Μια Ελληνίδα στο Χάρκοβο: Η Κατερίνα Σεβτσένκο Αθανασιάδη μιλάει για την ποντιακή καταγωγή της, στοιχείο σωτήριο τώρα που πλήττεται η Ουκρανία

Η μητέρα της Κατρίνας Σεβτσένκο Έλενα (δεύτερη πάνω) και ο παππούς της Αθανάσιος Αθανασιάδης (πρώτος κάτω), στην Τασκένδη (φωτ.: Αρχείο Κατερίνας Σεβτσένκο)

Η Κατερίνα Σεβτσένκο (Αθανασιάδη) ζει με τους γονείς της στο Χάρκοβο, που εδώ και μέρες βρίσκεται περικυκλωμένο από τις ρωσικές δυνάμεις. Ο Ουκρανός πατέρας της Αλεξάνδρ Σεβτσένκο γνώρισε την Ελληνίδα μητέρα της Έλενα Αθανασιάδη την περίοδο των σπουδών τους στην Αγία Πετρούπολη. Η Έλενα πήγε μαζί του στο Χάρκοβο, αφήνοντας στη μακρινή Τασκένδη τους γονείς της.

Η οικογένεια του παππού της Κατερίνας, Αθανάσιου (Θάνου) Αθανασιάδη, καταγόταν από την Αργυρούπολη του Πόντου.

Ήρθαν στην Ελλάδα με την Ανταλλαγή πληθυσμών, προσαρμόστηκαν, έζησαν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και λόγω του εμφυλίου πολέμου έφυγαν στην Τασκένδη. Ακολούθησαν αρκετά χρόνια προσαρμογής προς τα δεδομένα της ζωής στο Ουζμπεκιστάν. Για τον Θάνο, η Τασκένδη έγινε η τρίτη του πατρίδα. Τα βιώματα ήταν πολλά στην πορεία της ζωής της οικογένειάς του, Πόντος-Ελλάδα-Ουζμπεκιστάν.

Αποφάσισε να μην αλλάξει πια τον τόπο της κατοικίας του. Παντρεύτηκε μια Ρωσίδα από το Κρασνογιάρσκ της Σιβηρίας. Πέθανε το 1996, όμως μετέφερε στην κόρη του την Έλενα και τις δυο εγγονές του την αγάπη του για την Ελλάδα και τον Πόντο.

Με την Κατερίνα Σεβτσένκο (Αθανασιάδη) βρεθήκαμε για πρώτη φορά το 2016 στην Οδησσό, όταν ο Σύνδεσμος των Ελλήνων Επιχειρηματιών της Ουκρανίας και ο πρόεδρος του Παντελεήμων Μπούμπουρας οργάνωσαν τον εορτασμό του Πάσχα στην ελληνική πλατεία της πόλης με τον ελληνικό τρόπο, με σούβλες και τους ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς. Οι Έλληνες των χωριών της Αζοφικής παρουσίασαν τότε τον πολιτισμό της περιοχής τους.

Η Κατερίνα Σεβτσένκο με την παραδοσιακή ελληνική φορεσιά (φωτ.: Αρχείο Κατερίνας Σεβτσένκο)

Το χορευτικό του Χάρκοβο εκτέλεσε τον ποντιακό χορό, χάρη στην καταγωγή Κατερίνας. Από το 2015 έως το 2021 η Κατερίνα ήταν πρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου αυτής της απομακρυσμένης από τις παραδοσιακές ελληνικές εστίες πόλης.

Η Κατερίνα ήταν στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής, όταν εγώ κατέγραφα τα όσα ήθελε να μου πει στο σκοτάδι μιας πόλης, που ζει ανελέητους βομβαρδισμούς.

Παρά τον φόβο της για την πιθανή –τότε– επίθεση, μου έλεγε για την κατάσταση στην οποία βρέθηκε η δική της οικογένεια και την ιστορία  των παππούδων της, που μετά από την Οδύσσεια τους κατέληξαν να ζουν στο Χάρκοβο.

«Δεν πάμε στο καταφύγιο. Δεν το αντέχουμε. Κάνει κρύο και οι συνθήκες είναι αβάστακτες. Δεν τρομάζουμε πια. Ο μπαμπάς ακόμα και στο άκουσμα της έκρηξης δεν σηκώνεται από την καρέκλα. Εμείς με τη μαμά ψάχνουμε αμέσως ένα πιο ασφαλέστερο μέρος του διαμερίσματος», λέει η Κατερίνα, και συνεχίζει,

