Η «ακτινογραφία» της συμφωνίας ισχύος Ελλάδας-ΗΠΑ

Ως γνωστόν, Νίκος Δένδιας και Άντονι Μπλίνκεν υπέγραψαν την Πέμπτη στην Ουάσινγκτον το Δεύτερο Τροποποιητικό Πρωτόκολλο της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) Ελλάδας – ΗΠΑ, επισφραγίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη στενή συνεργασία των δύο χωρών και στέλνοντας μήνυμα ισχύος στην Τουρκία.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών έκανε λόγο για εμβάθυνση της συμμαχίας «δύο υπερήφανων συμμάχων στο ΝΑΤΟ», με τον Νίκο Δένδια να επισημαίνει από την πλευρά του ότι η Ελλάδα στην Μεσόγειο αντιμετωπίζει «απειλή πολέμου» αν ασκήσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε διάγγελμά του μετά την υπογραφή της νέας πενταετούς συμφωνίας διεμήνυσε πως αποτελεί «ηχηρή ψήφο εμπιστοσύνης προς τη χώρα μας», ενώ υπογράμμισε τη σημασία της επιστολής Μπλίνκεν που συνόδευε τη συμφωνία.

Δένδιας: Κατοχυρώνει τα ελληνικά συμφέροντα και δημιουργεί ασπίδα προστασίας

«Είναι μια παρά πολύ καλή μέρα για την πατρίδα μας». Με αυτή τη φράση ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας εξέφρασε την ικανοποίησή του για την υπογραφή της νέας αμυντικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ. Όπως σημείωσε, πρόκειται για μια εξέλιξη που κατοχυρώνει τα ελληνικά συμφέροντα και δημιουργεί μια ασπίδα προστασίας της χώρας μας.

Επιπλέον, επισήμανε ότι η συμφωνία θέτει τα θεμέλια για τη πραγματοποίηση αμερικανικών επενδύσεων σε αμυντικές εγκαταστάσεις. Επίσης, ξεκαθάρισε ότι «αυτή η συμφωνία, όπως και η προηγούμενη συμφωνία που είχε υπογραφεί με την Γαλλία, δεν στρέφεται εναντίον οιουδήποτε. Αντίθετα δημιουργεί έναν άξονα σταθερότητας και βελτίωσης της ποιότητας της ζωής των κοινωνιών της περιοχής. Είναι μια παρά πολύ καλή μέρα για την πατρίδα μας».

Νωρίτερα, ο κ. Μπλίνκεν τόνισε ότι με την τροποποίηση της αμυντικής συμφωνίας «οι αμερικανικές δυνάμεις θα έχουν πρόσβαση σε περισσότερες τοποθεσίες» στην Ελλάδα ενώ εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της Ουάσιγνκτον προς την Αθήνα λέγοντας ότι «είστε ένας αξιόπιστος σύμμαχος».

Μητσοτάκης: Ηχηρή ψήφος εμπιστοσύνης προς τη χώρα μας

Σε διάγγελμά του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εμφανίστηκε ικανοποιημένος με την υπογραφή νέας, πενταετούς Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας – Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο πρωθυπουργός επεσήμανε ότι η συμφωνία συνιστά «ηχηρή ψήφο εμπιστοσύνης προς τη χώρα μας» και πως αποτελεί επιτυχία της χώρας, της κυβέρνησης και του υπουργού Εξωτερικών «πολύ περισσότερο, καθώς θα συνοδεύεται και από επιστολή του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών, του κ. Μπλίνκεν, με την οποία οι ΗΠΑ διακηρύσσουν την ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας, της ακεραιότητας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας».

