Το αξιόλογο έργο του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών Ελλάδος (ΙΚΥ)

Ο Πρόεδρος του ΙΚΥ κ. ΜΙχάλης Κουτσιλιέρης/ Φωτογραφία ευγενική παραχώρηση.

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) για περισσότερα από εβδομήντα χρόνια, χορηγεί υποτροφίες για όλα τα επίπεδα σπουδών για την Ελλάδα και το εξωτερικό.  Παράλληλα, και σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές, διδάκτορες και μεταδιδάκτορες, αλλοδαπούς και ομογενείς, οι οποίοι σπουδάζουν σε Ελληνικά ΑΕΙ πλην των υποτροφιών που προσδιορίζονται για σπουδές στο εξωτερικό.  Μάλιστα, πολλά σημαίνοντα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του εξωτερικού (Ευρώπης, Αφρικής, Αυστραλίας κλπ.) αλλά και της Ελληνικής κοινωνίας διετέλεσαν υπότροφοι του ΙΚΥ. Το έργο του ΙΚΥ και η συμβολή του  στην ενδυνάμωση της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας, είναι διεθνώς αναγνωρισμένα, ενώ, το ίδιο το ΙΚΥ τιμήθηκε με την προσφορά σπουδαίων κληροδοτών-Ελλήνων που γεννήθηκαν στο εξωτερικό.

Για όλα αυτά, και άλλα πολλά και εξίσου ενδιαφέροντα, που αφορούν τόσο την οργανωτική δομή και λειτουργία του Ιδρύματος όσο και το παραγόμενο έργο του, ένα έργο που, ουσιαστικά, ακουμπά την επιστημονική κοινότητα του Οικουμενικού Ελληνισμού, μιλά σε συνέντευξη που ευγενώς παραχώρησε στην Panhellenic Post, o Πρόεδρος του IKY,  καθηγητής κ. Μιχάλης Κουτσιλιέρης.

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως ακολούθως:

ΡΗΡ: Κύριε Πρόεδρε, το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών ΙΚΥ από το 1951 έως σήμερα χορηγεί υποτροφίες και συμβάλλει στην ενδυνάμωση της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας. Ποια είναι μια αποτίμηση του μέχρι σήμερα έργου του;

Κουτσιλιέρης: Το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.), από το 1951 έως σήμερα, χορηγεί υποτροφίες και συμβάλλει στην ενδυνάμωση της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας.

Αξιολογώντας τις ανάγκες κάθε εποχής, μελετά προσεκτικά, σχεδιάζει, προκηρύσσει και υλοποιεί ετησίως δεκάδες προγράμματα υποτροφιών στην Ελλάδα και το εξωτερικό, σε σύμπραξη με σημαντικούς φορείς και διεθνή προγράμματα, ενώ συνεχίζει τη μακρόχρονη πορεία του ως Εθνική Μονάδα διαχείρισης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων για τους τομείς της Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.

Δίνοντας έμφαση στην παροχή υψηλού επιπέδου ποιότητας στις υπηρεσίες που παρέχει, το ΙΚΥ είναι από τους λίγους φορείς της ελληνικής δημόσιας διοίκησης που έχει πιστοποιηθεί με ISO 9001:2015 και με το βραβείο επιχειρηματικής αριστείας EFQM  (European Framework for Quality Management).

Στα 72 χρόνια λειτουργίας του, το ΙΚΥ συνεχίζει να οραματίζεται, να εξελίσσεται και να αναβαθμίζει την ποιότητα των υπηρεσιών του. Στηρίζει τους νέους, επιβραβεύει την αριστεία με ποιότητα, ακεραιότητα, διαφάνεια και συνεργασία.

