Συνέντευξη της Τομεάρχου Αποδήμων του ΠΑΣΟΚ -ΚΙΝΑΛ Κατερίνας Αυξεντίου στην «Ήφαιστος Βιέννης»

Συνέντευξη της Κατερίνας Αυξεντίου στην ομογενειακή διαδικτυακή εφημερίδα «Ήφαιστος Βιέννης» αναφορικά με τη συμμετοχή των απόδημων Ελλήνων στις ερχόμενες εθνικές εκλογές.

Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Αποστολόπουλο*

Κα Αυξεντίου, οι βουλευτικές εκλογές στις οποίες θα συμμετάσχουν και οι Έλληνες του εξωτερικού θα γίνουν σύντομα. Εσείς γεννηθήκατε στην Αμμόχωστο, σπουδάσατε Βυζαντινολογία και Κοινωνιολογία στη Γερμανία, έχετε δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για θέματα που αφορούν στη Μετανάστευση και στην Ελληνική Διασπορά και είστε μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής και μέχρι πρότινος Γραμματέας του Τομέα Αποδήμου Ελληνισμού του Κινήματος Αλλαγής / ΠΑΣΟΚ. Θα θέλαμε λοιπόν την γνώμη σας για τα παρακάτω ζητήματα:

1. Αισθάνονται οι απόδημοί μας ότι η Πατρίδα είναι πράγματι κοντά τους και τους υποστηρίζει; Οι Έλληνες του εξωτερικού με τη σειρά τους υποστηρίζουν την Πατρίδα μας;

Κύριε Αποστολόπουλε  ευχαριστώ πολύ για την φιλοξενία.

Ήδη με την ερώτησή σας μπαίνουμε απευθείας στα βαθιά και είναι πράγματι μια δύσκολη ερώτηση, που για να απαντηθεί θα έπρεπε να έχουμε μια ποιοτική έρευνα και ένα μεγάλο δείγμα. Μια έρευνα που να απαντούν οι ίδιοι οι απόδημοι και ομογενείς μας κατά πόσο αισθάνονται την Πατρίδα κοντά τους. Εμείς μέσα από το διάλογο που έχουμε κυρίως με την οργανωμένη Ομογένειας, διαπιστώνουμε ότι  υπάρχουν πολύ σημαντικά διαχρονικά ζητήματα που παραμένουν ανοικτά, όπως λόγου χάριν η Ελληνόγλωσση Εκπαίδευση. Ειδικά οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών δεν έχουν συνολικό σχέδιο και αντιμετωπίζουν ελλαδοκεντρικά, αποσπασματικά και πρόχειρα την Ελληνόγλωσση Εκπαίδευση, που θα έπρεπε να είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες της εθνικής στρατηγικής για την Ομογένεια.

Ανοικτό όμως παραμένει και το ζήτημα της παλιννόστησης των συμπατριωτών/ισσών που μετανάστευσαν τα τελευταία χρόνια και έχουν αυξημένα ακαδημαϊκά προσόντα και υψηλού επιπέδου εξειδικεύσεις. Η κυβέρνηση χρησιμοποιεί μόνο τα οικονομικά κίνητρα για την επιστροφή τους, όμως αυτό από μόνο του, κατά τη δική μας κρίση, είναι υποτιμητική αντιμετώπιση. Εμείς σεβόμαστε απόλυτα την προϋπόθεση που βάζουν οι ίδια ενδιαφερόμενοι ( είχαμε την τιμή και τη χαρά να τους ακούσουμε σε διαδικασία του Τομέα Απόδημου για το brain gain), και αφορά πρωτίστως στη λειτουργία των θεσμών, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία στη χώρα μας.

Το δεύτερο σκέλος είναι ευκολότερο γιατί και από την δική μου 20χρονη εμπειρία στο Εξωτερικό γνωρίζω ότι για τους Απόδημους και τους Ομογενείς η Ελλάδα είτε είναι η πρώτη Πατρίδα, είναι η Πατρίδα της καρδιάς. Αυτό σημαίνει ότι δηλώνουν πάντα παρών όταν η Ελλάδα τους χρειάζεται. Αναφέρω κάποια παραδείγματα που είναι ενδεικτικά για τη διαχρονική στήριξη που έχουμε από την Ομογένεια.

Πάμε πίσω στο 1974 και στις μεγαλειώδεις διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες της Ελληνικής και Κυπριακής Ομογένειας στις ΗΠΑ, που είχαν ως αποτέλεσμα την επιβολή εμπάργκο όπλων στην Τουρκία. Μερικές δεκαετίες αργότερα βλέπουμε εθελοντές ελληνικής καταγωγής από όλες τις γωνιές του πλανήτη να έρχονται στην Ελλάδα και να συνδράμουν στην εξαιρετική διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Πριν μια δεκαετία περίπου βοήθησαν οικονομικά και με αποστολή διαφόρων ειδών, από ένδυση έως ιατρικά μηχανήματα, τις Ελληνίδες και τους Έλληνες στην Πατρίδα και στέκονται συνεπείς οικονομικοί αρωγοί του ιδιαίτερου τόπου καταγωγής τους.