«Ζούσαμε καλά. Εργαζόμουν και ασχολιόμουν με τα κοινά. Τα ελληνικά  τα έμαθα στο Κυριακάτικο Σχολείο του Ελληνικού Συλλόγου. Το 1993 του μπαμπά τού έδωσαν διαμέρισμα από το εργοστάσιο, όπου δούλευε. Κοντά στο σπίτι ήταν ο Ελληνικός Σύλλογος. Η μαμά με πήγε εκεί και μου είπε, πως πρέπει να μάθω τη μητρική μου γλώσσα. Τότε στην ηλικία των 9 ετών άρχισα να συνειδητοποιώ πως έχω ελληνικές ρίζες. Καταλάβαινα ό, τι μου έλεγαν στα ελληνικά, όμως δεν μπορούσα να μιλήσω. Το 2012 συμμετείχα σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα στην Κάλυμνο. Εκεί μου ήρθε η κανονική κατανόηση της γλώσσας. Από τότε μιλάω άνετα με τους Έλληνες. Η αδελφή μου Μαρία ζει στην Ελλάδα, στο νομό Ημαθίας. Είναι παντρεμένη με Πόντιο από την Γεωργία. Επισκέπτομαι συχνά την Ελλάδα».

Οι τελευταίες μέρες

«Είμαι νοσηλεύτρια. Πήγαινα στα σπίτια των άρρωστων με covid-19 και τους έβαζα ορούς. Με τον πόλεμο σταματήσαμε να εξυπηρετούμε τους αρρώστους κατ’ οίκον. Μια γιαγιά, όμως, με πήρε τηλέφωνο για να έρθω. Είναι του 1937 γεννηθείς, όμως δεν της φαίνεται. Δεν είχα δυνατότητα να βρω φάρμακο. Δεν έχω και αυτοκίνητο. Παρόλα αυτά είχα σκοπό να πάω με τα πόδια μέσα από την περιοχή, που δεχόταν βομβαρδισμούς, για να τη βοηθήσω. Έπρεπε  να περάσω από το φαρμακείο, το οποίο ίσως είχε το κατάλληλο φάρμακο.

Η θέα από το παράθυρο στο Χάρκοβο, Μάρτιος 2022 (φωτο.: Αρχείο Κατερίνας Σεβτσένκο)

»Εκείνη την ημέρα με καλούσαν από τους τηλεοπτικούς σταθμούς της Ελλάδας για τη συνέντευξη, και εγώ καθυστέρησα και γλύτωσα από το βέβαιο θάνατο. Όπως αποδείχτηκε, εκείνη την ώρα οι βομβαρδισμοί σε αυτή τη διαδρομή ήταν ισχυροί. Έτσι ζούμε εμείς εδώ και πάνω από μια εβδομάδα. Το μόνο, που θέλουμε, να σταματήσουν οι βομβαρδισμοί. Κουραστήκαμε από τις κακουχίες και το φόβο», είπε η Κατερίνα, που ακόμα και αυτές τις επικίνδυνες μέρες σκέφτεται τους συνανθρώπους της διάφορων εθνοτήτων και τους Έλληνες του Χάρκοβο, που κατάγονται από διάφορες περιοχές του ελληνικού κόσμου.

Βασίλης Τσενκελίδης, ιστορικός

Πηγή: .pontosnews.gr

ΥΓ:  Η Κατερίνα, ως βραβευμένη από την Ουκρανία φοιτήτρια, συμμετείχε στο πρόγραμμα της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού για το ΕΤΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ.  Οι βραβευθείσες και οι βραβευθέντες του διαγωνισμού, 72 στον αριθμό, διακρίθηκαν σε διάφορους τομείς π.χ. βίντεο, κείμενο, ζωγραφική κλπ. Συμμετείχαν στο δεκαπενθήμερο πρόγραμμα στην Κρήτη και περιόδευσαν τα μέρη από όπου πέρασε και έγραψε ο Καζαντζάκης και το πρόγραμμα είχε τίτλο ΣΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ και μεταξύ πολλών άλλων δρώμενων  τα βραβευμένα βίντεο προβλήθηκαν στο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ της Ιεράπετρας με παρουσία και των 72 ομογενών νέων.

(PHP): Με ευκαιρία το δημοσίευμα του “Pontosnews” ανασύρθηκε από τη λήθη μία από τις αμέτρητες πρωτοβουλίες της υπηρεσίας Απόδημου Ελληνισμού του ΥΠΕΞ, που τα χρόνια εκείνα , μακριά από διπλωματικές …πιρουέτες και παγκόσμιες πανομογενειακές συνάξεις, προσέφερε στην εθνική υπόθεση ουσιαστικό έργο με απλές πολιτιστικές, εθιμοτυπικές και γνωστικές εκδηλώσεις, όπως διαγωνισμοί, εκθέσεις και κατασκηνώσεις για μικρούς ομογενείς μαθητές που εμπλούτιζαν  το γνωστικό τους πεδίο, τόνωναν τον πατριωτικό τους παλμό και δημιουργούσαν δεσμούς φιλίας και μεταξύ τους και με τους Έλληνες συνομηλίκους τους.