Η αξία της συγγραφής της Ιστορίας του Ελληνισμού της Αμερικής

ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Η ανακοίνωση, στο πλαίσιο του Ειδικού Συνεδρίου του  Hellenic Congress of America (14 Μαίου 2022) για την  συγκρότηση Ειδικής Επιτροπής  υπό την Προεδρία του Δρ. Δημοσθένη Τριανταφύλλου, για την συγγραφή της Ιστορίας του Ελληνισμού της Αμερικής, σκοπός για τον οποίο ήδη διορίστηκε ο Δρ. Κωνσταντίνος Χατζηδημητρίου προκειμένου να επιλέξει τα Μέλη της Ακαδημαϊκής Επιτροπής που θα επιμεληθούν την συγγραφή του πονήματος, αποτελεί είδηση μεγάλης σημασίας για τον Ελληνισμό.

Είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται μία ολοκληρωμένη συγγραφή της Ιστορίας του Απόδημου Ελληνισμού των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Έχουν γίνει βέβαια στο παρελθόν ορισμένες αξιόλογες εκδόσεις, τοπικού, όμως χαρακτήρα και περιορισμένου χρονικού εύρους,  όπως η Ιστορία των Ελλήνων του Σικάγο και η Ιστορία των Ελλήνων της Βραζιλίας.  Αλλά σε παναμερικανική έκταση και σε βάθος χρόνου, δεν υπάρχει ανάλογο προηγούμενο. Ούτε και σε άλλο μέρος του Κόσμου όπου υπάρχουν ελληνικές παροικίες, έχει γραφεί μέχρι σήμερα η αυθεντική Ιστορία του Ελληνισμού.

Μία πρώτη αξιόλογη προσπάθεια συγγραφής της ιστορίας του ελληνισμού της Αμερικής είχε γίνει από τον αείμνηστο εκδότη του Εθνικού Κήρυκα (1947-1977), Μπάμπη Μαρκέτο. Το αποτέλεσμα της εργασίας εκείνης διασώθηκε σε χειρόγραφα τα οποία έγιναν βιβλίο με τον τίτλο: «Οι Ελληνοαμερικανοί – Ιστορία του Απόδημου Ελληνισμού των Η.Π.Α» εκδοθέν από το Πάντειον Πανεπιστήμιο, ενταγμένο στο Τμήμα: Ιστορία της ελληνικής διασποράς και μετανάστευσης: Τεκμήρια, Μαρτυρίες, Μελέτες. Διεύθυνση σειράς: Γ. Κουτσοπανάγου – Στ Παπαγεωργίου, Εκδόσεις Παπαζήση 2006.  Το βιβλίο εκδόθηκε λίγα χρόνια μετά τα θάνατό (1998) του πρώην εκδότη,  με την φροντίδα της συζύγου του, Αθανασίας Γαζιάρη-Μαρκέτου και του συνεργάτη και στενού του φίλου, δημοσιογράφου Χρήστου Μαλασπίνα.

Στο βιβλίο αυτό εξιστορείται συνοπτικά  η Ιστορία των  Ελλήνων μεταναστών στην Αμερική, από τις αρχές του 20^ου αιώνα μέχρι το 1977. Σκιαγραφούνται οι εθνικοί αγώνες, τα επιτεύγματα και η προσφορά των ομογενών στην γενέτειρα, έτσι όπως τώρα και τότε καταγράφονταν στον «Εθνικό Κήρυκα».

Άλλες  προσπάθειες συγγραφής ιστορικών δοκιμίων είναι τού Κωστή Καρπόζηλου (Κόκκινη Αμερική Ελληνες Μετανάστες και το όραμα ενός του Νέου Κόσμου, 1900-1950), τού Χρήστου Λάζου (Ελληνες στην Ανακάλυψη και Εξερεύνηση της Αμερικής) , τού Henry Pratt Fairchild, (Οι Έλληνες μετανάστες στις Η.Π.Α.: Έτσι «γεννήθηκε» η ομογένεια) και τού Δρ. Θεόδωρου Σαλούτου (Theodore  Saloutos) (1910-1980), στο κλασικό έργο του “The Greeks in the United States” (1964). Επίσης το πόνημα του Δρ. Παπαϊωάννου,  και το βιβλίο των Peter C. and Charles C. Moskos  «Greek Americans».