Επιπλέον, με τις δράσεις που αναπτύσσουν μέσα από τους φορείς και τα δίκτυα τους βοηθούν στη διατήρηση της γλώσσα και του πολιτισμού μας και ενισχύουν το φιλελληνισμό στις χώρες τους.

Οπότε, ανεπιφύλακτα λέω ότι οι Απόδημοι υποστηρίζουν ενεργά την Πατρίδα, και μάλιστα, χωρίς κομματικές παρωπίδες.

2. Είναι η ομογένεια καλά οργανωμένη και με διαρκές δέσιμο με την Πατρίδα; Το Ελληνικό κράτος φροντίζει να αντιμετωπίζει τους απόδημους Έλληνες με τον σεβασμό που τους αξίζει, ως αναπόσπαστο κομμάτι του Ελληνισμού;

Είναι κατανοητό πως δεν μπορούμε να απαντήσουμε για όλη την Ομογένεια, γιατί γνωρίζουμε ότι η σύνθεση της είναι ανομοιογενής, συγκροτήθηκε μέσα από διαφορετικές μεταναστευτικές ροές και τα χαρακτηριστικά της αλλάζουν ανάλογα με την περίοδο της μετανάστευσης καθώς και με τον βαθμό ενσωμάτωσης που επιδίωκε η κάθε χώρα για τους μετανάστες.

Οπότε, θα αναφερθώ στο κομμάτι με το οποίο η Πολιτεία έχει σχέση, αυτό της οργανωμένης Ομογένειας σε διάφορους και διαφορετικούς συλλογικούς φορείς, σε δίκτυα κτλ. Αυτό ισχύει και για τις ιστορικές διασπορές, όπως για παράδειγμα ο Ελληνισμός της Αζοφικής, που επίσης λειτουργεί μέσα από Ελληνικές Κοινότητες και τις Ομοσπονδίες τους.

Μονολεκτικά θα πω «ναι», σχεδόν παντού στον κόσμο θα συναντήσουμε μια μορφή οργάνωσης του Ελληνισμού.

Εμείς στο ΠΑΣΟΚ στηρίζουμε όλες τις μορφές Ομογενειακών Οργανώσεων που έχουν ως στόχο την ποιοτικότερη ζωή και την θετική εξέλιξη των ομογενών και των αποδήμων στις τοπικές κοινωνίες, τη διατήρηση των ταυτοτικών μας στοιχείων, όπως η γλώσσα και ο πολιτισμός. Στηρίζουμε τους φορείς που προωθούν σχέσεις φιλίας, συνεργασίας και αλληλεγγύης με τους πολίτες των άλλων εθνικοτήτων, όπως και αυτούς που αναπτύσσουν, ακαδημαϊκές, εμπορικές, οικονομικές και πολιτιστικές  συναλλαγές και αλληλεπιδρούν τόσο με τους πολίτες των χωρών που ζουν όσο και με τη χώρα μας. Στηρίζουμε τις Ελληνικές Κοινότητες που εκπροσωπούν τον Ελληνισμό της περιοχής τους και τους Εθνικοτοπικούς Συλλόγους που έχουν ως κύριο μέλημά τους τη διατήρηση των πολιτισμικών στοιχείων του τόπου καταγωγής τους.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να μιλήσουμε για τις ευθύνες των δυο τελευταίων κυβερνήσεων που απαξίωσαν και εγκατέλειψαν τη μεγάλη ομπρέλα όλων των μορφών οργάνωσης της Ομογένειας και αναφέρομαι στο Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού, το γνωστό μας ΣΑΕ (έτος ίδρυσης το 1995).

Πριν 2 χρόνια περίπου η κυβέρνηση μαζί με το νομοσχέδιο για τη Λειτουργίας του ΥΠΕΞ, με το οποίο καταργούσε επί της ουσίας τη ΓΓΑΕ (ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του ΠΑΣΟΚ το 1982 και στελεχώθηκε με άξιους και ικανούς υπαλλήλους, πολλοί εξ αυτών ήταν μάλιστα παιδιά της Ομογένειας), έφερε για ψήφιση στη Βουλή και την επαναλειτουργία του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού.

Παρόλο που διαφωνήσαμε με τον τρόπο που σχεδίασε η Κυβέρνηση την επαναλειτουργία του, μέσα από τις σχετικές διατάξεις του Νόμου, οι οποίες δεν εξυπηρετούν τους σκοπούς ίδρυσής του, ψηφίσαμε την επαναλειτουργία, γιατί εκτός του ότι το ΣΑΕ, με δική μας πρωτοβουλία κατοχυρώθηκε συνταγματικά, συνεχίζουμε να αναγνωρίζουμε την αξία λειτουργίας του για τον απανταχού Ελληνισμό.

