«Τρίγωνο» Ρωσίας – Κίνας – Τουρκίας κατά της Δύσης

Στο πλευρό της Ρωσίας τάχθηκε για μια ακόμη φορά, δημοσίως και ξεκάθαρα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υιοθετώντας τους ισχυρισμούς του Βλαντίμιρ Πούτιν αναφορικά με τις κυρώσεις της Δύσης και τις εξαγωγές σιτηρών από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Ετσι, με δεδομένη και τη στήριξη που παρέχει συστηματικά και σε διάφορα μέτωπα προς τη Μόσχα η Κίνα και ο πρόεδρός της, Σι Τζινπίνγκ, φαίνεται να διαμορφώνεται ντε φάκτο ένας ισχυρός αντιδυτικός άξονας, με το βλέμμα στραμμένο στη γεωπολιτική και οικονομική γεωγραφία της «επόμενης ημέρας» και την υπονόμευση της κυριαρχίας των Ηνωμένων Πολιτειών.

Δεν είναι τυχαίο, υπό αυτό το πρίσμα, ότι οι τρεις ηγέτες θα βρίσκονται την ερχόμενη εβδομάδα στο ίδιο μέρος – στη Σαμαρκάνδη του Ουζμπεκιστάν, όπου στις 15 και 16 Σεπτεμβρίου θα διεξαχθεί η σύνοδος κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης.

Σημειώνεται ότι ο Ερντογάν αναμένεται να μεταβεί εκεί παρά το γεγονός ότι η Τουρκία δεν αποτελεί μέλος αυτού του σχήματος, έπειτα από σχετική πρόσκληση που του απηύθυνε ο Πούτιν, κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους στο Σότσι, στις 5 Αυγούστου. Υπό τις συνθήκες δε που έχουν διαμορφωθεί, δεν αποκλείεται να υπάρξει – έστω και σε συμβολικό επίπεδο – μια κοινή φωτογραφία Πούτιν, Σι και Ερντογάν, κάτι που ασφαλώς θα εντείνει τις ανησυχίες στα επιτελεία της Δύσης, που θα κινδυνεύσουν να βρεθούν προ τετελεσμένων.

«Ο Πούτιν έχει δίκιο»

Σε κάθε περίπτωση, ο πρόεδρος της Τουρκίας μοιάζει πλέον να μην τηρεί ούτε τα προσχήματα που θεωρητικά επιβάλλει το γεγονός ότι η χώρα του είναι μέλος του ΝΑΤΟ, καθώς και υποψήφια προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Οι δηλώσεις που έκανε χθες από το Ζάγκρεμπ αποδεικνύουν του λόγου το αληθές: «Το γεγονός ότι τα φορτία των σιτηρών μεταφέρονται με πλοία προς χώρες που εφαρμόζουν τις κυρώσεις (σε βάρος της Μόσχας) ενοχλεί τον κ. Πούτιν. Εμείς επιθυμούμε οι εξαγωγές να αφορούν και τα ρωσικά σιτηρά και λιμάνια», είπε χαρακτηριστικά – για να προσθέσει, επαναλαμβάνοντας ουσιαστικά τα λόγια του ρώσου ομολόγου του, ότι «τα σιτηρά που προέρχονται από αυτή τη συμφωνία δυστυχώς φτάνουν σε πλούσιες χώρες και όχι σε φτωχές».

Πάντως, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΗΕ, υπό την αιγίδα του οποίου υπογράφηκε η συμφωνία του Ιουλίου, το 28% των φορτίων που μεταφέρουν τα πλοία καταλήγουν σε χώρες με χαμηλό και μέσο εισόδημα, όπως η Αίγυπτος, η Ινδία, το Ιράν και το Σουδάν. Από την υπόλοιπη ποσότητα, το 44% καταλήγει σε πλούσιες χώρες, το 21% στην Τουρκία και το 7% στην Κίνα.

«Γάμος» με προίκα το αέριο

Την ίδια στιγμή, όσον αφορά την Κίνα, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε δύο κυρίως μέτωπα. Αφενός, στη σταδιακή αντικατάσταση του δολαρίου από το γουάν στις συναλλαγές της με τη Ρωσία (κυρίως στην ενέργεια) και η παράκαμψη του διεθνούς συστήματος συναλλαγών SWIFT και, αφετέρου, στην κατασκευή ενός αγωγού εφάμιλλου με τους Nord Stream 1 και 2 – του αποκαλούμενου Power of Siberia 2, που θα μπορεί να μεταφέρει 50 δισ. κυβικά μέτρα αερίου ετησίως – ο οποίος θα μεταφέρει φυσικό αέριο προς την «καρδιά» της ανερχόμενης υπερδύναμης, μέσω της Μογγολίας.

«Βρισκόμαστε σε διαπραγματεύσεις αναφορικά με την πιθανή προώθηση ενός μεγάλου έργου στις υποδομές. Εννοώ την προμήθεια της Κίνας με ρωσικό αέριο μέσω της Μογγολίας», είχε πει ο ίδιος ο Πούτιν την Τετάρτη, στο Οικονομικό Φόρουμ του Βλαδιβοστόκ, κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψής του με τον πρωθυπουργό της κεντροασιατικής χώρας, Λουβσαναμσράι Ογιούν-Ερντενε.

Υπενθυμίζεται ότι λίγο πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, Ρωσία και Κίνα είχαν υπογράψει ένα συμβόλαιο 30 ετών που αφορά το φυσικό αέριο, ενώ η δεύτερη αγόρασε πέρυσι από την πρώτη 16,5 δισ. κυβικά.

Παρά δε το γεγονός ότι αυτή η ποσότητα είναι πολύ μικρότερη σε σύγκριση με την αντίστοιχη που εξήχθη προς την Ευρώπη, η λειτουργία του Power of Siberia 1 από το 2019 και η κατασκευή του δεύτερου ομώνυμου αγωγού (ως το τέλος της δεκαετίας) αναμένεται ότι θα καταστήσουν την Κίνα τη βασικότερη αγορά για την Gazprom και το Κρεμλίνο για τις επόμενες δεκαετίες.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΑ ΝΕΑ