «οι καλλιτέχνες έχουν μία ελευθερία και καλά την έχουνε».

Ναι, αλλά πρέπει την ελευθερία αυτή οι καλλιτέχνες  να μπορούν να την εκφράζουν με τα έργα τους, αλλά και με την προβολή των έργων τους. Διότι, σε τελευταία ανάλυση, σημασία έχει το μήνυμα που προβάλεις με το έργο σου, και όχι ο τόπος που θα το αναρτήσεις…