Το Προξενείο Ελέγχει Αλλά Δεν Αποφασίζει Για Το Πληρεξούσιο

Του Χρήστου Ηλιόπουλου*

Αθήνα, 18 Δεκεμβρίου 2023.

Ο ελληνισμός έχει την ευτυχία να διαθέτει έναν πολύ μεγάλο αριθμό Ελλήνων εκτός των συνόρων του ελληνικού κράτους. Οι ομογενείς έχουν ισχυρή παρουσία σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Γερμανία και αρκετές άλλες ανά τον κόσμο. Τα Προξενεία της Ελλάδος στο εξωτερικό πρέπει να εργάζονται για να εξυπηρετούν τους ομογενείς, αλλά και τους αλλοδαπούς που επιθυμούν να επενδύσουν ή απλώς να ζήσουν στην Ελλάδα.

Μία από τις πλέον διαδεδομένες ενέργειες που οι ομογενείς πραγματοποιούν στο Προξενείο είναι η υπογραφή πληρεξουσίου προς τον εντολέα τους στην Ελλάδα, για διενέργεια κάποιας νομικής πράξης, όπως αγορά ή πώληση ακινήτου, αποδοχή κληρονομίας, μίσθωση ακινήτου, άνοιγμα και διαχείριση τραπεζικού λογαριασμού κλπ. Ο Πρόξενος της Ελλάδος στο εξωτερικό ή ο αρμόδιος που ενεργεί αντ’ αυτού, εκτελεί χρέη που ομοιάζουν με εκείνα του συμβολαιογράφου.

Το πρόσωπο που υπογράφει το πληρεξούσιο και παρέχει πληρεξουσιότητα σε άλλο ή άλλα πρόσωπα στην Ελλάδα, δηλαδή ο ομογενής ή αλλοδαπός εντολέας, πρέπει να γνωρίζει καλά το περιεχόμενο του πληρεξουσίου και να το αποδέχεται πλήρως. Συνεπώς, αυτός που δίνει πληρεξουσιότητα σε κάποιον άλλον για διενέργεια πράξεων στην Ελλάδα, επειδή ο εντολέας δεν μπορεί να βρεθεί ή να παραμείνει στην Ελλάδα για όσο χρόνο απαιτούν οι συγκεκριμένες νομικές ενέργειες, πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά το κείμενο του πληρεξουσίου και να καταλαβαίνει τι είδους εντολές και εξουσίες δίνει στον πληρεξούσιό του που θα ενεργήσει στο όνομά του στην Πατρίδα. Επομένως, ο εντολέας πρέπει να θέλει να υπογράψει το συγκεκριμένο πληρεξούσιο. Αυτονόητο είναι ότι ο εντολέας πρέπει να έχει εμπιστοσύνη στον πληρεξούσιό του, δηλαδή στο πρόσωπο που αναλαμβάνει την ευθύνη να διενεργήσει σημαντικές πράξεις, με συχνά οικονομικό αντίκτυπο για την τσέπη του εντολέα. Αυτονόητο είναι επίσης και ότι ο εντολοδόχος, δηλαδή ο πληρεξούσιος στην Ελλάδα που λαμβάνει την εντολή να ενεργήσει πράξεις για τον εντολέα του που μένει στο εξωτερικό, αναλαμβάνει μία σημαντική ευθύνη για την ορθή εκτέλεση των εντολών, πάντοτε προς το συμφέρον του εντολέα του.

Η πρακτική που ακολουθούν τα Προξενεία της Ελλάδος είναι να ζητούν να τους αποσταλεί το προσχέδιο πληρεξουσίου έτοιμο με ηλεκτρονικό μήνυμα και μάλιστα σε πρόγραμμα word, ώστε να μπορούν να το αντιγράψουν εύκολα και χωρίς να το ξαναγράφουν, ενώ ακολούθως συμπληρώνουν πρόσθετο κείμενο στην αρχή μόνο και στο τέλος του πληρεξουσίου και μετά συνεννοούνται με τον ομογενή για το ραντεβού της υπογραφής του πληρεξουσίου. Το Προξενείο έχει την ευθύνη το κείμενο του πληρεξουσίου να είναι σύννομο και να είναι απολύτως κατανοητό στον εντολέα. Για τον λόγο αυτόν ο αρμόδιος του Προξενείου μπορεί εμμέσως ή και αμέσως, να ελέγξει εάν ο εντολέας που θέλει να το υπογράψει καταλαβαίνει την ελληνική γλώσσα, αλλά και αν αντιλαμβάνεται το νόημα και τις βασικές συνέπειες του πληρεξουσίου, ότι δηλαδή καταλαβαίνει τι θα υπογράψει.

