ΓΝΩΜΗ: Για τους Απόδημους ‘Ελληνες χωρίς τους Απόδημους…

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Καλοδεχούμενη η πρόθεση της ΓΓΑΕ&ΔΔ να γράψει τραγούδι με τίτλο: “Ελληνισμός”, με αναφορά στον  Απόδημο Ελληνισμό.  Επιτυχημένοι και αναγνωρίσιμοι  οι συντελεστές , μουσική Ευανθία Ρεμπούτσικα και στίχοι  Λίνα Νικολακοπούλου. Ηχητικά όμορφο το αποτέλεσμα. Μέχρις εκεί.

Μιας και πρόκειται, όμως, «για προσφορά στους Απόδημους Έλληνες», όπως αναφέρει η ανακοίνωση της Γραμματείας, δικαιούμαστε να διατυπώσουμε την άποψή μας όχι για τους συντελεστές καλλιτέχνες, αλλά για τους εμπνευστές της «προσφοράς».

Αλήθεια, τι ακριβώς ήθελαν να προσφέρουν με την πράξη τους αυτή στους Έλληνες απόδημους; Και αν ακόμη δεχθούμε ότι «μουσικά και στιχουργικά» πέτυχαν οι εκτελεστές  να αποδώσουν «την ακατάλυτη σχέση μεταξύ της ελληνικής Διασποράς (sic) και του εθνικού κέντρου», κατά ποιάν έννοια αυτό αποτελεί «προσφορά» στους Έλληνες απόδημους;

Επιλέξατε δύο καταξιωμένους  δημιουργούς, που, όμως, προφανώς δεν γνωρίζουν την ιστορία του απόδημου Ελληνισμού. Όπως την αγνοούν, άλλωστε, και το Κράτος και οι Έλληνες. Και το αποτέλεσμα; Οι ταλαίπωροι μετανάστες, της φτώχειας, της ανεργίας, της δυστυχίας και της πείνας της μεταπολεμικής περιόδου, που εγκαταλείποντας απελπισμένοι την πατρίδα στοιβάχτηκαν στα πλοία και τα τρένα, με προορισμό το άγνωστο, αναζητώντας μιαν ελπίδα ζωής στην σκληρή ξενιτειά, έγιναν «πουλιά» που βρέθηκαν «μακριά …από τη φωλιά»…

Φταίει η ποιήτρια-στιχουργός; Ασφαλώς όχι. Φταίει το ότι ποτέ δεν της μίλησε κανείς για τις άθλιες συνθήκες που συνάντησαν τα «πουλιά» στις φάμπρικες, στα ορυχεία, στα χαλυβουργεία, στις σιδηροτροχιές, στα λουστράδικα και στα στις λάντζες των εστιατορίων. Φταίει το ότι δεν βρήκε σε κανένα σχολικό βιβλίο γραμμένο για να διαβάσει πόσες χιλιάδες Έλληνες μετανάστες, πόσα μικρά Ελληνόπουλα πέθαναν από τις κακουχίες στο δρόμο για το Λάντλοου, το Πουέμπλο και τόσες άλλες πόλεις του κόσμου.

Όχι δεν δέθηκαν «σε μια κλωστή» ούτε με το “φως” ούτε με το “κύμα” οι Απόδημοι. Με τις μαυροφορεμένες μάνες τους δέθηκαν.  Με τις γυναίκες τους που χωρίστηκαν.  Με τις αγαπητικιές  τους  που σπάραζαν από το κλάμα στα λιμάνια και στους σιδηροδρομικούς σταθμούς την ώρα τ΄ αποχωρισμού.  Με τα παιδιά τους που άφηναν πίσω, και πολλοί από αυτούς δεν τα ξαναείδαν ποτέ! Με την μέχρι τότε ζωή τους που “έθαψαν” μέσα στην καρδιά τους.  Με όλα αυτά  δημιούργησαν «άλυτους δεσμούς».

Ένας Ακαδημαϊκός, ο Σωτήρης Σκίπης, που ο ίδιος είχε βιώσει την ξενιτειά, όπου και πέθανε, έγραψε:

<<Ήρθες εψές στον ύπνο μου και μου ψιθύρισες/ πως απ’ τα ξένα μάνα μου εξαναγύρισες / Τρέχω ο καλός να σε δεχτώ μπρος στ’ ακρογιάλι σου/ Να γείρω όπως κι έναν καιρό μες στην αγκάλη σου / Μα βρίσκω ολέρμο το γιαλό κι έρμα τα κύματα/ και παίρνω το δρομί και πάω πέρα στα μνήματα/  Ήρθες εψές στον ύπνο μου και μου ψιθύρισες / κι από τα ξένα μάνα μου δεν ξαναγύρισες>>…

