Ταινία η ζωή και η δράση ενός πραγματικού Κύπριου αγωνιστή

Ανθρωπιστής, διεθνιστής, ειρηνιστής, είναι κάποιοι λίγοι χαρακτηρισμοί, που θα μπορούσαν να αποδώσουν την ισχυρή προσωπικότητα, ενός πραγματικού Κύπριου αγωνιστή, του Δάφνη Παναγίδη, αγωνιστή της ΕΟΚΑ, πρώην βουλευτή Λεμεσού, με ένα ιδιαίτερο στιγμιότυπο στη ζωή του. Είναι η απόφασή του να κρύψει στο κρησφύγετο του σπιτιού του στη Λεμεσό, τον αρχηγό της ΕΟΚΑ Στρατηγό Γεώργιο Γρίβα Διγενή, όταν κατέβηκε από τα βουνά του Τροόδου καταζητούμενος από τον βρετανικό αποικιοκρατικό στρατό.

Οι νεότεροι Έλληνες πιθανά δεν γνωρίζουν τη ζωή και κυρίως τη στάση ζωής, που κράτησε ο δικός τους «Δάφνης», σε πολύ δύσκολες περιόδους για την Κύπρο, σύντομα όμως θα έχουν την ευκαιρία να τον γνωρίσουν μέσα από την προσπάθεια που καταβάλουν οι φίλοι του, έτσι ώστε να προκύψει μια σημαντική ταινία.

Πριν όμως έρθουμε στη ταινία, να σας πούμε λίγες κουβέντες για τον Δάφνη Παναγίδη, μέσα από τη ματιά του Πέτρου Παπαπολυβίου, ο οποίος έχει γράψει. «Φανατικός οικολόγος και αντισυμβατικός από τον χαρακτήρα του, αναμείχθηκε σε πολλές προσπάθειες των τελευταίων δεκαετιών για την προστασία του περιβάλλοντος και ήταν στέλεχος του Οικολογικού Κινήματος στην Κύπρο. Αγαπούσε ιδιαίτερα τη γη και τη φύση, καθώς είχε σπουδάσει λαχανοκομία, κηπουρική και γεωργική μηχανική», σύμφωνα με τον κ. Παπαπολυβίου, ο οποίος πρόσθεσε. «Ο Δάφνης Παναγίδης ήταν ένας άνθρωπος με ιδιαίτερη αίσθηση του χιούμορ, προσηνής και αγαπητός στην παρέα, ως εξαιρετικός αφηγητής».

Σπάνια αναμνηστική φωτογραφία μετά την Ανεξαρτησία το 1960 από το αρχείο του αείμνηστου Δάφνη . Αριστερά μπροστά είναι ο ίδιος , δίπλα του ο Γλαύκος Κληρίδης και στην μέση ο Στρατηγος Γεώργιος Γριβας Διγενής

Έχουν περάσει σχεδόν δύο χρόνια από τότε που ο Δάφνης Παναγίδης έφυγε από τη ζωή  αφήνοντας ξωπίσω του μια πλούσια παρακαταθήκη, το σημαντικό βιβλίο «ΚΥΠΡΟΣ 1954 – 1974: ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΕΣ – Εμπειρίες και βιώματα από αντιαποικιακό αγώνα και την πρώτη  Κυπριακή Βουλή».

Τη ζωή του Δάφνη σε συνδυασμό με τις δικές του «ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΕΣ», πήραν την απόφαση οι δικοί του άνθρωποι, οι φίλοι του, αυτοί που τον γνώρισαν από κοντά και οπλίστηκαν με γνώσεις, σκέψεις και αξίες, να προχωρήσουν στην παραγωγή ταινίας, δημιουργώντας μια Επιτροπή Φίλων, η οποία θα λειτουργήσει ως πηγή χρηματοδότησης και εξεύρεσης οικονομικών πόρων.

Σύμφωνα με τους «πρωταγωνιστές» της κινηματογραφικής ιδέας, «Το σημαντικό μήνυμα της ταινίας είναι η ζωή και η εμπειρία του Δάφνη μεταξύ « Violence and Peace». Εκθέτοντας πώς από τη βία και τη δυσπιστία μεταξύ των δύο κοινοτήτων της Κύπρου, είναι δυνατόν να επιτευχθεί ειρηνική συνύπαρξη και συνεργασία ως Κύπριοι, διατηρώντας ταυτόχρονα ξεχωριστές ταυτότητες. Μια σημαντική προσφορά  με μαθήματα παγκόσμιας  σημασίας».

