Ουκρανία: Το μνημείο του Κωνσταντίνου Υψηλάντη στο Κίεβο και η Σβιτλάνα Μαζαράτη

Αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την αναστήλωση του μνημείου του Κωνσταντίνου Υψηλάντη και την τοποθέτησή του στην Αγία Λαύρα του Κιέβου είναι η Σβιτλάνα Μαζαράτη, η αρχαιολόγος, ιστορικός και ερευνήτρια της ιστορίας των Ελλήνων της Ουκρανίας που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 78 ετών, όπως ανακοίνωσε η Ομοσπονδία Ελληνικών Συλλόγων Ουκρανίας.

Δραστήριο μέλος της ελληνικής κοινότητας στην ουκρανική πρωτεύουσα, συμμετείχε ενεργά στην αναστήλωση του μνημείου

Η Σβιτλάνα Μαζαράτη γεννήθηκε το 1944 και ήταν ελληνικής καταγωγής. Το 1995 ανέλαβε την πρωτοβουλία ώστε να συγκεντρωθούν οι πόροι για το μνημείο του Κωνσταντίνου Υψηλάντη, ηγεμόνα της Βλαχίας και της Μολδαβίας, μέγα διερμηνέα της Υψηλής Πύλης και πατέρα του Δημήτριου και του Αλέξανδρου.

Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 είχαν εντοπιστεί κομμάτια του κενοταφίου που φιλοτέχνησε ο Ρώσος γλύπτης Στεπάν Πίμενοβ το 1818 και καταστράφηκε το 1941.

Τη χρηματοδότηση ανέλαβε τελικά η Πανελλήνια Ένωση Πόντιων Αξιωματικών «Αλέξανδρος Υψηλάντης», διεξάγοντας ειδικό έρανο. Το καλοκαίρι του 1997 το κενοτάφιο τοποθετήθηκε στην εσωτερική αυλή της Αγίας Λαύρας. Το μοναστικό συγκρότημα (Μονή των Σπηλαίων) βρίσκεται στη περιοχή Πετσέρσκαγια, σε ένα ύψωμα στη δεξιά όχθη του Δνείπερου.

Τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 29 Ιουνίου σε κλίμα συγκίνησης και παρουσία μεγάλης αποστολής από την Ελλάδα. Η αρχαιολόγος Σβιτλάνα Μαζαράτη ήταν εκεί, και μάλιστα παρουσίασε την ιστορία του μνημείου. Όπως είπε, ο Κωνσταντίνος Υψηλάντης πέθανε στο Κίεβο το 1816 και ετάφη στην εκκλησία στου Αγίου Γεωργίου, η οποία όμως καταστράφηκε το 1934.

Η οικία των Υψηλάντηδων ανήκε από το 1833 στη Μονή της Αγίας Λαύρας Κιέβου, η οποία τη μετέτρεψε σε μετόχι, και μάλιστα για μια δεκαετία στέγασε εκεί εργαστήριο αγιογραφίας. Από το 1869 η πάροδος στην πίσω μεριά του σπιτιού πήρε την ονομασία Υψηλάντιεβσκιϊ (δηλαδή, του Υψηλάντη), ενώ στα σοβιετικά χρόνια ονομάστηκε Άιστοβσκιϊ (Άιστοβ ήταν το επίθετο ενός εργάτη που σκοτώθηκε στη μάχη κατά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917).