«Μετά την Στρατηγική Εταιρική Σχέση αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής με την Γαλλία, η χώρα μας προσθέτει, έτσι, έναν ακόμη κρίκο στην αλυσίδα των διμερών συμμαχιών της», είπε ακόμη ο πρωθυπουργός. για να προσθέσει: «Στο εξής, οι ΗΠΑ ενισχύουν το στρατηγικό τους αποτύπωμα στην Ελλάδα σε περιοχές κρίσιμης σημασίας, σε μία ακτίνα από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη. Και μάλιστα σε μία περίοδο αναπροσαρμογής των διεθνών ενδιαφερόντων τους. Αναπτύσσουν, επίσης, τις αμυντικές επενδύσεις τους σε υφιστάμενες εγκαταστάσεις. Ενώ δεσμεύονται για την από κοινού αντιμετώπιση απειλών ή προκλήσεων εναντίον της πατρίδας μας».

Τι προσφέρει στην Ελλάδα η ανανέωση της συμφωνίας

Για εξέλιξη που θωρακίζει την Ελλάδα και προωθέι τα ελληνικά συμφέροντα κάνουν λόγο διπλωματικές πηγές σχετικά με την νανέωση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA).

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές:

1. Επιβεβαιώνεται από τις ΗΠΑ ο στρατηγικός και σταθεροποιητικός ρόλος της Ελλάδας στην περιοχή των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής.

Όπως είναι γνωστό και όπως αποδεικνύουν οι αναδυόμενες συμμαχίες (QUAD, AUKUS), οι ΗΠΑ αποδεσμεύονται από την Ευρώπη και βασική προτεραιότητα είναι η περιοχή του Ινδό-Ειρηνικού. Στο πλαίσιο αυτό, οι ΗΠΑ επιλέγουν την Ελλάδα, ως μια από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες, στις οποίες επενδύουν για το μέλλον, ενισχύοντας το γεωπολιτικό και στρατηγικό τους αποτύπωμα, με συμβατική δέσμευση που θα ακολουθηθεί ανεξαρτήτως του ενοίκου του Λευκού Οίκου, καθώς είναι τουλάχιστον πενταετής η διάρκεια της συμφωνίας.

Η μεγαλύτερη διάρκεια είναι προφανές ότι επιτρέπει στη συμφωνία να μην εξαρτάται από τη συγκυρία της στιγμής στις σχέσεις των ΗΠΑ με άλλα κράτη της περιοχής και προσδίδει μακροπρόθεσμα χαρακτηριστικά στη δέσμευσή τους να επενδύσουν γεωπολιτικά και στρατηγικά στην Ελλάδα. Επισημαίνεται ότι την ίδια ώρα που οι ΗΠΑ επενδύουν στην Ελλάδα, σε αντιδιαστολή και σε αντίθεση με το παρελθόν, δεν υπάρχει αντίστοιχη κίνηση προς την Τουρκία.

Οι ΗΠΑ, για πρώτη φορά δεν μας βάζουν στο “ίδιο καλάθι”. Αντιθέτως, οι ΗΠΑ δεν πτοούνται από την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας και δε διστάζουν να αναπτύξουν τις δυνάμεις τους στην Ελλάδα.

Η επιλογή της Αλεξανδρούπολης υποδηλώνει μεταξύ άλλων την αμερικανική βούληση ενίσχυσης της ασφάλειας της Νοτιο-Ανατολικής Ευρώπης, αλλά με παράκαμψη των Στενών, με ό,τι οφέλη αυτό συνεπάγεται για τη περιοχή του Έβρου και ευρύτερα της Θράκης. Η διμερής σχέση έχει περάσει σε επίπεδο χωρίς σύγκριση στην διακοσαετή ιστορία των δύο κρατών.

2. Η κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της χώρας θωρακίζεται περαιτέρω, τόσο μέσω της ρητής αναφοράς στο κείμενο της συμφωνίας, αλλά και της παρουσίας αμερικανικών δυνάμεων σε περιοχές κλειδιά, όπως ο Έβρος ή η Κρήτη. Η Αμερικανική πλευρά επιβεβαιώνει, τρεις δεκαετίες μετά την αρχική συμφωνία, σε ένα εντελώς διαφορετικό γεωπολιτικό περιβάλλον πλέον, την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας.

