«Ελαβα μέρος σε ένα θαύμα της γενετικής ιατρικής»

Αρχές Αυγούστου. Ο Γουόλτερ Αϊζακσον είναι εθελοντής και βρίσκεται σε μια κλινική δοκιμών. Μπροστά του έχει έναν γιατρό που του ζητάει να τον κοιτάζει στα μάτια. Ενας άλλος ετοιμάζεται να μπήξει τη βελόνα στο μπράτσο του. Εκείνος γυρνάει ασυναίσθητα για να κοιτάξει. «Οχι» επαναλαμβάνει ο γιατρός. «Εμένα θα κοιτάς». Κι έπειτα του εξηγεί.

Ο λόγος, γράφει σήμερα ο Γουόλτερ Αϊζακσον στην «Ουάσιγκτον Ποστ», είναι πως δεν πρέπει να ξέρει εάν έλαβε πραγματική δόση του δοκιμαστικού εμβολίου ή εικονική από κάποιο αλατούχο διάλυμα. Τώρα ξέρει όμως πως η δοκιμή στην οποία  έλαβε μέρος ήταν για το εμβόλιο που ανέπτυξε η Pfizer με τη συνεργασία της BioNTech. «Ηταν ένας νέος τύπος RNA εμβολίου που δεν είχε αναπτυχθεί ποτέ πριν» γράφει.

Η δουλειά των εμβολίων είναι να ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα. Η παραδοσιακή προσέγγιση θέλει την έγχυση στον ανθρώπινο οργανισμό μιας αποδυναμωμένης εκδοχής του ιού. Με αυτόν τον τρόπο αναπτύχθηκαν τα εμβόλια της ιλαράς, της παρωτίτιδας, της ερυθράς και της ανεμοβλογιάς. Μια άλλη μέθοδος είναι εκείνη της επιστράτευσης ενός μέρος του ιού που είναι εντελώς ανενεργός.

Η Pfizer ακολούθησε μια διαφορετική μέθοδο. Και η επιτυχία αυτής της μεθόδου σημαίνει πως αυτή η δυστοπική χρονιά που έφερε στον νου μας την εποχή της πανούκλας θα μνημονεύεται στο μέλλον ως η στιγμή κατά την οποία τα παραδοσιακά εμβόλια άρχισαν να δίνουν τη θέση τους στα γενετικά. Αντί να μεταφέρουν μικρές και ασφαλείς δόσεις του ίδιου του ιού, αυτά τα νέα εμβόλια μεταφέρουν ένα κομμάτι του γενετικού κώδικα, ο οποίος θα διδάξει τα ανθρώπινα κύτταρα να παράγουν, τα ίδια, συστατικά του ιού. Στη συνέχεια είναι αυτά τα ασφαλή συστατικά που ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς.

Επανάσταση

Πρόκειται, με άλλα λόγια, για μια επανάσταση στη βιοτεχνολογία ανάλογη με εκείνη που έφερε στην πληροφορική το γράψιμο του κώδικα. Τα μόρια, αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γουόλτερ Αϊζακσον, είναι τα νέα μικροτσίπ. Το μεγάλο επίτευγμα όμως των RNA εμβολίων είναι πως μπορούν να επαναπρογραμματιστούν εύκολα. «Ακόμη και όταν νικήσουμε τον Covid- 19, θα εμφανιστούν νέοι ιοί. Αλλά όταν συμβεί αυτό, θα χρειαστούν μόλις μερικές ημέρες για να γραφτεί μια νέα ακολουθία RNA που θα κάνει το εμβόλιο να αντιμετωπίσει τη νέα απειλή» γράφει ο Γουόλτερ Αϊζακσον.

Εθελοντής και συγγραφέας

«Αποφάσισα να συμμετάσχω στις δοκιμές στην κλινική Οκσνερ, στη Νέα Ορλεάνη, εν μέρει επειδή είμαι καλός πολίτης αλλά και επειδή γράφω ένα βιβλίο για ένα γονιδιακό εργαλείο, γνωστό ως CRISPR. Το RNA είναι ο σταρ αυτού του βιβλίου. Το εμβόλιο που ανέπτυξαν η Pfizer and BioNTech χρησιμοποιεί τις πιο βασικές λειτουργίες του RNA» αναφέρει ακόμη.

Ερωτήματα

Οταν ο Αϊζακσον προσφέρθηκε ως εθελοντής, του είπαν πως οι δοκιμές θα μπορούσαν να κρατήσουν ακόμη και δυο χρόνια. Η πληροφορία αυτή του γέννησε μια σειρά από ερωτήματα. Τι θα συνέβαινε, ρώτησε τον συντονιστή, εάν το εμβόλιο λάμβανε έγκριση νωρίτερα; Η απάντηση ήταν πως θα ερχόταν σε γνώση του εμβολίου που είχε λάβει και πως εάν αυτό ήταν το ψευδές τότε θα του χορηγούσαν και το κανονικό.

Τα ερωτήματα όμως δεν είχαν τελειώσει εκεί. Τι θα γινόταν εάν λάμβανε έγκριση κάποιο άλλο εμβόλιο, ενώ αυτό βρισκόταν ακόμη στη φάση της δοκιμής; «Δεν έχει αποφασιστεί» ήταν η απάντηση. Ο εθελοντής αποφάσισε να το ψάξει ακόμη περισσότερο. Και ο επόμενος άνθρωπος που ρώτησε ήταν ο Φράνσις Κόλινς, διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας, το οποίο χρηματοδοτεί και επιστατεί των σχετικών μελετών. «Εθιξες ένα ζήτημα που απασχολεί σοβαρά την κοινότητά μας» του απάντησε εκείνος. Λίγες ημέρες νωρίτερα είχε συνταχθεί μια «συμβουλευτική έκθεση» από το τμήμα Βιοηθικής του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας. Και ο Αϊζακσον άκουσε με έκπληξη αλλά και με ικανοποίηση πως το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας διέθετε ένα τέτοιο τμήμα.

«Η έκθεση ήταν μελετημένη. Εάν συμμετέχεις στη δοκιμή ενός εμβολίου που τελικά εγκρίνεται από τις αρχές, τότε θα πάρεις την πραγματική δόση εάν ήσουν στην ομάδα των placebo. Εάν συμμετέχεις στη δοκιμή και εγκριθεί το εμβόλιο μιας άλλης εταιρείας, τότε το νέο εμβόλιο θα παρασχεθεί και σε εκείνους που συμμετείχαν στην ομάδα των placebo» σημειώνει ο Γουόλτερ Αϊζακσον για να καταλήξει σε ένα συμπέρασμα: «Να γιατί είναι καλή ιδέα να είσαι εθελοντής σε κλινικές δοκιμές».