Ελληνική Γλώσσα και τα προβλήματα των Ελληνικών Σχολείων εξωτερικού II

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Η Διαδικτυακή συζήτηση για την ελληνική Παιδεία στο εξωτερικό, προβλήματα, προτάσεις και προοπτικές,  που οργάνωσε τo Τμήμα HJ-10 Pericles της AHPEPA-ΕΛΛΑΣ στις 7 Απριλίου 2922, έφερε στο φως μερικά από τα σοβαρά προβλήματα που απασχολούν τον χώρο της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης των νεαρών ομογενών μας στο εξωτερικό. Προβλήματα που διαφέρουν από κράτος σε κράτος, όπου υπάρχουν εγκατεστημένες ελληνικές ομογενειακές παροικίες. Και ανέδειξε την ανάγκη το ελληνικό Κράτος να ασχοληθεί σοβαρά με το ζήτημα αυτό, εάν θέλουμε να μην αφομοιωθεί μακροπρόθεσμα ο ελληνισμός του εξωτερικού από τις κοινωνίες των χωρών υποδοχής.

Η PanHellenic Post παρουσιάζει τις ομιλίες και τις προτάσεις των ομογενών ειδικών-ομιλητών οι οποίοι έχουν άμεση γνώση του μεγάλου αυτού θέματος, έτσι όπως ακούστηκαν στην εκπομπή της ΑΗΕΡΑ, με συντονιστή τον δημοσιογράφο Χρήστο Μαλασπίνα.

Χθες παρουσιάσαμε την τοποθέτηση του κ. Χρήστου Κλαίρη, Ομότιμου καθηγητή γενικής γλωσσολογίας στη Σορβόννη, Πανεπιστήμιο του Παρισιού, Αντιπροέδρου της Διεθνούς Εταιρείας Λειτουργικής Γλωσσολογίας (SILF), Αντιπροέδρου τού Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Πολυγλωσσίας (OEP).

Σήμερα παραθέτουμε αυτούσια την  ομιλία της κυρίας Σέτας Θεοδωρίδου, Προέδρου της Ελληνικής Κοινότητας Παρισιού και Περιχώρων.

Η ομιλία της κυρίας Σέτας Θεοδωρίδου:

Αγαπητοί πρόεδροι των διαφόρων τμημάτων ΑΧΕΠΑ, συγχαρητήρια για την πρωτοβουλία της σημερινής εκδήλωσης, αξιότιμοι καθηγητές, αγαπητέ κύριε Μαλασπίνα, αξιότιμοι κυρίες και κύριοι,

Είναι τιμή για την κοινότητα του Παρισιού και περιχώρων μα και για μένα προσωπικά να συμμετέχω  σήμερα στην 1^η διαδικτυακή συζήτηση που θα γίνει με θέμα την Ελληνική γλώσσα, την διάδοση της στο εξωτερικό και ιδιαίτερα στη συζήτηση σχετικά με τις ανάγκες και τα αποτελέσματα που έχουν τα σχολεία που αποκαλούμε σήμερα ΤΕΓ.

Αγαπητοί μου, εκφράζω την ευχή να ακούσει η Ελληνική πολιτεία, έστω και ετεροχρονισμένα, τις σκέψεις μας, τις ανάγκες μας και τους προβληματισμούς μας και να ασχοληθεί επιτέλους με την ιδιαιτερότητα των προβλημάτων των ελληνοπαίδων που ζουν εκτός των εθνικών μας συνόρων. Και είναι πολλά αυτά τα παιδιά! Δεν γνωρίζω τον ακριβή αριθμό των μαθητών σε όλη την διασπορά, αλλά, αν κρίνω από μια χώρα σαν την Γαλλία που έχει λίγους ομογενείς (οι μαθητές στο Παρίσι είναι πάνω από 500 και για όλη τη Γαλλία ξεπερνούν τους 1000), ο αριθμός τους θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Σε χώρες όπως οι Ηνωμένες πολιτείες, η Γερμανία, η Αγγλία, η Σουηδία, που αριθμούν πολύ μεγαλύτερο αριθμό ομογενών, φαντάζομαι ότι και οι αριθμοί  μαθητών είναι πολύ μεγαλύτεροι.

Πώς όμως μαθαίνουν ελληνικά αυτά τα ελληνόπουλα;

Ποιος φροντίζει για την εκπαίδευσή τους;

Το Ελληνικό Σύνταγμα ορίζει ότι το κράτος οφείλει να στέλνει εκπαιδευτικούς οπουδήποτε βρίσκονται εγκατεστημένοι Έλληνες, να φροντίζει δηλαδή για την ελληνική εκπαίδευση των παιδιών τους. Είναι ίσως ένα από τα ελάχιστα κράτη που εφαρμόζει αυτήν την  εκπαιδευτική  πολιτική και αυτό  οφείλεται  στο μέγεθος της ελληνικής  διασποράς, μιας από τις  μεγαλύτερες τον κόσμο.

