Η ΕΕ βαλτώνει σε «αν» και «αλλά»

Σε ολονύχτιο θρίλερ εξελίσσεται το ζήτημα των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Τουρκίας, με τον πήχη των προσδοκιών να είναι χαμηλά. Μπορεί η συμφωνία για τον προϋπολογισμό του μπλοκ και το Ταμείο Ανάκαμψης να έφερε ενθουσιασμό στους ηγέτες των κρατών-μελών, το κλίμα όμως ψύχρανε απότομα όταν έφτασε η ώρα να συζητηθεί το θέμα της Τουρκίας.

Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, η συζήτηση για την Τουρκία ξεκίνησε πολύ πριν το δείπνο, όπου με βάση τον προγραμματισμό της Συνόδου Κορυφής επρόκειτο να συμβεί κανονικά. Πριν το δείπνο, προηγήθηκε διάλειμμα 30 λεπτών. Μετά από αυτή τη διακοπή, το δείπνο ξεκίνησε αρκετά αργότερα από το προγραμματισμένο αλλά με θέμα το… κλίμα.

Το μόνο που έγινε γνωστό από αυτά που συζητήθηκαν για την Τουρκία είναι μια χαρακτηριστική δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Σύμφωνα λοιπόν με διπλωματικές πηγές που επικαλείται το Politico, ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέφερε: «Είναι τουλάχιστον παράδοξο που την ώρα που οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία, ένα μέλος του ΝΑΤΟ, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναλώνεται στα «αν» και στα «αλλά»».

Πρόκειται για μια δήλωση που φανερώνει τόσο το κλίμα όσο και προς τα πού πάει το θέμα με την Τουρκία, κάτι που εξάλλου διαφαινόταν και από νωρίτερα. Το προσχέδιο του κειμένου συμπερασμάτων ουσιαστικά υιοθετούσε τη γερμανική θέση που ήθελε την Άγκυρα να «πέφτει στα μαλακά», με κυρώσεις απέναντι σε πρόσωπα και εταιρείες και μόνο στο ζήτημα της Κυπριακής ΑΟΖ.

Επίσης, στο προσχέδιο αναφέρεται ότι οι ηγέτες της ΕΕ θα επανεξετάσουν το ζήτημα των κυρώσεων στη Σύνοδο του Μαρτίου του 2021. Σύμφωνα με πληροφορίες, ένας από τους λόγους της αναβολής αυτής γίνεται για να υπάρξει συνεννόηση και με τον νέο Αμερικανό πρόεδρο Μπάιντεν.

Νωρίτερα, κυβερνητικές πηγές δεν έκρυβαν τη δυσαρέσκεια τους για το κείμενο του προσχεδίου. “Θα εργαστούμε για να βελτιώσουμε το κείμενο συμπερασμάτων. Δυστυχώς υπάρχουν ακόμη και σήμερα χώρες που δεν θέλουν καθόλου κυρώσεις για την Τουρκία” ανέφεραν ειδικότερα κυβερνητικές πηγές. “Για μας διακυβεύεται η αξιοπιστία της ΕΕ” προσέθεταν, παραπέμποντας στη δήλωση που είχε κάνει το μεσημέρι προσερχόμενος στη Σύνοδο ο κ. Μητσοτάκης.

Μάλιστα, το Politico έγραψε ότι η Ελλάδα συζητούσε τη διοργάνωση ειδικής συνόδου για τις σχέσεις Ευρώπης – Τουρκίας τον Φεβρουάριο -ωστόσο μετέφερε τη δήλωση «ανώτατου διπλωμάτη» ότι προς το παρόν «δεν βλέπει την ανάγκη για κάτι τέτοιο».

Τα δύο στρατόπεδα

Υπέρ της επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία είναι η Ελλάδα, η Κύπρος, η Γαλλία, η Αυστρία, το Λουξεμβούργο, η Σλοβενία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Ιρλανδία και η Δανία.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ενόψει του δείπνου Ολλανδία και Αυστρία έχουν στείλει παρατηρήσεις επί του κειμένου συμπερασμάτων στις οποίες γίνεται λόγος για κυρώσεις.