Άρα εμείς από τη δική μας σκοπιά και μέσα από την ιστορική, αδιαμεσολάβητη, αμφίδρομη και διαρκή σχέση που έχουμε με τους Απόδημους και τους Ομογενείς δεν είμαστε ευχαριστημένοι με τον τρόπο που αντιμετωπίζονται από την Ελληνική Πολιτεία και πιστεύω πως ούτε οι ίδιοι οι Απόδημοι και Ομογενείς είναι.

Όσο ο Απόδημος Ελληνισμός και η Ομογένεια δεν εντάσσονται στην εθνική στρατηγική της Ελλάδας και όσο η Πολιτεία αρνείται να τους αντιμετωπίσει ισότιμα με τους εντός των συνόρων Έλληνες και Ελληνίδες, τόσο θα αναπτύσσονται αλυσιτελείς, αποσπασματικές πολιτικές που αποσκοπούν σε πρόσκαιρο όφελος και δεν έχουν  καμία συνέχεια στον χρόνο.

3. Ο νόμος που ψηφίστηκε σχετικά με το δικαίωμα ψήφου στους απόδημους, ανταποκρίνεται στις προσδοκίες σας; Υπήρξε ενδιαφέρον από τα ελληνικά κόμματα προκειμένου ο νόμος που ψηφίστηκε να δίνει τη δυνατότητα μεγάλης συμμετοχής;

 Με βεβαιότητα απαντούμε όχι. Εμείς είχαμε ξεκάθαρη θέση και μάλιστα αξίζει να αναφερθεί ότι η πρόταση μας για την ψήφο στους Έλληνες του Εξωτερικού αποτελεί προϊόν διαβούλευσης και ενός συνεχούς διαλόγου που είχε το κόμμα μας με την οργανωμένη ομογένεια και με το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού ήδη εδώ και πολλά χρόνια.

Η ξεκάθαρη, λοιπόν, θέση του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής ήταν και παραμένει να έχουν δικαίωμα ψήφου όλοι οι Έλληνες κάτοικοι εξωτερικού, εφόσον είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους και στα δημοτολόγια, με επικαιροποίηση της εγγραφής τους κατόπιν σχετικής δήλωσης προς τα κατά τόπους προξενεία και πρεσβείες της Ελληνικής Δημοκρατίας. Διατυπώσαμε από την 1^η στιγμή, με απόλυτη σαφήνεια, την πρότασή μας για ισότιμη ψήφο σε όλους τους Έλληνες πολίτες, είτε μένουν στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό. Διεκδικούμε τη δυνατότητα έκφρασης της συμμετοχής τους με επιστολική ψήφο και διαδικασίες που θα διασφαλίζουν πλήρως την εγκυρότητά της. Χωρίς «κόφτες» και μίζερους γραφειοκρατικούς περιορισμούς.  Έχουμε επισημάνει πως ο ν.4648/2019 είναι κατώτερος των αναγκών, φοβικός, με αρκετά προβληματικά σημεία, καθώς τότε επικράτησαν κομματικές υστεροβουλίες. Ο ν.4648/2019 αποτελεί την ελάχιστη δυνατή συμφωνία που επετεύχθη μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων. Στο ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής καταβάλλαμε σημαντικές προσπάθειες, εργαστήκαμε σκληρά, με πείσμα, αλλά και αποδεχθήκαμε αναγκαστικές υποχωρήσεις, για να επιτευχθεί η ελάχιστη συναίνεση για μια κατ’ αρχάς συμφωνία. Παρά τις ενστάσεις μας και τις επιφυλάξεις μας, συναινέσαμε, καθώς, έστω με αυτούς τους όρους, έγινε ένα 1^ο βήμα προς την κατεύθυνση που εμείς σταθερά επιδιώκουμε.

Όταν προ ολίγων εβδομάδων υπονόησε ο ΥΠΕΣ, κύριος Βορίδης, ότι θα επαναεξεταστεί ο αριθμός των Απόδημων βουλευτών, δηλαδή να εκλεγούν λιγότεροι των τριών, το ΠΑΣΟΚ απάντησε άμεσα και ευθέως πως δεν πρόκειται να συναινέσουμε.

4. Γιατί η μέχρι τώρα συμμετοχή των Ελλήνων του εξωτερικού στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους είναι περιορισμένη;

 Η χαμηλή συμμετοχή στους εκλογικούς καταλόγους ήταν αναπόφευκτη και το επισημάναμε πολλές φορές στη Βουλή όλο το διάστημα που συζητείτο ο Νόμος.