Ο ίδιος ποιητής είχε γράψει το 1948 και τον “Ύμνο στον Απόδημο Ελληνισμό”. Το πρωτότυπο χειρόγραφο κείμενο του Σωτήρη Σκίπη, με τα οκτώ τετράστιχα του ύμνου, που τον μελοποίησε ο Μανώλης  Καλομοίρης,  βρίσκεται στο αρχείο του εκλιπόντος  ομογενούς  εκδότη, Μπάμπη Μαρκέτου. Παραθέτουμε ένα από αυτά, το προτελευταίο, όπως έχει καταχωρηθεί στο ομογενειακό περιοδικό “Κρίκος” του Λονδίνου  (Νοέμβρης-Δεκέμβρης 1978, σελίδα 28).

«Χαίρε, Υπερπόντιε Ελληνισμέ,/Μεγάλε, Μετανάστη./Στη μνήμη σου τη θύμηση/ Κράτει, καλέ μου κράτει….».

Ναι ο Απόδημος ελληνισμός κρατάει τη θύμηση. Που κι αυτή, όμως, σιγά-σιγά ξεθωριάζει καθώς το ελληνικό κράτος  διαχρονικά κάνει ό,τι μπορεί  όχι για να προσφέρει αλλά για να επωφεληθεί από τον Απόδημο Ελληνισμό.  Που στο μεταξύ  αναπτύχθηκε, μορφώθηκε, προόδευσε.  Σε όλα τα πεδία. Επιστημονικά, Πολιτικά, Επαγγελματικά, Καλλιτεχνικά. Για να αποτελεί, σήμερα, υπολογίσιμο παράγοντα των ξένων  κοινωνιών στις οποίες  έχει ενσωματωθεί, αλλά όχι και αφομοιωθεί.  Η ελληνικότητά του αντέχει ακόμα.

Και αντί αυτή την όποια εναπομένουσα  ελληνικότητα να την ενδυναμώνει το ελληνικό κράτος,  την αποδυναμώνει και  περαιτέρω με άσκεφτες ενέργειες ,  είτε  αυτές αφορούν το ΣΑΕ, είτε την ψήφο είτε την Ιθαγένεια…  Είτε, τέλος, με Ημερίδες και στιχάκια, θαρρείς και χάθηκαν οι απόδημοι ποιητές και μουσουργοί!

Θα πουν: Αυτό μπορούσαμε, αυτό κάναμε.

Συγγνώμη, αλλά δεν αρκεί πλέον αυτό.

Χρειάζεται μία εθνική στρατηγική για τον Απόδημο Ελληνισμό. Χρειάζεται Υπουργείο Απόδημου Ελληνισμού.  Χρειάζεται οι αποφάσεις για τον Απόδημο Ελληνισμό να λαμβάνονται ΜΑΖΙ με ηγέτες του Απόδημου Ελληνισμού και, πάντως, και όχι ΧΩΡΙΣ τον Απόδημο Ελληνισμό.

Για την ιστορία παραθέτουμε  τους στίχους του τραγουδιού της ΓΓΑΕ&ΔΔ, με τίτλο: «Ελληνισμός»

Εμείς που σαν πουλιά βρεθήκαμε

Μακριά απ την πρώτη μας φωλιά.

Εμείς σε μια κλωστή δεθήκαμε

Με το φως, το κύμα, τη μιλιά.

Κι είσαι παντού σαν άστρο εκεί ψηλά,

Στις αμμουδιές του νου λευκή αχιβάδα.

Τόσες γενιές κι αμέτρητα παιδιά

Μιλούν τη γλώσσα της ψυχής σου Ελλάδα.

Εμείς στα πέρατα που φθάσαμε

Μαρτυρούμε τι ‘ναι Ελληνισμός

Εμείς που όρια ξεπεράσαμε

Κι αντοχές σαν άλυτος δεσμός.

Ρεφραίν

 Κι είσαι παντού σαν άστρο εκεί ψηλά,

Στις αμμουδιές του νου λευκή αχιβάδα.

Τόσες γενιές κι αμέτρητα παιδιά

Μιλούν τη γλώσσα της ψυχής σου Ελλάδα.

Εμείς που σαν πουλιά βρεθήκαμε

Μακριά απ την πρώτη μας φωλιά.

Εμείς σε μια κλωστή δεθήκαμε

Με το φως, το κύμα, τη μιλιά.

ΥΓ: Διάβασα τους στίχους αυτούς σε ηγέτες της ομογένειας που μιλούν καλά και την ελληνική Γλώσσα. Μου είπαν πως δεν κατάλαβαν μία λέξη, μία φράση που να αναφέρεται στην ομογένεια και να έχει σχέση μ΄αυτούς…