Τα Δοκίμια αυτά, επί μέρους μόνο επιτυγχάνουν να αποδώσουν μία εικόνα της ιστορίας των Ελλήνων στις ΗΠΑ, των πρώτων δυσκολιών και προβλημάτων, ακόμη και των θυσιών στις οποίες οι πρωτοπόροι υποβλήθηκαν, αλλά και των περίλαμπρων πρώτων επιτευγμάτων που με το διάβα των ετών και τα νεώτερα μεγάλα κύματα μετανάστευσης Ελλήνων στην άλλη άκρη του Ατλαντικού Ωκεανού, προσέλαβαν τις σημερινές διαστάσεις φέρνοντας την Ομογένεια στην πρώτη θέση από όλες τις εθνότητες σε σπουδές και στη δεύτερη σε πλουτισμό. Παράλληλα μεγάλη ήταν και η πολιτική επιρροή που απέκτησε η ομογένεια, που έφθασε να έχει τον Σπύρο Άγκνιου Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, (1969-1973), αλλά και τον Μάικ Δουκάκη υποψήφιο Πρόεδρο Αμερικής (εκλογές 1988).

Παρά την εντυπωσιακή αυτή πρόοδο του απόδημου Ελληνισμού στην Αμερική, αλλά και αλλού, όπως ήδη από το 1955 έγραφε από τις σελίδες του Λογοτεχνικού περιοδικού “Νέα Εστία” ο Μπάμπης Μαρκέτος, “…ο Ελληνισμός της Αμερικής παντού στην Ελλάδα και περισσότερο στην πρωτεύουσα είναι  γνωστός ελάχιστα και επιπόλαια. Η ηγεσία της Ελλάδος πολιτική και πνευματική τον αγνοεί. Και πάντως τον κρατεί σε απόσταση. Το χωριό βέβαια γνωρίζει και τιμά τους ξενιτεμένους του. Η οικογένεια ακόμη  περισσότερο. Ούτε όμως το χωριό, ούτε και η οικογένεια κι ούτε, πολύ περισσότερο, η κοινωνία του χωριού και της πόλης γνωρίζουν τον Απόδημο Ελληνισμό σαν προσπάθεια και μόχθο, σαν ενιαίο σύνολο και σαν συνέχεια, τέλος, του ελληνικού εθνικού συνόρου. Η πολιτεία καθεύδει. Ο Έλληνας δάσκαλος κι ο καθηγητής δεν έχουν να πουν τίποτε στους μαθητές και  φοιτητές. Οι Ελληνες λογοτέχνες διανοούμενοι το ίδιο.”

Από τότε πέρασαν 67 χρόνια! Και το κενό παραμένει!

Αυτό το κενό φιλοδοξεί τώρα να καλύψει η συγγραφή της Ιστορίας των Ελλήνων της Αμερικής που προωθεί το HECA και ο Πρόεδρός του Νίκος Αποστολόπουλος, με σύμφωνο όλο το ΔΣ.  Εχέγγυα της επιτυχίας, η ακαδημαϊκή πληρότητα της Επιτροπής που θα επιμεληθεί τής  συγγραφής τής Ιστορίας, ένα έργο που θα είναι πολύτομο, με προϋπολογιζόμενο κόστος έκδοσης τα  450.000 δολάρια!

Είθε να αποτελέσει υπόδειγμα και για άλλες μεγάλες ελληνικές παροικίες του εξωτερικού, Αυστραλίας, Λατινικής Αμερικής, Καναδά και Ευρώπης, ώστε να σχηματισθεί σιγά σιγά  ο παγκόσμιος ΑΤΛΑΣ του Ελληνισμού!

Τότε μόνο θα μετρηθούμε ως Έθνος.  Τότε θα εκτιμηθεί ο Ελληνισμός ως Πολιτισμός.  Και τότε θα αποκαλυφθεί η προσφορά και του σύγχρονου Ελληνισμού στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Αυτή θα είναι η επιπλέον αξία της συγγραφής της Ιστορίας του Ελληνισμού της Αμερικής.

Είναι γι αυτόν τον πρόσθετο λόγο μια σοβαρή, εθνική προσπάθεια, που πρέπει να υποστηριχθεί όχι μόνο από την Ομογένεια, αλλά και από την Ελληνική Πατρίδα.