ΡΗΡ: Το ΙΚΥ με ποια κριτήρια χορηγεί υποτροφίες και με ποια ενισχύει φοιτητές;

Κουτσιλιέρης: Το ΙΚΥ με ανακοινώσεις Προκηρύξεων και Προσκλήσεων που λαμβάνουν ευρεία δημοσιότητα, μέσα από πολλαπλά κανάλια επικοινωνίας και διάχυσης της πληροφόρησης, χορηγεί υποτροφίες για όλα τα επίπεδα σπουδών για την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Η διαδικασία αξιολόγησης των αιτήσεων ορίζεται στην εκάστοτε προκήρυξη/πρόσκληση. Η αξιολόγηση βασίζεται σε κριτήρια μοριοδότησης (π.χ. κριτήρια επιλογής και βαθμολογικές κλίμακες) ή σε κάποια διαγωνιστική διαδικασία στην οποία υποβάλλονται οι υποψήφιοι (π.χ. γραπτές εξετάσεις σε ορισμένη ύλη). Tα κριτήρια επιλογής των υποψηφίων είναι κατά κύριο λόγο ακαδημαϊκά και σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν ειδικές προκηρύξεις για υποτροφίες φοιτητών που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

 ΡΗΡ: Στα προγράμματα του συγκαταλέγονται και ομογενείς φοιτητές που έρχονται για σπουδές στην Ελλάδα;

Κουτσιλιέρης: Φυσικά. Οι ωφελούμενοι από τα προγράμματα υποτροφιών που συντάσσονται από το Διοικητικό Συμβούλιο του ΙΚΥ και εγκρίνονται από τον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων είναι προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές, διδάκτορες και μεταδιδάκτορες, αλλοδαποί και ομογενείς, οι οποίοι σπουδάζουν σε Ελληνικά ΑΕΙ πλην των υποτροφιών που προσδιορίζονται για σπουδές στο εξωτερικό.

 ΡΗΡ: Πως λειτουργεί το Πρόγραμμα Erasmus+ και ποιες είναι οι διαφορές που έχει από το Πρόγραμμα Erasmus;

Κουτσιλιέρης: Από το 1987 το Ι.Κ.Υ. έχει αναλάβει τη διάδοση, το συντονισμό και τη διαχείριση των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και παραμένει η Εθνική Μονάδα Συντονισμού του ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+ για την παρούσα περίοδο μέχρι το 2027 για τους τομείς της Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.

Σε συνέχεια του Erasmus+ 2014-2020, το «ανανεωμένο» Erasmus+ 2021-2027 είναι το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους τομείς της Εκπαίδευσης, της Κατάρτισης, της Νεολαίας και του Αθλητισμού.

Με προϋπολογισμό ύψους σχεδόν 28 δις ευρώ, προσφέρει εμπειρίες σε περισσότερους συμμετέχοντες και χρηματοδότηση σε σχέδια κινητικότητας και διακρατικής συνεργασίας, ενώ φιλοδοξεί να προσφέρει ευκαιρίες συμμετοχής σε όλους, με έμφαση τα άτομα με λιγότερες ευκαιρίες και τους μικρότερους οργανισμούς, χωρίς πρότερη εμπειρία στο Πρόγραμμα (Σχολική Εκπαίδευση, Εκπαίδευση Ενηλικών, Ανώτατη Εκπαίδευση και Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση).

Έχει επίσης ως βασική προτεραιότητα να ενισχύσει τις ψηφιακές δεξιότητες των συμμετεχόντων και την περιβαλλοντική τους υπευθυνότητα, αλλά και να ενθαρρύνει την ιδιότητα του ενεργού πολίτη μεταξύ των νέων.

 ΡΗΡ: Στα 72 χρόνια δράσης του ΙΚΥ, πόσοι φοιτητές υπολογίζεται ότι έχουν χρηματοδοτηθεί;

Κουτσιλιέρης: Στα 72 χρόνια παρουσίας του, περισσότερες από 100.000 ωφελούμενοι χρηματοδοτήθηκαν για την εκπαίδευση, την κινητικότητα και τις σπουδές τους.