Είναι γεγονός ότι, σε ό,τι αφορά τη Γαλλία, αποσπώνται στα Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας εκπαιδευτικοί ήδη από το 1974. Πριν, υπήρχαν ομογενείς δάσκαλοι που προσέφεραν τις υπηρεσίες τους σε χώρους εκκλησιαστικούς ή κοινοτικούς. Η Ελληνική Κοινότητα Παρισιού, όταν είδε ότι ο αριθμός των μαθητών ολοένα και αυξανόταν, ζήτησε από το Υπουργείο Παιδείας  την  απόσπαση εκπαιδευτικών. Έτσι άρχισαν να λειτουργούν τα σχολεία μας με Έλληνες εκπαιδευτικούς σε σχολικά κτήρια τα οποία ενοικίαζε η Κοινότητα. Επίσης μέχρι το 2011 λειτουργούσε στο Παρίσι Γραφείο Συντονιστή εκπαίδευσης.

Δε θα σας κάνω ανάλυση των χρόνων που πέρασαν από τότε, αλλά ανάλογα με τις κυβερνήσεις, είχαμε άλλοτε υπεράριθμους εκπαιδευτικούς άλλοτε ελάχιστους, άλλοτε χρηματοδότηση αλλά, τις περισσότερες φορές, τίποτα. Μετά την οικονομική κρίση της περασμένης δεκαετίας, το Υπουργείο αποφάσισε να διακόψει την λειτουργία των ΤΕΓ, τις χρηματοδοτήσεις και αποσπάσεις εκπαιδευτικών και έκλεισε τα Γραφεία εκπαίδευσης .

Με πολύ κόπο καταφέραμε να επαναφέρουμε μερικούς εκπαιδευτικούς. Δημιουργήθηκε τότε το Συντονιστικό Γραφείο των Βρυξελλών, υπεύθυνο σήμερα για 10 χώρες!! Ναι, 10 χωρες!. Ο εκάστοτε Συντονιστής δεν έχει καν τα απαραίτητα κονδύλια για να μπορεί να επισκέπτεται όλα τα σχολεία που υπάγονται στο Γραφείο του.

Χάρη στην ευρηματικότητα της πρώτης Συντονίστριας, που έπρεπε να βρει τρόπο να λειτουργήσουν όλες οι μονάδες, η Κοινότητά μας κατάφερε να εξοικονομήσει τα απαραίτητα χρήματα για την καταβολή των ενοικίων των γαλλικών σχολικών κτηρίων και την ομαλή λειτουργία των ελληνικών σχολείων, καθώς δεν υπάρχει διακρατική συμφωνία για δωρεάν παραχώρησή τους. Οι διευθυντές των σχολείων στη Γαλλία, έχουν άλλωστε το δικαίωμα να ζητούν ενοίκια προκειμένου να ενισχύουν το εσωτερικό ταμείο των σχολείων τους.

Στο Παρίσι, η φοίτηση στα ΤΕΓ είναι εντελώς δωρεάν και  οι εκπαιδευτικοί είναι όλοι αποσπασμένοι από το ΥΠΕΠΘ. Είναι δηλαδή Δημόσια σχολεία, ανοιχτά σε όλους, χωρίς καμία υποχρέωση από τους γονείς να είναι μέλη της κοινότητας. Εάν υπήρχε μια συνεργασία με το Υπουργείο, θα μπορούσαν οι κοινότητες να συνεχίσουν να ενσωματώνουν νέα μέλη που θα προέρχονται από τα σχολεία. Εδώ υπάρχει ένα ερωτηματικό! Θέλει το κράτος να υπάρχουν κοινότητες Ελλήνων στο εξωτερικό; Κι αν ναι, πώς τις ενισχύει; Κάθε χρόνο χάνονται πολλοί Έλληνες που δεν γνωρίζουν καν ότι υπάρχουμε. Θεωρούν ίσως ότι το Υπουργείο ως δια μαγείας έστησε σχολεία όπου γης. Πώς, όμως, συντηρούνται τα σχολεία αυτά; Δεν τους ενδιαφέρει!!!

Δεν θα επεκταθώ παραπάνω, νομίζω πως αντιλαμβάνεστε τι λέω…

Επιπλέον, δεν υπάρχει η νομοθεσία που να εξασφαλίζει την σωστή πολιτική για την εκπαίδευση των παιδιών μας. Κάθε κυβέρνηση φέρνει τις αλλαγές που κρίνει σωστές για τα σχολεία της επικράτειας αλλά αγνοεί παντελώς τις ανάγκες της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό. Εμείς φύγαμε από την Ελλάδα για κάποιο λόγο που δεν την ενδιαφέρει και πρέπει μόνοι μας να βρούμε τις λύσεις. Αυτή είναι η πολιτική των υπουργείων μας.