Στην επιστολή αναφέρεται επί λέξη ότι η νέα Συμφωνία “επεκτείνει την στρατηγική αμυντική μας εταιρική σχέση” και “έμπρακτα καταδεικνύει την σταθερή μας αποφασιστικότητα για προάσπιση κυριαρχίας εδαφικής ακεραιότητας κατά απειλητικών δράσεων και ένοπλων επιθέσεων”.

3. Οι ΗΠΑ ουσιαστικά καταδικάζουν το casus belli για πρώτη φορά σε συμβατικό κείμενο. Με την επιβεβαίωση της απόφασης για αμοιβαία προστασία της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας κατά ενεργειών που απειλούν την ειρήνη περιλαμβανομένης της ένοπλης επίθεσης, καθώς και με τη δέσμευση των δυο πλευρών να αποτρέψουν τέτοιες ενέργειες, αλλά και να αντιταχθούν σε αυτές, είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνεται σε συμβατικό κείμενο με τις ΗΠΑ η ουσιαστική απόρριψη της τουρκικής επεκτατικής πολιτικής (το casus belli είναι του 1995, άρα μετά την υπογραφή της MDCA).

4. Οι ΗΠΑ επενδύουν σε Ελληνικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε καίριες περιοχές στρατηγικής σημασίας, όπως ο Έβρος και η Κρήτη.

Η επιλογή στρατοπέδου πλησίον της Αλεξανδρούπολης και του Ναύσταθμου της Σούδας, στη συνέχεια των γεγονότων του Έβρου, του “τουρκο-λιβυκού μνημονίου” και των προκλήσεων της Τουρκίας στις περιοχές αυτές, ενισχύει το αμερικανικό αποτύπωμα σε περιοχές καίριας σημασίας για την χώρα μας. Παράλληλα, όμως επιτρέπει την χρήση των εκσυγχρονισμένων εγκαταστάσεων από τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις. Βασικοί κανόνες για κάθε επένδυση είναι η σταθερότητα και η προοπτική ότι η επένδυση θα αποδώσει σε βάθος χρόνου. Στην κατεύθυνση αυτή, η πενταετία θα επιτρέψει την έγκριση των κονδυλίων από το Αμερικανικό Κογκρέσο.

Εξάλλου, η αρχική συμφωνία του 1990 είχε οκταετή διάρκεια και προβλεπόταν περίοδος 17 μηνών για τον τερματισμό της, εφόσον καταγγέλλονταν από μία πλευρά. Η συμφωνία είναι πενταετής, με περίοδο “χάριτος“, εφόσον μία από τις δύο πλευρές την καταγγείλει, δύο ετών.

5. Η συμφωνία με τις ΗΠΑ, λίγες ημέρες μετά την συμφωνία με τη Γαλλία, καθώς και τις συμφωνίες με τα ΗΑΕ, δημιουργούν μια ασπίδα προστασίας για την Ελλάδα, η οποία υπερβαίνει δεσμεύσεις σε πολυμερή σχήματα.

Στρατηγικοί σύμμαχοι της Ελλάδας επενδύουν διμερώς στην χώρα μας, ενισχύοντας υπάρχουσες δεσμεύσεις στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, υποδηλώνοντας έτσι την ιδιαίτερη σημασία που αποδίδουν στην προστασία και ευημερία της χώρας μας. Παράλληλα στρατηγικοί σύμμαχοι, εκτός των πολυμερών σχημάτων, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα επενδύουν στην άμυνα της Ελλάδας, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για ενίσχυση των δεσμών με άλλους εταίρους.

6. Η Ελλάδα καθίσταται κρίσιμος παράγοντας στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, ενισχύει την Ευρωπαϊκή Άμυνα και παράλληλα ενδυναμώνει τον διατλαντικό δεσμό, τηρώντας στο ακέραιο τις συμμαχικές της δεσμεύσεις στο ΝΑΤΟ.