Κατά των κυρώσεων τάσσονται Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Μάλτα, Πολωνία και Ουγγαρία.

Στο κλίμα της απροθυμίας για κυρώσεις απέναντι στην Άγκυρα, «λάδι στη φωτιά» έβαλαν και οι δηλώσεις του γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, πως η Τουρκία είναι «σημαντική σύμμαχος» και πως είναι υπέρ μιας «θετικής προσέγγισης» απέναντι στη γείτονα μας χώρα.

Τι ζητά η Αθήνα

Στο δείπνο των «27», ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα ζητήσει από τους εταίρους να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να μην περάσουν κάτω από τον πήχη που έβαλαν οι ίδιοι τον περασμένο Οκτώβριο. Εξάλλου, αυτό το μήνυμα είχε στείλει προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής, το μεσημέρι, ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε ότι «τώρα θα φανεί εάν πραγματικά ως Ευρώπη είμαστε αξιόπιστοι σε αυτά που εμείς οι ίδιοι έχουμε συμφωνήσει. Pacta sunt servanda (σ.σ.: Οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται)».

Παράλληλα, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι το διακύβευμα είναι η αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υπενθύμισε ότι τον Οκτώβριο αποφασίστηκε ότι σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει την παραβατική συμπεριφορά θα υπάρχουν συνέπειες.

Το Politico μετέφερε ότι Ελλάδα και Κύπρος μετέφεραν τη δυσαρέσκειά τους για το προσχέδιο των συμπερασμάτων για την Τουρκία. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, για την Αθήνα και τη Λευκωσία ο Μάρτιος του 2021 θεωρείται πολύ μακριά χρονικά, καθώς θέλουν να δουν πιο γρήγορη και ισχυρή δέσμευση από την ΕΕ.

Γερμανικά ΜΜΕ: Πανάκεια η επιβολή κυρώσεων ή μήπως όχι;

Τον Τούρκο οικονομολόγο και αρθρογράφο Εμρέ Ντελιβελί φιλοξένησε η γερμανική ραδιοφωνία.  Σύμφωνα με τη Deutsche Welle, o Ντελιβελί εκτίμησε ότι η επιβολή αυστηρών κυρώσεων θα μπορούσε να ασκήσει πραγματική πίεση στην τουρκική οικονομία.

«Η τουρκική οικονομία θα ήταν πολύ ευάλωτη απέναντι σε ισχυρές ευρωπαϊκές κυρώσεις, δεδομένου ότι υπάρχουν στενοί οικονομικοί δεσμοί μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας. Οι μισές τουρκικές εξαγωγές πηγαίνουν στην ΕΕ. Στην Τουρκία υπάρχουν επίσης πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες. Οι Ευρωπαίοι αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό ξένων τουριστών στην Τουρκία».

Ωστόσο και για την ΕΕ είναι δύσκολη η επιλογή των κατάλληλων κυρώσεων και θα πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτική ώστε να μη βλάψει συμφέροντα ευρωπαϊκών εταιρειών και τραπεζών που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία, εκτιμά ο Ντελιβελί. Επίσης η επιβολή οικονομικών κυρώσεων σε χώρες που ακολουθούν αμφιλεγόμενες ή παράνομες πρακτικές δεν αποτελεί πανάκεια. Συχνά πλήττουν και την πλευρά που τις επιβάλει.

Ο Εμρέ Ντελιβελί δεν αποκλείει πάντως και μια στροφή του Ερντογάν προς τη Δύση.

Kι όπως παρατηρεί κλείνοντας: «Ίσως ο Ερντογάν προσπαθήσει να βελτιώσει τις σχέσεις με τη Δύση, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όμως όχι εξαιτίας των απειλούμενων κυρώσεων αλλά επειδή συνειδητοποίησε ότι η οικονομία είναι εύθραυστη και ότι χρειάζονται χρήματα από το εξωτερικό για να ανακάμψει. Και τα χρήματα αυτά μπορούν να έρθουν μόνο από τη Δύση, τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Το να περιμένει κάτι τέτοιο από τη Ρωσία, το Κατάρ ή την Κίνα δεν είναι ρεαλιστικό.»