Το Γερεβάν έχει να αντιμετωπίσει και την Άγκυρα

Τη στιγμή που η Αρμενία βρίσκεται στα πρόθυρα γενικευμένης πολεμικής σύρραξης με το Αζερμπαϊτζάν και η αποσχισθείσα από αυτό περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ έχει μετατραπεί ξανά σε πεδίο εχθροπραξιών, το Γερεβάν  καταγγέλλει πως βρίσκεται αντιμέτωπο και με τον άλλο δηλωμένο εχθρό του, την Τουρκία την οποία κατηγορεί για άμεση εμπλοκή στην διένεξη Αζέρων-Αρμενίων.

Αρμενία και Τουρκία έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς από τις αρχές του περασμένου αιώνα με την Γενοκτονία των Αρμενίων την περίοδο 1915-1917. Η τριετής, συστηματική εκστρατεία εξολόθρευσης των Αρμενίων που ζούσαν στα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και άφησε πίσω της 1,5εκατ. νεκροί (τουλάχιστον 60.000 σοροί σε μαζικό τάφο) και ανθρώπους ερείπια είναι μια πληγή που δεν έχει κλείσει. Και η ανοιχτά επιθετική, απειλητική στάση της Άγκυρας σίγουρα δεν βοηθάει.

Τώρα ο πρέσβης της Αρμενίας στη Ρωσία κατήγγειλε δημόσια πως η Άγκυρα έχει στείλει 4.000 μαχητές από τη Βόρεια Συρία στο Αζερμπαϊτζάν, δηλαδή μισθοφόρους, προκειμένου να ενισχύσει τις επιθέσεις κατά Αρμενίων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Όπως ανάφερε, σύμφωνα με το Reuters, οι μισθοφόροι ήδη έχουν εμπλακεί σε μάχες κάτι που αρνείται το Μπακού με τον Χικμέτ Γκαντζίεφ,  σύμβουλο του Αζέρου προέδρου, να δηλώνει πως ”Οι φήμες για μαχητές από την Συρία που φέρεται ότι μετακινήθηκαν στο Αζερμπαϊτζάν αποτελεί άλλη μια πρόκληση από την αρμενική πλευρά και απόλυτη ανοησία».

Λίγη ώρα αργότερα ανάλογη ανακοίνωση εκδόθηκε και από το Υπ.Άμυνας της Αρμενίας με την Τουρκία να απαντά εξαπολύοντας δικές της κατηγορίες, υποστηρίζοντας πως το Γερεβάν οφείλει να σταματήσει την κατοχή εδαφών του Αζερμπαϊτζάν και να στείλει πίσω τους ”μισθοφόρους και τους τρομοκράτες” που έφερε από το εξωτερικό για να υπάρξει σταθερότητα στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Το ότι η Τουρκία είναι στενός σύμμαχος του Αζερμπαϊτζάν -στη λογική ο εχθρός του εχθρού είναι φίλος μου- είναι κάτι που η Άγκυρα βέβαια ουδέποτε έκρυψε τις τελευταίες δεκαετίες των διενέξεων.

Μάλιστα η τουρκική κυβέρνηση έχει ήδη δηλώσει πως στηρίζει με όλες τις δυνάμεις και πως θα σταθεί στο πλευρό της συμμάχου χώρας μέχρι τέλους.

Επίσης δεν έχει διαψεύσει ακόμη ούτε τις κατηγορίες περί αποστολής μισθοφόρων ούτε αυτές που είχαν προηγηθεί περί δραστηριοποίησης τουρκικών ελικοπτέρων και F-16 για λογαριασμό των Ενόπλων Δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν.

Ο ρόλος της Ρωσίας

Το γεγονός βέβαια πως οι δηλώσεις σχετικά με τουρκική εμπλοκή, έγιναν και από τον πρέσβη της Αρμενίας στη Ρωσία έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς το Κρεμλίνο είναι σταθερός σύμμαχος της Αρμενίας και με τον τρόπο αυτό ασκούνται πιέσεις για παρέμβαση από τη Μόσχα.

Επίσης η Ρωσία τα τελευταία πλέον χρόνια διατηρεί καλές σχέσεις και με το Αζερμπαϊτζάν στο οποίο πουλάει και όπλα. Η κυβέρνηση το Μπακού μάλιστα χρησιμοποιεί πλέον συστηματικά τα έσοδά της από το πετρέλαιο για εξοπλιστικά προγράμματα.

Η δε Αρμενία όμως, αν και σημαντικά φτωχότερη χώρα φιλοξενεί στρατιωτική βάση της Ρωσίας και ανήκει και σε μια πολιτοστρατιωτική ένωση, με επικεφαλής της Ρωσία, τον Οργανισμό της Συμφωνίας Συλλογικής Ασφάλειας.

Το Κρεμλίνο ζητά σταθερά την αποκλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή του Καυκάσου, που αποτελεί και δίοδο αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου και πετρελαίου στις διεθνείς αγορές. Με αφορμή την κατάσταση, κάλεσε το Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία να επιδείξουν μέγιστη αυτοσυγκράτηση.

