Γιατί οι Έλληνες του εξωτερικού δεν είναι “διασπορά”

ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Η Ελληνική Πρωτοβουλία (The Hellenic Initiative – THI) είναι  ένας σχετικά νεοσύστατος Οργανισμός (2012) της Ομογένειας, με αξιόλογη δραστηριότητα. Ήδη, στην απαρχή της δεύτερης δεκαετίας  λειτουργίας του, η νέα Εκτελεστική Διευθύντρια του οργανισμού, Τίνα Κούρπα (Tina Courpas) σε συνέντευξή της στον «Εθνικό Κήρυκα» της Νέας Υόρκης, ανακοίνωσε το επόμενο βήμα «…εν όψει της δεύτερης δεκαετίας, συνεισφέροντας στην Ελλάδα και διευρύνοντας την ένωση των δυνάμεων των Ελλήνων της Διασποράς».

Με κάθε σεβασμό στην διεύθυνση αλλά και στο έργο του ΤΗΙ ας μας επιτραπεί να σημειώσουμε ότι η χρήση του όρου «διασπορά» και μάλιστα από έναν τέτοιο οργανισμό, προκειμένου να αναφερθούμε στον Ελληνισμό του εξωτερικού και γενικότερα στους Απόδημους Έλληνες και τους Έλληνες ομογενείς, αδικεί την Ελλάδα, τους Απόδημους  και τον ίδιο τον Οργανισμό.

Είναι γνωστό ότι η λέξη «διασπορά» είναι ελληνική. Και είναι επίσης γνωστό ότι σχεδόν έχει καθιερωθεί ως ορολογία ακόμη και από κυβερνητικά κλιμάκια εντός και εκτός Ελλάδος. Ωστόσο, κατά την άποψή μας, δεν αντιπροσωπεύει τη σχέση Ελλήνων εκπατρισμένων με την γενέτειρα.

Θα προσπαθήσουμε να το εξηγήσουμε –για μία ακόμη φορά-.

Κατά τη Βικιιπαίδεια: Εκτός όλων των άλλων (σωστών) ερμηνειών που παραθέτει για τη “διασπορά” γράφει: η λέξη «Διασπορά (ομογένεια) είναι λέξη χρησιμοποιούμενη διεθνώς για να υποδηλώσει την ομογένεια». Αλλά, «λέξη χρησιμοποιούμενη» δεν σημαίνει «λέξη σωστή».

Κατά την ταπεινή άποψη του γράφοντος, (που δεν είναι ιστορικός ή γλωσσολόγος) η  χώρα μας και όταν ακόμα είχε το σύστημα Πόλη-Κράτος (Αθηναίοι, Σπαρτιάτες κλπ.) διατηρούσε ενιαία εθνικά χαρακτηριστικά. Ήταν όλοι Έλληνες. Και οι πόλεις κράτη ήταν η Ελλάδα της εποχής.  Με την έννοια αυτή,  στους Ολυμπιακούς Αγώνες, που Έλληνες δημιούργησαν,  συμμετείχαν  «μόνον Έλληνες». Με την ίδια έννοια αναφερόμαστε στους «ελληνο-Περσικούς πολέμους». Όχι μόνον Αθηναίοι ή μόνον Μακεδόνες, ή μόνο Θηβαίοι. Αλλά Έλληνες.

Αντίθετα, οι Εβραίοι  που δεν είχαν κράτος, ναι, αυτοί  ήταν Εβραίοι της Διασποράς. Το Κράτος του Ισραήλ Εβραίων Ιδρύθηκε το 1948, με σκοπό ακριβώς  να μετατραπεί σε εθνική εστία όσων απανταχού επιθυμούσαν να πολιτογραφηθούν πολίτες του,  απ΄ όπου και αν προέρχονταν. και σήμερα είναι και αυτοί, Ισραηλίτες του εξωτερικού.

Την άποψη αυτή υιοθετεί (εν μέρει-αν τον ερμηνεύουμε σωστά) και ο  Γ. Μπαμπινιώτης στο Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (1998) όπου στο λήμμα διασπορά αναφέρει: «Το σκόρπισμα εδώ και κει.   ΣΥΝ. Διασκορπισμός. Η μετανάστευση σε διάφορες χώρες του κόσμου  μέρους μιάς εθνικής ομάδας ενός έθνους ( αρχικώς προκειμένου  για την εγκατάσταση των Εβραίων  σε διάφορα μέρη του κόσμου).

Επομένως, οι Εβραίοι ήταν «διασπορά» πριν αποκτήσουν Κράτος. Οι  Έλληνες έχουν πατρογονικές εστίες  χιλιάδων ετών στην Ασία, στην Ιταλία, στην Αίγυπτο και αλλού. Είναι αυτοί «διασπορά»;  Όχι βέβαια. Είναι Έλληνες του εξωτερικού. Και τα παιδιά και τα δισέγγονά τους που έχουν πρώτη τους πατρίδα τη χώρα εγκατάστασης, είναι Έλληνες Ομογενείς.

Ούτε επί Τουρκοκρατίας εμείς είχαμε «διασπορά», αφού όλα τα 400 χρόνια διατηρούσαμε πάντα ζωηρή  την εθνολογική μας συνοχή με τα «κρυφά σχολειά» κλπ.  Το ελληνικό κράτος είχαν κατακτήσει οι Οθωμανοί. Το ελληνικό Κράτος συνέδραμαν τότε οι Απόδημοι Έλληνες των ελληνικών παροικιών εξωτερικού και οι Φιλέλληνες …για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού!

Mε βουρκωμένα μάτια και με ανάμικτα συναισθήματα αποχώρησαν το βράδυ της Τρίτης, 29 Νοεμβρίου 2022 από το αμφιθέατρο του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης οι ομογενείς που παρακολούθησαν την πρεμιέρα της ταινίας «Σμύρνη μου Αγαπημένη» και αναφέρονταν στην ιστορία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας. Αφορούσε, άραγε, την ελληνική «διασπορά»;  Ο Ελληνισμός του Πόντου, ήταν διασπορά; Οι Έλληνες της Κάτω Ιταλίας ήταν διασπορά; Οι Έλληνες της Αιγύπτου από Μεγα Αλέξανδρο αλλά και του 19^ου αιώνα και μετέπειτα, είναι διασπορά;

Η δικαιολογία για τη χρήση του όρου είναι πως διασπορά γράφεται με λατινικούς χαρακτήρες  diaspora και εύκολα προφέρεται από τους ξένους. Ε, και λοιπόν, είναι αυτός λόγος για να παραχαράξουμε την Ιστορία μας 3.000 και πλέον ετών;

Εμείς έχουμε Οικουμενικό Ελληνισμό, Έλληνες του εξωτερικού και Ελληνική Ομογένεια. Δεν έχουμε διασπορά.