ΡΗΡ: To IKY συνεργάζεται με ευρωπαϊκούς οργανισμούς και σε ποιους τομείς;

Κουτσιλιέρης: Διαχρονικά το ΙΚΥ έχει συμπράξει με σημαντικούς Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς και θεσμούς στοχεύoντας στην από κοινού ανάπτυξη προγραμμάτων ενίσχυσης της ερευνητικής κινητικότητας και στη διαμόρφωση πολιτικών στον τομέα της διεθνούς ακαδημαϊκής συνεργασίας. Πιο συγκεκριμένα έχει συμπράξει:

• από το 1986, με το Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Φλωρεντίας για τη χορήγηση υποτροφιών σε Έλληνες υποψηφίους διδάκτορες και μεταδιδάκτορες του Ε.Π.Ι.Φ.
• από το 2000, με τη Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών (DAAD), για το πρόγραμμα προώθησης των ανταλλαγών και της επιστημονικής συνεργασίας Ελλάδας-Γερμανίας IKYDA.
• το 2011, με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος
• το 2013, με το CERN, το μεγαλύτερο σε έκταση (πειραματικό) κέντρο πυρηνικών ερευνών στον κόσμο.
• από το 2020, με τη Γαλλική πρεσβεία και το Ελληνογαλλικό Ινστιτούτο για την υλοποίηση υποτροφιών μεταπτυχιακού επιπέδου.
• από το 2021, με τη Βρετανική πρεσβεία και το British Council για την υλοποίηση υποτροφιών μεταπτυχιακού επιπέδου και διδακτορικής έρευνας βραχείας διάρκειας.
• από το 2022 με το Ίδρυμα Fulbright, για την υλοποίηση δύο Προγραμμάτων υποτροφιών: α) Πρόγραμμα υποτροφιών διάρκειας έξι μηνών για 5 Έλληνες υποψηφίους διδάκτορες προκειμένου να διεξάγουν έρευνα στις Ηνωμένες Πολιτείες και β) Πρόγραμμα υποτροφιών διάρκειας τεσσάρων μηνών για 4 Αμερικανούς υποψηφίους διδάκτορες προκειμένου να διεξάγουν έρευνα σε ελληνικά AEI.

Επίσης, από το 1993, το ΙΚΥ αποτελεί ιδρυτικό μέλος του Οργανισμού Academic Cooperation Association (ACA), ενός σημαντικού ευρωπαϊκού θεσμού που προωθεί τη διεθνοποίηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης και συμβάλλει στην ανταλλαγή και διάδοση βέλτιστων πρακτικών.

Παράλληλα, όμως επιδιώκει την ανάπτυξη συνεργασιών και με κομβικούς φορείς της ελληνικής οικονομίας. Ήδη από το 2014 το ΙΚΥ σε συνεργασία με την Εθνική Τράπεζα υλοποίησε το καινοτόμο πρόγραμμα Υποτροφιών «2+2» για την παροχή υποτροφιών για μεταπτυχιακές σπουδές, με απορρόφηση στη συνέχεια, των υποτρόφων από την αγορά εργασίας. Το 2021 υπέγραψε σύμβαση συνεργασίας με τον ΟΑΕΔ με θέμα την κατάρτιση κοινών προγραμμάτων υποτροφιών, ενώ το 2022 υπέγραψε Μνημόνιο συνεργασίας με την ΕΥΔΑΠ για τη χορήγηση υποτροφιών σε υποψήφιους διδάκτορες ελληνικών ΑΕΙ. Παρόμοιες πρωτοβουλίες βρίσκονται  σε εξέλιξη.