Πέραν αυτού, το Προξενείο δεν έχει αρμοδιότητα να αποφασίσει για το είδος των εντολών που θα περιληφθούν στο πληρεξούσιο. Αυτό το αποφασίζουν συνήθως ο συμβολαιογράφος ή ο δικηγόρος στην Ελλάδα, που έχουν αναλάβει την ευθύνη να συμβουλεύσουν τον εντολέα που ζει στο εξωτερικό, για το ποιο πρέπει να είναι το περιεχόμενο του πληρεξουσίου, όπως επιτάσσει ο νόμος στην Ελλάδα. Μόνο ο δικηγόρος, επί παραδείγματι, μπορεί να γνωρίζει τι απαιτεί ο νόμος για να εκτελεσθούν στην Ελλάδα μεγάλος αριθμός συνδυασμένων ενεργειών, σε πολλές δημόσιες υπηρεσίες, με διαφορετικές και πολλαπλές απαιτήσεις, ώστε ο ομογενής να επιτύχει το αποτέλεσμα που επιθυμεί, δηλαδή να κάνει την γονική παροχή στο παιδί του, να πάρει τα χρήματα από την τράπεζα, να αποδεχθεί μία κληρονομία, να πωλήσει ή να αγοράσει ένα

ακίνητο, να χωρίσει τα ακίνητα που έχει με τους συγγενείς του, να εκπροσωπηθεί σωστά σε ένα δικαστήριο στην Ελλάδα κλπ.

Ο δικηγόρος έχει αναλάβει επωνύμως την ευθύνη της υπόθεσης, έχει συνομιλήσει και συναντηθεί επανειλημμένως με τον ομογενή, έχει ακούσει τις απλές ή περίπλοκες επιθυμίες του, έχει εντάξει την υπόθεση στο σωστό νομικό πλαίσιο και έχει διαγνώσει ποιες νομικές ενέργειες απαιτούνται για να εκτελεσθούν οι εντολές του ομογενή. Ακολούθως έχει συντάξει το σχέδιο πληρεξουσίου. Ο αρμόδιος του Προξενείου ούτε γνωρίζει το εύρος και τις ορατές ή κρυφές πτυχές της υπόθεσης, ούτε την νομική και πρακτική στρατηγική που πρέπει να ακολουθηθεί, ούτε ευθύνη αναλαμβάνει για την επιτυχή ολοκλήρωση της υπόθεσης στην Ελλάδα, ούτε δικαιούται να παρέχει νομικές συμβουλές, διότι δεν είναι δικηγόρος και δεν γνωρίζει τις μελλοντικές συνέπειες των νομικών ενεργειών, ούτε πώς η μία ενέργεια μπορεί να συσχετισθεί με μία άλλη. Αρμοδιότητα του υπευθύνου του Προξενείου είναι να ελέγξει την νομιμότητα του κειμένου του πληρεξουσίου, όπως και το αν το καταλαβαίνει ο ομογενής και ακολούθως να επιμεληθεί ώστε αυτό να υπογραφεί σωστά. Την υποχρέωση για την εκτέλεση των εντολών του πληρεξουσίου επιφορτίζεται ο εντολοδόχος στην Ελλάδα, που μπορεί να είναι συγγενής ή φίλος του εντολέα ή ο δικηγόρος του, που έχει και την τελική ευθύνη για την ορθή εξέλιξη της υπόθεσης και εκ του νόμου υπέχει ευθύνη λογοδοσίας προς τον εντολέα για όλες τις ενέργειες που θα εκτελέσει στο όνομα του εντολέως, περιλαμβανομένης και της απόδοσης λογαριασμού για τις οικονομικές συναλλαγές που θα εκτελεσθούν για τον εντολέα.

*Ο Χρήστος Ηλιόπουλος

είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,

Master of Laws. www.greekadvocate.eu bm-bioxoi@otenet.gr