Ο Στίβεν Φράι επιστρέφει στους αρχαίους ελληνικούς μύθους με μία συναρπαστική αφήγηση

«Δεν χρειάζεται να γνωρίζεις τίποτα για να διαβάσεις αυτό το βιβλίο· ξεκινάει με ένα άδειο σύμπαν. Ασφαλώς δεν απαιτείται “κλασική παιδεία”, καμιά γνώση της διαφοράς ανάμεσα στο νέκταρ και τις νύμφες, στους σάτυρους και τους κένταυρους ή στις Μοίρες και τις Ερινύες. Η ελληνική μυθολογία δεν έχει απολύτως τίποτα το ακαδημαϊκό ή διανοουμενίστικο· είναι εθιστική, διασκεδαστική, προσιτή κι εκπληκτικά ανθρώπινη…»

Ηθοποιός -βραβευμένος κωμικός- παρουσιαστής, σκηνοθέτης και συγγραφέας, ο πληθωρικός Στίβεν Φράι, γνωστός για τα φιλελληνικά του αισθήματα -τον περασμένο Απρίλιο άλλωστε, τιμήθηκε με το παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα έπειτα από απόφαση της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου– επιστρέφει στην (αγαπημένη του) ελληνική μυθολογία για να αναδιηγηθεί τους αρχαίους ελληνικούς μύθους με τρόπο απολαυστικό, εμποτισμένο μία καλή δόση βρετανικού χιούμορ.

Στο βιβλίο του με τίτλο «Μύθος» (μετάφραση Πέτρος Γεωργίου, εκδόσεις Πατάκη), που κυκλοφόρησε στα ελληνικά πριν από λίγες ημέρες, το οποίο ο Guardian χαρακτήρισε «συναρπαστικό και πνευματώδες» και ο The Independent «αναγνωστικό ξεφάντωμα», ο Στίβεν Φράι αφηγείται τη γέννηση της σοφής Αθηνάς από το σχισμένο στα δύο κεφάλι, την κάδοθο της καταδικασμένης Περσεφόνης στο ερεβώδες βασίλειο του Κάτω Κόσμου, αλλά και την ερωτική ιστορία του Έρωτα και της Ψυχής και γράφει πώς οι θεοί και οι θεές των Ελλήνων ερωτεύονται και καβγαδίζουν, ποθούν κι εξαπατούν με απαράμιλλη τόλμη και ευφυΐα.

«Όταν ήμουν πολύ μικρός, είχα τη μεγάλη τύχη να αγοράσω ένα βιβλίο που λεγόταν Ιστορίες από την αρχαία Ελλάδα (Tales from Ancient Greece). Ήταν έρωτας με την πρώτη γνωριμία. Όσο κι αν μου άρεσαν αργότερα οι μύθοι και οι θρύλοι από άλλους λαούς και κουλτούρες, αυτές οι ελληνικές ιστορίες διέφεραν, γιατί έκαναν την ψυχή μου να φλέγεται. Ο δυναμισμός, το χιούμορ, το πάθος, οι χαρακτηριστικές ιδιαιτερότητες και οι αληθοφανείς λεπτομέρειές τους μου έκλεψαν την καρδιά από την πρώτη στιγμή», γράφει στον πρόλογο και προσθέτει: «Οι μύθοι των Ελλήνων έχουν πολλά κοινά με αυτούς των Κινέζων, των Περσών, των Ινδών, των Μάγια, των Ρώσων, των Ινδιάνων, των Εβραίων και των αφρικανικών και των σκανδιναβικών λαών, ωστόσο είναι μοναδικοί γιατί αποτελούν, όπως το έθεσε η συγγραφέας και μυθογράφος Ίντιθ Χάμιλτον, «δημιούργημα μεγάλων ποιητών».

»Οι Έλληνες υπήρξαν ο πρώτος λαός που έφτιαξε συνεκτικές αφηγήσεις, μάλιστα και λογοτεχνία, για τους θεούς, τα τέρατα και τους ήρωές του. Στην ελληνική μυθολογία αποτυπώνεται η πορεία της εξέγερσης της ανθρωπότητας, της μάχης μας να αποτινάξουμε τον ζυγό των θεών, που μας κακομεταχειρίζονταν, παρενέβαιναν στις υποθέσεις μας, καταδυνάστευαν τον βίο και τον πολιτισμό μας. Οι Έλληνες δεν προσκυνούσαν τους θεούς τους. Αποδέχονταν τη ματαιόδοξη ανάγκη των θεών για τις ικεσίες και τις λατρευτικές πράξεις των ανθρώπων, αλλά πίστευαν πως οι άνθρωποι ήταν ίσοι με τους θεούς. Οι μύθοι τους διαπνέονται από την ιδέα ότι όποιοι κι αν δημιούργησαν αυτόν τον μυστήριο κόσμο, τον σκληρό και θαυμαστό, τον ιδιότροπο και όμορφο, τον παράφορο και άδικο, έπρεπε αυτοί οι ίδιοι να είναι σκληροί, θαυμαστοί, ιδιότροποι, όμορφοι, παράφοροι και άδικοι. Οι Έλληνες έφτιαξαν τους θεούς τους κατ’ εικόνα τους: φιλοπόλεμους αλλά δημιουργικούς· σοφούς αλλά θηριώδεις· στοργικούς αλλά ζηλότυπους· τρυφερούς αλλά βάναυσους· ευσπλαχνικούς αλλά κι εκδικητικούς.