Τα κόμματα που υποστήριξαν τους «κόφτες» και τον αποκλεισμό των παλαιότερων γενεών Ελλήνων της Ομογένειας, που ήταν περισσότερο πολιτικοποιημένοι και δεμένοι ως μετανάστες πρώτης γενιάς με τον τόπο καταγωγής τους, μπορούν πια να είναι ήσυχοι ότι πέτυχαν τον σκοπό τους. Ο Νόμος εξυπηρετεί βασικά τους Έλληνες μετανάστες που έφυγαν την τελευταία 15ετία, οι οποίοι είναι σαφώς λιγότεροι στον αριθμό από τους Έλληνες των μεγάλων μεταναστευτικών ροών των δεκαετιών ’50, ’60 και ’70.

5. Έχουν γίνει οι απαραίτητες ενέργειες από την ψήφιση του νόμου μέχρι σήμερα ώστε να δοθεί πληροφόρηση και διευκολύνσεις σε μεγάλη μερίδα του απόδημου ελληνισμού προκειμένου να συμμετάσχουν στα κοινά της Πατρίδας;

 H Κυβέρνηση λίγο μετά την ψήφιση του Νόμου «έτρεξε» μια καμπάνια ενημερωτική σε Ομογενειακά και ελλαδικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, η οποία παρόλο που στοίχισε στον Έλληνα φορολογούμενο 3 εκ. Ευρώ δεν έφερε, επί της ουσίας, κανένα αποτέλεσμα.

Από τα τελευταία στοιχεία του ΥΠΕΣ μόνο 4.000 Έλληνες του Εξωτερικού συμπλήρωσαν αίτηση για να συμπεριληφθούν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους Εξωτερικού. Είναι απογοητευτικός ο αριθμός αλλά όπως είπαμε και πιο πάνω υπάρχουν πολιτικοί χώροι που φοβούνται ότι δεν ελέγχουν κομματικά τον Απόδημο και γι’ αυτό του στερούν το συνταγματικό του δικαίωμα να διευκολυνθεί από την Πολιτεία και να ψηφίσει στον τόπο διαμονής του.

Δεν είμαστε ενήμεροι αν η κυβέρνηση σκοπεύει να προχωρήσει και σε δεύτερη καμπάνια, ίσως πιο στοχευμένη και αποτελεσματική αυτή την φορά.  

6. Πιστεύετε ότι στην επόμενη βουλή θα υπάρξει κάτι διαφορετικό, το οποίο θα έρθει σαν αποτέλεσμα της συμμετοχής στα κοινά των Ελλήνων του εξωτερικού;

 Θέλω να πιστεύω ότι θα εκλεγούν άνθρωποι άξιοι, δημοκράτες, κοσμοπολίτες, με ανοικτό μυαλό, που αγαπούν την προσφορά και τη συμμετοχή στα κοινά επ’ ωφελεία όλων των Ελλήνων και των Ελληνίδων είτε βρίσκονται στα ξένα, είτε ζουν στην Ελλάδα. Πιστεύω πως κουβαλούν μαζί τους μια διαφορετική πολιτική κουλτούρα και έτσι θα υπάρξει σε κοινοβουλευτικό επίπεδο πολιτική ώσμωση και αυτό μόνο θετικό αποτύπωμα μπορεί να αφήσει.

7. Σε τι θα ωφεληθεί η Ελλάδα από την συμμετοχή των Ελλήνων του Εξωτερικού; Θα υπάρξει αντίστοιχο όφελος και για τους αποδήμους;

 Εμείς στην Ελλάδα όσο και να θέλουμε να αφουγκραστούμε και να κατανοήσουμε τις ανάγκες, τις επιδιώξεις, τις αγωνίες και τις δυνατότητες που έχει η Ομογένεια να μεγαλουργεί κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά και πολιτιστικά στις χώρες που ζει, όπως επίσης και τον διακριτό της ρόλο να λειτουργεί ως μοχλός πίεσης προς τις ξένες κυβερνήσεις υπέρ των Εθνικών μας Θεμάτων, δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας ούτε να λειτουργούμε Ελλαδοκεντρικά και εθνοκεντρικά.

Χρειαζόμαστε τη «φωνή» της ίδιας τη Ομογένειας, χρειαζόμαστε του Απόδημους και τους Ομογενείς να λειτουργούν μαζί μας στο πλαίσιο της ισότητας, της ισονομίας και της ισοπολιτείας, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα για όλους τους Έλληνες πολίτες.  Μέσα από αυτή τη σχέση προκύπτει και  το όφελος τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ομογένεια.

Σας ευχαριστώ πολύ !

* Ο Κωνσταντίνος Αποστολόπουλος είναι Δικηγόρος και Δημοσιογράφος, διαμένει και εργάζεται στην Βιέννη και στην Πάτρα.

Πηγή:«Ήφαιστος Βιέννης»