 ΡΗΡ: Τα έσοδα του ΙΚΥ προέρχονται από ποιες πηγές;

Κουτσιλιέρης: To ΙΚΥ χρηματοδοτείται από τις εξής πηγές:

• Τακτικός προϋπολογισμός
• Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΕΣΠΑ)
• Κληροδοτήματα
• Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Erasmus + (Τομέας Εκπαίδευσης και Κατάρτισης)
• Εξειδικευμένα προγράμματα, χρηματοδοτούμενα από εθνικές και διεθνείς συνεργασίες

 ΡΗΡ: Υπάρχουν ομογενείς του εξωτερικού που κάνουν δωρεές στο ΙΚΥ;

Κουτσιλιέρης: Λόγω του κύρους του, το ΙΚΥ τιμήθηκε με την προσφορά σπουδαίων κληροδοτών-Ελλήνων που γεννήθηκαν στο εξωτερικό, όπως του Αλέξανδρου Χατζόπουλου, Νικόλαου Χρυσοβέργη, Λεωνίδα Νικολαΐδη και Πάνου Θεοδωρίδη και με ευθύνη διαχειρίζεται τα έσοδα των κληροδοτημάτων τους, προσφέροντας υποτροφίες για σπουδές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Συγκεκριμένα, το κληροδοτήμα «Αλέξανδρου Χατζόπουλου» παρέχει τη δυνατότητα προπτυχιακών υποτροφιών για σπουδές στην Ελλάδα, ενώ τα κληροδοτήματα «Θεοδωρίδειον κληροδότηµα εκπαιδευτικών», «Λεωνίδα Νικολαΐδη» και «Νικολάου ∆. Χρυσοβέργη» παρέχουν την δυνατότητα σπουδών μεταπτυχιακού και διδακτορικού επιπέδου ή έρευνας στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, σε διάφορους επιστημονικούς τοµείς.

ΡΗΡ: Το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών είναι απλώς ένας φορέας υποτροφιών;

Κουτσιλιέρης: Το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών, δεν είναι απλώς ένας φορέας υποτροφιών, αποτελεί ζωτικό και αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας που στηρίζει και προωθεί τη δημιουργικότητα και το καινοτόμο πνεύμα και προσφέρει πολλαπλές ευκαιρίες για σπουδές, έρευνα και δια βίου μάθηση μέσω ενός ισχυρού δικτύου εθνικών, περιφερειακών και διεθνών συνεργασιών.

 ΡΗΡ: Υπάρχουν επώνυμοι Έλληνες που έχουν λάβει υποτροφία από το ΙΚΥ;

Κουτσιλιέρης: Πολλά σημαίνοντα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του εξωτερικού (Ευρώπης, Αφρικής, Αυστραλίας κλπ.) αλλά και της Ελληνικής κοινωνίας διετέλεσαν υπότροφοι του ΙΚΥ όπως ο Γιώργος Ζογγολόπουλος, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Παναγιώτης Τέτσης, ο Γεράσιμος Σκλάβος, ο Δημήτρης Μυταράς, ο Kώστας Tσόκλης, ο Θόδωρος Παπαγιάννης, ο Δημήτριος Τριχόπουλος, η Μαρίνα Λαμπράκη -Πλάκα, η Θεοδώρα Μπακοπούλου και πολλές άλλες χαρισματικές προσωπικότητες. Ένας από τους πρώτους υποτρόφους του ήταν ο  Κώστας Χάρης ο οποίος Υπήρξε Δάσκαλος – φάρος για μαθητές και δασκάλους.

ΡΗΡ: Σας ευχαριστώ πολύ.

Σύντομο βιογραφικό

Ο Μιχαήλ Κουτσιλιέρης είναι Ιατρός Ενδοκρινολόγος και κατέχει τη θέση «Καθηγητής Πειραματικής Φυσιολογίας» στην Ιατρική Σχολή, του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών όπου, επίσης, έχει διατελέσει Διευθυντής στο «Εργαστήριο Φυσιολογίας»[1] από το 2004-2020 και ως Πρόεδρος του Τμήματος «Βασικές Ιατρικές Επιστήμες» από το 2004 έως το 2006 και από το 2018 έως το 2020 όταν και ορίστηκε Πρόεδρος & Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου στο «Ίδρυμα Υποτροφιών – ΙΚΥ[2]» Ελλάδας.