Οταν οι ρατσιστές της Νεμπράσκα στοχοποίησαν τους Eλληνες

(photo from Omaha World Herald, Februaru, 1909) Ο αστυνομικός Έντουραντ Λόουερυ.

Συμπληρώθηκαν 113 χρόνια από την 21^η Φεβρουαρίου 1909, μια εκ των πιο εφιαλτικών ημερών του Ελληνισμού στις ΗΠΑ, που καταδεικνύει και τις δύσκολες στιγμές που βίωσαν οι πρώτοι Έλληνες μετανάστες στις αρχές του 20ού αιώνα.

Ο λόγος για την οργανωμένη επίθεση στην «ελληνική παροικία» (Greektown) στη νότια Ομάχα της Νεμπράσκα το 1919, που ξεκίνησε με αφορμή τον θάνατο ενός αστυνομικού σε συμπλοκή με Έλληνα μετανάστη, ο οποίος είχε συλληφθεί με την υποψία ότι διατηρούσε σχέση με την 17χρονη δασκάλα αγγλικών του.

Ειδικότερα, όλα συνέβησαν στις συνοικίες της Νότιας Ομάχα, μια περιοχή η οποία σήμερα ουσιαστικά δεν υφίσταται ως ξεχωριστή κομητεία, καθώς έχει απορροφηθεί από την ομώνυμη πόλη. Ήταν η εποχή που υπέβοσκε η δυσαρέσκεια και η προκατάληψη εναντίον των 1300 και πλέον Ελλήνων μεταναστών, που είχαν καταφτάσει από το 1906, προκειμένου να εργαστούν στις μονάδες παραγωγής κρέατος της περιοχής.

Η αφορμή δόθηκε από τον 35χρονο μετανάστη Ιωάννη Μασουρίδη (John Masourides), ο οποίος, μαζί με άλλους Ελληνες, λάμβαναν μαθήματα αγγλικών από την 17χρονη Λίλιαν Μπριζ (Lilian Breese). Σύμφωνα με τον ιστορικό Ιωάννη Μπίτζη (John Bitzes), διατυπώθηκαν σημαντικά ερωτήματα για τη σχέση του Μασουρίδη με την Μπριζ. Πολλοί είχαν μιλήσει για παράνομη ερωτική σκέψη, άλλοι έφτασαν στο σημείο να κάνουν λόγο ακόμη και για εξώθηση της 17χρονης σε παράνομη πορνεία, κάτι που ουδέποτε αποδείχθηκε στο δικαστήριο.

Σε μια περίοδο κατά την οποία η τοπική κοινωνία έμοιαζε να αναζητά απλώς την αφορμή, ο σερίφης Έντουαρντ Λόουρυ (Edward Lowery) επιχείρησε να συλλάβει τον Μασουρίδη όταν τον εντόπισε στο δωμάτιο της Μπριζ.

Λίγο αργότερα, υπό άγνωστες συνθήκες, Λόουρυ και Μασουρίδης αντήλλαξαν πυροβολισμούς. Ο Λόουρυ είχε αποτύχει να τον ακινητοποιήσει, με αποτέλεσμα να βγουν όπλα εκατέρωθεν. Ο Έλληνας μετανάστης τραυματίστηκε σοβαρά, όμως ο ιρλανδικής καταγωγής σερίφης έπεσε νεκρός.

Στην πόλη επικράτησε το πένθος για τον αστυνομικό -ο οποίος ήταν οικογενειάρχης- και, ταυτόχρονα, το μίσος και η οργή για τους Έλληνες μετανάστες. Ο τοπικός Τύπος της εποχής «σήκωσε» το θέμα της παρουσίας των Ελλήνων, φιλοξενώντας δηλώσεις μίσους, εκτραχύνοντας περαιτέρω το κλίμα, μέχρι να σημειωθεί ένα ανεξέλεγκτο πογκρόμ εναντίον των Ελλήνων.

Η ίδια πηγή αναφέρει ότι οργανωτής της επίθεσης εκατοντάδων «οργισμένων πολιτών» εναντίον των Ελλήνων ήταν κάποιος Τζόσεφ Μέρφι (Joseph Murphy), ο οποίος κάλεσε τους συμπολίτες του σε αντίδραση απέναντι στους «βρωμερούς Έλληνες» («filthy Greeks»), σε μια βραδιά η οποία γράφτηκε με μαύρα κατάστιχα στην σύγχρονη Ιστορία της Πολιτείας της Νεμπράσκα.

Η επίθεση ήταν ανελέητη. Έλληνες μετανάστες ξυλοκοπήθηκαν και βρέθηκαν αιμόφυρτοι στο έδαφος. Το αφιονισμένο πλήθος έσπασε τα παράθυρα και εισέβαλε στον χώρο τους. Οι περισσότεροι έφυγαν από την πόλη και δεν επέστρεψαν ποτέ. Κατά πολλούς, η Νότια Ομάχα είχε βγάλει τα απωθημένα της απέναντι στους μετανάστες, έχοντας παλαιότερα κακοχαρακτηρίσει αναλόγως τους Ιταλούς, τους Ιάπωνες και άλλους εργάτες που είχαν μετοικήσει στην περιοχή.

Η είδηση της επίθεσης αυτής προκάλεσε την αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης, που θέλησε να διερευνήσει τι πραγματικά συνέβη.  Σύμφωνα με τον Μπίτζη, οι ζημιές ανέρχονταν στις 300.000 δολάρια, που αντιστοιχούν σε περισσότερα από 8 εκατομμύρια, σε σημερινά μεγέθη. Έξι χρόνια αργότερα, το 1915, το Κογκρέσο ενέκρινε την πληρωμή αποζημίωσης ύψους 40.000 δολαρίων στο ελληνικό κράτος, σε μια συμβολική προσπάθεια αναγνώρισης του αδικήματος απέναντι στους Έλληνες μετανάστες.

Πηγή: ekirikas.com