Η συμφωνία με την Γαλλία ενδυναμώνει την θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη. Παράλληλα, η Ελλάδα, με την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού προηγμένης τεχνολογίας, συνεισφέρει στην κατανομή των βαρών μεταξύ Ευρωπαίων συμμάχων και των ΗΠΑ εντός του ΝΑΤΟ. Επίσης ενισχύονται οι αμυντικές δυνατότητες τόσο της ΕΕ, όσο και του ΝΑΤΟ. Η συμφωνία με τις ΗΠΑ αποτελεί απόδειξη ότι η στρατηγική σχέση της Ελλάδας με τις ΗΠΑ παραμένει ακέραια και δυναμική.

Οι δύο συμφωνίες αλληλοσυμπληρώνονται και δεν είναι ανταγωνιστικές. Αποτελούν σημεία σταθμούς στις προσπάθειες που καταβάλλει η Ελλάδα για την Ευρωπαϊκή, καθώς και την Ευρω-Ατλαντική ασφάλεια.

Η Ελλάδα εργάζεται για την περαιτέρω ενδυνάμωση των σχέσεων ΕΕ-ΗΠΑ, σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας, ενισχύοντας τον γεωστρατηγικό της ρόλο στη σταθερότητα της περιοχής.

7. Η συμφωνία επιτρέπει την επέκταση του Αμερικανικού αποτυπώματος, συμπεριλαμβανομένων άλλων νησιών, στο μέλλον. Η συμφωνία δεν αποκλείει την μελλοντική αμερικανική παρουσία στα Ελληνικά νησιά, πέραν της Κρήτης. Αντιθέτως, υπάρχει ρητή πρόβλεψη στη συμφωνία για επέκταση και σε άλλες εγκαταστάσεις.

Στην παρούσα συγκυρία, η Αμερικανική πλευρά, για λόγους στρατηγικούς που αφορούν τις αμερικανικές γεωγραφικές επιλογές γενικότερα, αλλά και για οικονομικούς λόγους, δεν επιθυμούσε, στην παρούσα τουλάχιστον συγκυρία, να δεσμευτεί άμεσα για άλλες περιοχές. Τίποτα δεν εμποδίζει την αναθεώρηση της συμφωνίας με την αύξηση των τοποθεσιών, εφόσον το επιβάλουν οι συνθήκες.

Τα κέρδη από την επιστολή Μπλίνκεν σε Μητσοτάκη

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγες, τα κέρδη της επιστολής Μπλίνκεν σε Μητσοτάκη είναι τα εξής:

«1. Η Ελλάδα αναγνωρίζεται ως πυλώνας σταθερότητας και “περιφερειακός ηγέτης”.

Στην επιστολή του ο Αμερικανός ΥΠΕΞ αναγνωρίζει τον ρόλο της Ελλάδας ως “περιφερειακός ηγέτης” καθώς και “πυλώνας σταθερότητας”, υποδηλώνοντας έτσι ότι οι ΗΠΑ επιθυμούν η χώρα μας να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην περιοχή, τόσο με την προώθηση της Ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων, όσο και ως παράγων σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Παράλληλα η επιστολή επιβεβαιώνει τις άριστες διμερείς σχέσεις, οι οποίες “φτάνουν σε νέα ύψη”.

2. Η επιστολή υπογραμμίζει την δέσμευση των ΗΠΑ για την αμοιβαία προστασία της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας από απειλές ή ένοπλη επίθεση.

Η σχετική αναφορά, η οποία περιλαμβάνεται επίσης στην Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας, επαναλαμβάνεται, αυτή τη φορά σε μονομερές πολιτικό κείμενο που δεσμεύει αποκλειστικά τις ΗΠΑ, υποδηλώνοντας έτσι την δέσμευση της χώρας αυτής για την προστασία της Ελλάδας έναντι κάθε είδους εξωτερικής απειλής.

3. Η επιστολή κάνει ρητή αναφορά στην δυνατότητα ανάπτυξης Αμερικανικών δυνάμεων σε Ελληνικά νησιά πέραν της Κρήτης.

