Η Τουρκία, οι θέσεις της Γερμανίας και η στάση της Μπέρμποκ

Με τον υπουργό Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, Ιωάννη Κασουλίδη, ο οποίος επισκέφθηκε το Βερολίνο την Δευτέρα, επέλεξε να κάνει την πρώτη της δημόσια εμφάνιση για το 2023 η Αναλένα Μπέρμποκ.

Και να δηλώσει με έμφαση ότι η Γερμανία τάσσεται «σταθερά στο πλευρό της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ό,τι αφορά στο θέμα της λύσης του Κυπριακού».

Η υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης του Όλαφ Σολτς, επέμεινε σαφώς στις σταθερές θέσεις της Γερμανίας.

Ωστόσο, πέρα από τις σταθερές θέσεις έχει σημασία και η στάση της εκάστοτε κυβέρνησης και των μηνυμάτων που περνάει.

Παρελθόν ο ισορροπισμός

Με τη Γερμανία να εξακολουθεί να θέλει να παίξει ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο, η κυβέρνηση Σολτς δείχνει ότι έχει πάρει αποστάσεις από τον ισορροπισμό –  που ενίοτε ερμηνευόταν και ως σιωπηρή στήριξη της Τουρκίας από κάποιους – της Άγκελα Μέρκελ.

Ο Τσαβούσογλου έχει ήδη διαμαρτυρηθεί για τη «νέα εποχή» και όσα φέρνει μαζί της η καγκελαρία Σολτς και η Μπέρμποκ στο γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών, από την πρώτη επίσκεψη της Αναλένα στην Άγκυρα, αμέσως μετά την Αθήνα το καλοκαίρι του 2022.

Διαμαρτύρεται ο Τσαβούσογλου

Όταν ο τούρκος ΥΠΕΞ καλούσε τη Γερμανία να «διατηρήσει ισορροπημένη στάση στα ζητήματα του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου», λέγοντας πως «αυτό το θεωρούμε σημαντικό. Οι τρίτες χώρες και η Γερμανία δεν πρέπει να γίνουν εργαλεία της προπαγάνδας και τις προβοκάτσιας, κυρίως της προπαγάνδας, της Ελλάδας και των Ελληνοκυπρίων».

Αμέσως μετά την επίσκεψη της Μπέρμποκ στην Αθήνα, που είχε δηλώσει ότι «τα νησιά του Αιγαίου είναι ελληνικό έδαφος και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να το αμφισβητήσει αυτό».

Ακόμα και αν τυπικά οι θέσεις της Γερμανίας δεν έχουν αλλάξει, επί της ουσίας έχει αλλάξει η στάση του Βερολίνου απέναντι στην Τουρκία.

Άλλο οι προσδοκίες άλλο η πραγματικότητα

Έχει εγκαταληφθεί ο ισορροπισμός της Μέρκελ, που αρκετές φορές χρησιμοποιούνταν ως αφορμή για αποστάσεις που τελικά ευνοούσαν την Τουρκία. Και οι αποστάσεις ήταν το καλό σενάριο, γιατί στο κακό σενάριο το Βερολίνο είχε σταθεί αρκετές φορές αρωγός της Τουρκίας, εμποδίζοντας ακόμα και αποφάσεις της ΕΕ εναντίον της Άγκυρας.

Σαφώς η δήλωση Μπέρμποκ και η διάθεση για αλλαγή στάσης δεν σημαίνει ακύρωση των συμβολαίων που έχει ήδη υπογράψει η Γερμανία με την Τουρκία, όπως η σύμβαση για την πώληση των γερμανικών υποβρυχίων, με την Άγκυρα να έχει ήδη στα χέρια της το πρώτο.

Αυτό άλλωστε έχει ξεκαθαριστεί ότι δεν μπορεί να γίνει.

Ωστόσο η ρητορική έχει σημασία.

Πρωτοβουλίες

Με τη Γερμανία να συνεχίζει να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, όπως είχε γίνει και επί Μέρκελ, για την εκτόνωση της έντασης ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα.

Πλέον πρόσφατη η προσπάθεια προσέγγισης του εκπροσώπου του Ερντογάν, Ιμπραχήμ Καλίν, με την διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού, Άννα Μαρία Μπούρα, προκειμένου να ανοίξουν ξανά οι δίαυλοι επικοινωνίας.

Η Γερμανία αλλάζει πολιτική. Αυτό είναι σίγουρο. Πάντα στο πλαίσιο των συμφερόντων της. Ίσως όχι τόσο δραστικά όσο θα επιθυμούσε Αθήνα και Λευκωσία.

Ωστόσο αλλάζει και το αποδεικνύει.

Σημειολογία

Το δικό τους ρόλο παίζουν οι εξελίξεις σε γεωπολιτικό επίπεδο.

Το δικό της ρόλο παίζει και η αλλαγή κυβέρνησης.

Σε κάθε περίπτωση, σε επίπεδο ρητορικής – τουλάχιστον – το Βερολίνο εμφανίζεται να διαφοροποιείται.

Και σε αυτό το πλαίσιο οι δηλώσεις Μπέρμποκ για το Κυπριακό έχουν τη δική τους σημειολογία.