[…] Ο Μύθος ξεκινάει από την αρχή, αλλά δεν τελειώνει στο τέλος. Αν είχα συμπεριλάβει στην αφήγησή μου ήρωες σαν τον Οιδίποδα, τον Περσέα, τον Θησέα, τον Ιάσονα και τον Ηρακλή και είχα περιγράψει λεπτομερώς τον Τρωικό Πόλεμο, θα χρειαζόσουν μπράτσο Τιτάνα για να σηκώσεις το βιβλίο αυτό. Με ενδιαφέρει άλλωστε μόνο να διηγηθώ τις ιστορίες, όχι να τις εξηγήσω ή να διερευνήσω τις ανθρώπινες αλήθειες και την ψυχολογική γνώση που μπορεί να κρύβουν».

»Στις μέρες μας η δημιουργία του σύμπαντος αποδίδεται στη Μεγάλη Έκρηξη, ένα και μοναδικό γεγονός που προκάλεσε την ύπαρξη όλης της ύλης, από την οποία είναι φτιαγμένα τα πάντα και οι πάντες. Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν διαφορετική άποψη. Έλεγαν πως όλα ξεκίνησαν όχι από μια έκρηξη, αλλά από το ΧΑΟΣ. Άραγε το Χάος ήταν θεός –ένα θεϊκό ον– ή απλώς μια κατάσταση ανυπαρξίας; Ή μήπως το Χάος ήταν κάτι σαν αυτό που σημαίνει σήμερα η λέξη, δηλαδή μια φοβερή ακαταστασία, χειρότερη ακόμη κι από αυτήν εφηβικού δωματίου; Ας πούμε ότι το Χάος ήταν ένα είδος μεγαλειώδους συμπαντικού χασμουρητού. Ήταν κάτι που έχασκε λοιπόν όπως ένα χάσμα ή το κενό. Δεν γνωρίζω αν το Χάος παρήγαγε την ύλη και τη ζωή από το τίποτα ή αν τις γέννησε μέσα από ένα χασμουρητό ή ένα όνειρο ή αν τις έκανε να εμφανιστούν ως διά μαγείας με κάποιον άλλο τρόπο. Δεν ήμουν δα εκεί. Ούτε εσύ. Εντούτοις, κατά κάποιον τρόπο ήμασταν, γιατί όλα τα κομματάκια που μας συναποτελούν εκεί ήταν. Αρκεί να πούμε πως οι Έλληνες πίστευαν ότι το Χάος, θες με μια τεράστια αναγούλα, θες με κάτι σαν τεράστιο ανασήκωμα των ώμων, έναν λόξιγκα, εμετό ή βήχα, ξεκίνησε τη μακρά αλυσιδωτή αντίδραση της δημιουργίας, η οποία κατέληξε σε πελεκάνους και πενικιλίνη και δηλητηριώδη μανιτάρια και μουλάρια και θαλάσσια λιοντάρια και σκέτα λιοντάρια, φώκιες, ανθρώπους, νάρκισσους, φόνους, τέχνη, έρωτες και σύγχυση και θάνατο και τρέλα και μπισκότα».

Διάσημος από τις κωμικές τηλεοπτικές σειρές A Bit of Fry and Laurie (σε σενάριο δικό του σε συνεργασία με τον Χιου Λόρι) και Jeeves and Wooster, καθώς και από την κωμική σειρά Μαύρη οχιά (Blackadder) ως στρατηγός Melchett και βέβαια, τις ταινίες του, ο Φράι έχει παρουσιάσει περισσότερα από 180 επεισόδια του τηλεοπτικού παιχνιδιού «QI» και αφηγηθεί και τα επτά μυθιστορήματα του Χάρι Πότερ σε audio book.

Εκτός από τον Μύθο, που κυκλοφόρησε το 2017, η ελληνική μυθολογία αποτελεί τη θεματολογία και άλλων βιβλίων του, των Ηρώων (2018, υπό έκδοση από τις Εκδόσεις Πατάκη), της Τροίας (2020) και της Οδύσσειας, που θα εκδοθεί το 2022.

Έχει επίσης γράψει πέντε μυθιστορήματα, που αγαπήθηκαν πολύ από το αναγνωστικό κοινό, καθώς και τρία αυτοβιογραφικά βιβλία.

huffingtonpost.gr