«Την παρούσα στιγμή καλούμε όλες τις πλευρές, πρωτίστως, τις πλευρές που εμπλέκονται στην διένεξη να επιδείξουν τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση, να απόσχουν από στρατιωτικές μεθόδους άσκησης πολιτικής και οποιεσδήποτε ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν περαιτέρω ανεπιθύμητη όξυνση της κατάστασης, που ούτως η άλλως βρίσκεται στην ουσία στην φάση της στρατιωτικής σύγκρουσης», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.

Ο Πεσκόφ δήλωσε επίσης ότι το Κρεμλίνο παρακολουθεί την κατάσταση από κοντά και πώς η διένεξη πρέπει να επιλυθεί με διπλωματικά μέσα.

Ερωτηθείς, αν ο πρόεδρος Πούτιν θα έχει τηλεφωνική συνομιλία με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν δεδομένου ότι χθες, Κυριακή, είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον πρωθυπουργό της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου δήλωσε ότι ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν εφόσον είναι αναγκαίο θα έχει συνομιλία με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν.

Παράλληλα ο Πεσκόφ επέστησε την προσοχή στο ότι «από τις πρώτες ώρες μετά την επανέναρξη των εχθροπραξιών ο υπουργός (Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι) Λαβρόφ είχε συνεχείς επαφές με τους ομόλογους του» (των δύο χωρών).

Ο εκπρόσωπος του Ρώσου προέδρου δήλωσε επίσης ότι το Κρεμλίνο δεν συμφωνεί με την άποψη ότι η όξυνση της κατάστασης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ προκλήθηκε έξωθεν για να ασκηθούν πρόσθετες πιέσεις στη Ρωσία, μετά τα προβλήματα που ανέκυψαν με την Λευκορωσία και το περιστατικό με τον Αλεξέι Ναβάλνι.

Τα ευχολόγια της Δύσης

Η κλιμάκωση των μαχών στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι «πολύ ανησυχητική» και οποιαδήποτε εξωτερική ανάμιξη είναι «απαράδεκτη», δήλωσε από την πλευρά του σήμερα ο εκπρόσωπος του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοσέπ Μπορέλ. «Καμιά ανάμιξη δεν είναι αποδεκτή» στη σύγκρουση αυτή και «η κλιμάκωση είναι πολύ ανησυχητική, διότι μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για τη σταθερότητα της περιοχής», δήλωσε ο Πέτερ Στάνο στη διάρκεια της ενημέρωσης των δημοσιογράφων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Γεγονός πάντως είναι πως η διεθνής κοινότητα παρά τα ευχολόγια και τις συστάσεις περί «αποκλιμάκωσης» δεν έχουν γίνει, εδώ και τόσες δεκαετίες ουσιαστικά βήματα για επίλυση του προβλήματος που αφορά την τύχη του Ναγκόρνο Καραμπάχ και την ειρήνη στην περιοχή.

Το τελευταίο διάστημα μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά σχολίασε η Αλέσια Βαρτανιάν, εμπειρογνώμονας στο International Crisis Group, το θέμα σχεδόν εγκαταλείφθηκε και η νέα κλιμάκωση εξηγείται, όπως λέει, κυρίως επειδή δεν υπάρχει κάποια ενεργή, διεθνής μεσολαβητική προσπάθεια για τον τερματισμό της σύγκρουσης.

Αφότου ξέσπασε η πανδημία «η σύρραξη ξεχάστηκε και οι διπλωμάτες (σ.σ. μεσολαβητές) δεν πήγαν στο Μπακού και το Γερεβάν ούτε καν μετά τις συγκρούσεις του Ιουλίου», εξήγησε.

Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι περιοχή που βρίσκεται στο Αζερμπαϊτζάν και στην οποία επί ΕΣΣΔ κατοικούσαν κυρίως Αρμένιοι. Από το 1988 αυτονομιστές, με την υποστήριξη της Αρμενίας, πήραν τον έλεγχο της περιοχής αλλά με κόστος τις ζωές 30.000 ανθρώπων, εξαιτίας των πολεμικών εχθροπραξιών που ξεκίνησαν τη ίδια χρονιά.

Η κατάπαυση πυρός το 1994 μπορεί να τερμάτισε επίσημα τον πόλεμο ωστόσο το πρόβλημα δεν έχει λυθεί και κατά διαστήματα καταγράφονται σοβαρά επεισόδια.

Σημειώνεται πως σε διεθνές επίπεδο η περιοχή αναγνωρίζεται ως μέρος του Αζερμπαϊτζάν αλλά ένα μεγάλο τμήμα της χώρας βρίσκεται υπό τον έλεγχο της de facto Δημοκρατίας του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Το Αζερμπαϊτζάν, πλούσιο σε πετρέλαιο και με αμυντικό προϋπολογισμό μεγαλύτερος από ολόκληρο τον προϋπολογισμό της Αρμενίας, απειλεί κατά διαστήματα να ανακαταλάβει την αυτονομιστική περιοχή αν οι διαπραγματεύσεις δεν καταλήξουν σε κάποιο αποτέλεσμα.

Πηγές: Reuters, Al Jazeera, huffingtonpost.gr