Σε μια πολιτικά δεσμευτική κίνηση, οι ΗΠΑ τονίζουν ότι οι Αμερικανικές δυνάμεις θα μπορούν να επιχειρούν ή να πραγματοποιούν εκπαιδευτικές ασκήσεις τόσο στην ηπειρωτική Ελλάδα, όσο και σε νησιά.

Με τον τρόπο αυτό, οι ΗΠΑ επιβεβαιώνουν de facto την άσκηση πλήρους κυριαρχίας της Ελλάδας στα νησιά της και βεβαίως την δυνατότητα στρατιωτικοποίησης τους.

4. Για πρώτη φορά, οι ΗΠΑ, στην επιστολή Blinken, κάνουν ρητή αναφορά στην ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας, καθώς και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στη βάση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.

Η αναφορά σε κυριαρχικά δικαιώματα αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό νέο στοιχείο, καθώς οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν και ζητούν τον πλήρη σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη, καθώς και στην Υφαλοκρηπίδα της.

Επίσης, αν και οι ΗΠΑ δεν έχουν υπογράψει την UNCLOS, υπογραμμίζουν ότι το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας αποτελεί μέρος του εθιμικού δικαίου, είναι δεσμευτικό για όλες τις χώρες και διέπει την οριοθέτηση των ζωνών αυτών.

5. Αναφορά στο κοινό αξιακό πλαίσιο των δύο κρατών.

Στην επιστολή γίνεται αναφορά στην κοινή αφοσίωση Ελλάδας και ΗΠΑ στις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κοινωνικής προόδου, την οποία αντικατοπτρίζει η ανανεωμένη MDCA».

Πηγή: Newpost.gr

ΣΥΡΙΖΑ: Η συμφωνία με ΗΠΑ δεν ταιριάζει σε μία Ελλάδα με ανεξαρτησία και εθνική κυριαρχία

Κριτική στην ελληνοαμερικανική αμυντική συμφωνία ασκεί ο ΣΥΡΙΖΑ με ανακοίνωσή του, στην οποία υποστηρίζει ότι «με τη σημερινή υπογραφή της συμφωνίας με τις ΗΠΑ ο κ. Μητσοτάκης γίνεται ο πρώτος πρωθυπουργός της μεταπολίτευσης που εκχωρεί επ’ αόριστον στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε ελληνικό έδαφος».

Συνεχίζοντας την κριτική του στον πρωθυπουργό υποστηρίζει ότι «το κάνει, μάλιστα, ανακοινώνοντας με μεγάλη περηφάνια, ότι η συμπερίληψη στρατιωτικής εγκατάστασης στην Αλεξανδρούπολη παρέχει ‘δυνατότητα ταχείας μεταφοράς και στάθμευσης αμερικανικών δυνάμεων στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία’. Βάζοντας έτσι την Ελλάδα στην πρώτη γραμμή επικίνδυνων εντάσεων στη Μαύρη Θάλασσα. Ως αντιστάθμισμα σε αυτές τις σοβαρότατες παραχωρήσεις, έχουμε μόνο γενικόλογες αναφορές στο σεβασμό της κυριαρχίας μας».

Ακολούθως, προσθέτει ότι με τη συμφωνία «δεν εξασφαλίζεται, όμως, καμία συγκεκριμένη αμερικανική παρουσία, εμπλοκή ή δέσμευση για τη στήριξη αυτής της κυριαρχίας απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα, ιδίως στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο». Κλείνοντας υποστηρίζει: «Η ελληνοαμερικανική συμφωνία του κ. Μητσοτάκη ταιριάζει γάντι στο νέο του δόγμα, αυτό του προβλέψιμου συμμάχου και της ‘Ελλάδας- προκεχωρημένου δυτικού φυλακίου’, αλλά δεν ταιριάζει ανάμεσα σε δυο ισότιμους εταίρους και σε μια Ελλάδα με ανεξαρτησία, αξιοπρέπεια και εθνική κυριαρχία».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