Δυστυχώς οι ανάγκες είναι διαφορετικές ανάλογα με την χώρα, αλλά πολλές φορές και μέσα στην ίδια την χώρα. Δεν υπάρχει η δυνατότητα αποστολής σύγχρονου υλικού διδασκαλίας. Οι Εκπαιδευτικοί που το θέλουν, βρίσκουν τρόπους να κάνουν το μάθημά τους ευχάριστο και εποικοδομητικό, στηριζόμενοι σε εγχειρίδια απαρχαιωμένα και ανεπαρκή. Επιπλέον, εργάζονται σε δύσκολες συνθήκες. Το επιμίσθιο είναι ανεπαρκές για πόλεις σαν το Παρίσι, όπου το ενοίκιο μιας γκαρσονιέρας είναι γύρω στα 1000€ στην καλύτερη περίπτωση. Εάν ο εκπαιδευτικός θελήσει να μείνει ένα ή δύο χρόνια παραπάνω, χάνει την οργανική του θέση στην Ελλάδα.  Τέλος, θα πρέπει να προβλεφθεί μια υποστηρικτή δομή υποδοχής των αποσπασμένων εκπαιδευτικών, μέσα από την οποία θα καθοδηγούνται στα πρώτα βήματα εγκατάστασης και εγκλιματισμού στη χώρα απόσπασης. Είναι χαρακτηριστικό ότι, αν χρειαστεί να πάει στο γιατρό ένας εκπαιδευτικός, η γραφειοκρατία που θα αντιμετωπίσει είναι ένας Γολγοθάς! Τέλος, τα σχολεία αυτά δεν αναγνωρίζονται από το Γαλλικό κράτος, άρα ούτε η ιδιότητά τους ως εκπαιδευτικοί. Για μία ακόμη φορά, εξαιτίας της έλλειψης διακρατικής συμφωνίας. Αποτέλεσμα, δεν υπάρχουν πλέον ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί για να έρθουν στα σχολεία μας.

Και μια που μίλησα για διακρατική συμφωνία, πρέπει να αναφερθώ στο φλέγον θέμα της αναγνώρισης των βαθμών στον γαλλικό έλεγχο των μαθητών και ιδιαίτερα στην εξέταση του μαθήματος των νέων ελληνικών στο Baccalauréat. Η μεταρρύθμιση στο γαλλικό λύκειο επιβάλλει την διετή αναγνωρισμένη παρακολούθηση του μαθήματος της γλώσσας. Πως θα αναγνωρίσουν τα μαθήματα οι νέοι μας; Ακόμη ένα θέμα που μας καίει!  Ποιος θα μας δώσει την απάντηση για την αναγνώριση του Πιστοποιητικού Ελληνομάθειας ; Ο υπεύθυνος του Γαλλικού υπουργείου για την ελληνική γλώσσα, δεν απαντά στο τηλέφωνο. Ούτε αυτός δεν αναγνωρίζει τα ΤΕΓ.

Φέτος, οι εκπαιδευτικοί μας δεν επαρκούν. Δεν αποσπάστηκαν στα σχολεία μας ούτε καν οι ελάχιστοι που υπήρχαν στους πίνακες… λόγω κορονοϊού. Τα παιδιά του δημοτικού χωρίστηκαν σε τμήματα και η δασκάλα κάνει δίωρα μόνο μαθήματα για να προλάβει κάτι να διδάξει σε 3 διαφορετικά επίπεδα. Η Νηπιαγωγός αναγκάζεται να κάνει μάθημα μόνο κάθε 15 μέρες στο σχολείο του Παρισιού το Σάββατο, διότι την ίδια ώρα το σχολείο που βρίσκεται στα περίχωρα έχει επίσης την ανάγκη της. Μόνη της στην τάξη οφείλει να ασχοληθεί με 30  νήπια που δεν είναι ικανά μόνα τους ούτε στην τουαλέτα να πάνε! Τι να πω παραπάνω;

Κυρία Υπουργέ, όταν έρχεστε στο εξωτερικό, δεν αρκεί να σημειώνετε απλά αυτά που σας λέμε, αφήνοντάς μας χωρίς απάντηση. Σας παρακαλούμε να φροντίζετε να υλοποιούνται οι προτάσεις που σας κάνουμε. Κυρία Υπουργέ, ευχαριστούμε που μας στείλατε τον χαιρετισμό σας. Θα θέλαμε, να μας στέλνατε έναν τουλάχιστον εκπαιδευτικό που τόσο  λείπει από τα σχολεία μας. Εμείς είμαστε εθελοντές που εργαζόμαστε οικειοθελώς για την ελληνική γλώσσα! Κρατάμε τον ελληνισμό ζωντανό όπου ζούμε και εργαζόμαστε. Εσείς;

Αύριο, η ομιλία του καθηγητή κ. Γιάννη Κορίνθιου π. Προέδρου Ελληνικών Κοινοτήτων Ιταλίας και εμπνευστή της Ημέρας Απόδημου Ελληνισμού.