Όταν ξεκίνησε ο αγώνας της ΕΟΚΑ, ο Δάφνης ήταν από τους «μεγάλους» σε ηλικία αγωνιστές, καθώς ήταν 26 χρονών (γεννήθηκε το 1929 στο Καλό Χωριό Λεμεσού) και έγγαμος (η γυναίκα του Μαρούλα, πρόσφερε επίσης μεγάλες υπηρεσίες στην ΕΟΚΑ, ως σύνδεσμος της οργάνωσης). Μαζί με τον κατοπινό τομεάρχη Λεμεσού, Δήμο Χατζημιλτή («Εωσφόρο»), και τον Μανώλη Σαββίδη, που ανέλαβε τη Νεολαία, ήταν οι πρωτεργάτες της στελέχωσης της ΕΟΚΑ στη Λεμεσό. Όταν ο αρχηγός της ΕΟΚΑ, Γ. Γρίβας, αποφάσισε να εγκατασταθεί στη Λεμεσό, τον Ιούνιο του 1956, φιλοξενήθηκε στο σπίτι του Δάφνη και της Μαρούλας Παναγίδη και εκεί έμεινε για ένα τρίμηνο, μέχρι να το εγκαταλείψει ως πολυσύχναστο και να «μετακομίσει» στις 14 Σεπτεμβρίου 1956 στη γειτονική αγροικία, που νοικιάστηκε για τους Μάριο και την Έλλη Χριστοδουλίδη.

Τον Νοέμβριο του 1956 ο Δάφνης Παναγίδης συνελήφθη από τους Βρετανούς. Κρατήθηκε για εφτά βδομάδες στην Ομορφίτα όπου βασανίστηκε άγρια από τις ανακριτικές αρχές της Αυτής Μεγαλειότητος.

Μετά την ανεξαρτησία εκλέχθηκε βουλευτής Λεμεσού με το «Πατριωτικό Μέτωπο», στις επαναληπτικές εκλογές, μετά την υπουργοποίηση του συναγωνιστή του, Ανδρέα Παπαδόπουλου. Διετέλεσε έξι χρόνια βουλευτής (1960-1966).

Ο Δάφνης Παναγίδης ήταν ένας άνθρωπος με ιδιαίτερη αίσθηση του χιούμορ, προσηνής και αγαπητός στην παρέα, ως εξαιρετικός αφηγητής. Τον Οκτώβριο του 2009, ο Δάφνης Σ. Παναγίδης μίλησε  σε ένα συνέδριο για το Επικοινωνιακό Σύστημα του Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ. Δεν μίλησε απλώς, αλλά έκλεψε την παράσταση με το χιούμορ του και τα εύθυμα περιστατικά που αφηγήθηκε με τον δικό του μοναδικό τρόπο.

Από εκείνο το συνέδριο, ένα απόσπασμα από την αφήγηση του Δάφνη Παναγίδη:

«Μέχρι το βράδυ της 14^ης Σεπτεμβρίου [1956], όταν ο Αρχηγός μετακόμισε στο νέο του κρησφύγετο μοιραστήκαμε μαζί στιγμές ευχάριστες, στιγμές αγωνίας, στιγμές ανάμικτες από συναισθήματα χαράς και λύπης, ανάλογα με τις ειδήσεις που περιμέναμε με αγωνία να ακούσομε από το ραδιόφωνο ή και από τις εκθέσεις των τομεαρχών.

Δεν πέρασε πολύς καιρός και ο Διγενής διαπίστωσε ότι το σπίτι μου ήταν πολυσύχναστο. Όχι μόνο συναγωνιστές μου περνούσαν συχνά για θέματα της Οργάνωσης, αλλά και πελάτες μου από όλη την Κύπρο, πολλές φορές και Τουρκοκύπριοι.

Μεταξύ εκείνων που έρχονταν συχνά για να δώσουν αναφορά ήταν και ο Πασιη-Κωστής [ο υψηλόβαθμος Αστυνομικός Κώστας Ευσταθίου, πιστός και πολύτιμος συνεργάτης της ΕΟΚΑ, ο οποίος μετέφερε με το αυτοκίνητό του τον Γ. Γρίβα στη Λεμεσό, τον Ιούνιο του 1956 από το Τρόοδος, χωρίς όμως, για λόγους συνωμοτικότητας, να γνωρίζει το κρησφύγετο]. Ο Διγενής με διέταξε να βγάλω μια τρύπα στον ξύλινο τοίχο της αποθήκης όπου περνούσε τις περισσότερες ώρες της ημέρας με τον Αντώνη Γεωργιάδη, για να βλέπει και να παρακολουθεί τι γίνεται.

«Άκουσε», μου λέει ένα πρωί, «όταν έρχεται ο Πασιη-Κωστής, να τον τραβάς εδώ κοντά για να ακούω τις κουβέντες του.» Ο Πασιη-Κωστής ήταν πολύ περιγραφικός στις κουβέντες του τις οποίες εμπλούτιζε με ιστορίες και ανέκδοτα από τη ζωή του στην Αστυνομία. Για τον Διγενή οι επισκέψεις του Πασιη-Κωστή ήταν πραγματική ψυχαγωγία.»…