Διάστημα: To ρόβερ της NASA σε αρχαία λίμνη του Άρη

Η πρώτη επιστημονική ανάλυση των εικόνων που έστειλε από τον ‘Αρη στη Γη το ρομποτικό ρόβερ Perseverance (Επιμονή) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), επιβεβαιώνουν τις αρχικές εικασίες των επιστημόνων ότι ο κατάξερος κρατήρας Jezero στον οποίο κινείται, ήταν κάποτε μια μεγάλη λίμνη, που τροφοδοτείτο από το δέλτα κάποιου ποταμού πριν από περίπου 3,7 δισ. χρόνια.

Σήμερα, στον Άρη δεν υπάρχει καθόλου νερό σε υγρή μορφή, καθώς ο πλανήτης είναι πολύ κρύος και η πίεση στην αραιή ατμόσφαιρά του πολύ μικρή. Εκτιμάται ότι ο Άρης ξεράθηκε πριν περίπου 2,5 δισ. χρόνια, πιθανώς όταν έχασε το προστατευτικό μαγνητικό πεδίο του και στη συνέχεια την κάποτε πυκνή ατμόσφαιρα του.

Όμως η νέα ανακάλυψη αποτελεί μια ακόμα ένδειξη ότι ο γειτονικός πλανήτης ήταν κάποτε αρκετά ζεστός και υγρός για να διαθέτει, όπως και η Γη, ένα δικό του υδρολογικό κύκλο, τουλάχιστον κατά περιόδους.

Επίσης, οι εικόνες από τις κάμερες του Perseverance, οι οποίες είναι υψηλότερης ανάλυσης και καθαρότητας από εκείνες κάθε άλλου ρόβερ στο παρελθόν, παρέχουν βάσιμες ενδείξεις ότι πριν δισεκατομμύρια χρόνια ο κρατήρας Jezero διαμέτρου 45 χιλιομέτρων δέχτηκε – για άγνωστη αιτία – ξαφνικές πλημμύρες, με ταχύτητα ροής του νερού έως εννέα μέτρων το δευτερόλεπτο, οι οποίες μπορούσαν να μετακινήσουν έως 3.000 κυβικά μέτρα νερού σε ένα δευτερόλεπτο.

Ισχυρές πλημμύρες

Οι πλημμύρες αυτές ήσαν αρκετά ισχυρές για να μετακινήσουν μεγάλους βράχους, διαμέτρου ενός μέτρου και βάρους αρκετών τόνων, οι οποίοι αρχικά βρίσκονταν σε απόσταση δεκάδων χιλιομέτρων εκτός του κρατήρα, και να τους εναποθέσουν τελικά στον βυθό της λίμνης, όπου σήμερα βρίσκονται εκτεθειμένοι πια.

Οι δεκάδες ερευνητές, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο Science, εκτιμούν ότι η λίμνη ήταν ήρεμη για πολύ καιρό, εωσότου κάποια δραματική αλλαγή του κλίματος για άγνωστο λόγο ή κάποια πτώση μεγάλου μετεωρίτη ή μια έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα πυροδότησε το μαζικό λιώσιμο πάγων και μετά βίαιες πλημμύρες. Εκτιμάται ότι η λίμνη που κάποτε υπήρχε στον σημερινό κρατήρα, είχε έκταση περίπου 900 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

«Όταν κοιτάζεις αυτές τις εικόνες, βασικά βλέπεις ένα επικό ερημικό τοπίο. Είναι το πιο μοναχικό μέρος που θα μπορούσε να επισκεφτεί κανείς. Δεν υπάρχει σταγόνα νερού πουθενά, παρόλα αυτά έχουμε πια ενδείξεις ενός πολύ διαφορετικού παρελθόντος. Κάτι πολύ σημαντικό συνέβη στην ιστορία του πλανήτη», δήλωσε ένας από τους επιστήμονες που ανέλυσαν τα στοιχεία, ο καθηγητής πλανητικών επιστημών του ΜΙΤ Μπένζαμιν Γουάις.

Ελπίδες για ίχνη αρχαίας ζωής

Καθώς το ρόβερ – που έχει μέγεθος αυτοκινήτου – εξερευνά τον κρατήρα, όπου είχε φθάσει στις 18 Φεβρουαρίου 2021, έχοντας ήδη διανύσει 2,6 χιλιόμετρα, οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι θα ανακαλύψουν περισσότερα πράγματα για την εξέλιξη του κλίματος στον ‘Αρη. Εξάλλου, έχοντας επιβεβαιώσει ότι ο κρατήρας ήταν κάποτε λίμνη, αισιοδοξούν ότι στα ιζήματα του πρώην βυθού της θα βρουν ίχνη αρχαίας υδρόβιας ζωής.

Γι’ αυτό το ρόβερ θα αναζητήσει και θα συλλέξει δείγματα από τέτοια ιζήματα, τα οποία θα σταλούν στη Γη στις αρχές της δεκαετίας του 2030 για εργαστηριακή ανάλυση και ανακάλυψη πιθανών αρειανών «βιο-υπογραφών».

«Έχουμε τώρα την ευκαιρία να αναζητήσουμε απολιθώματα. Θα μας πάρει κάποιο χρόνο εωσότου έχουμε στα χέρια μας πετρώματα στα οποία ελπίζουμε πραγματικά να βρούμε ίχνη ζωής. Είναι ένας μαραθώνιος, αλλά με πολλές προοπτικές», ανέφερε η αναπληρώτρια καθηγήτρια Γεωβιολογίας του ΜΙΤ Τάνια Μπόζακ.