“Εφυγε” μία εμβληματική προσωπικότητα της ελληνικής ομογένειας

Ο δικηγόρος Γιώργος Μπίζος, μια εμβληματική προσωπικότητα της ελληνικής ομογένειας, ο οποίος υπερασπίστηκε τον στενό φίλο του, τον Νέλσον Μαντέλα, γλιτώνοντάς τον από τη θανατική καταδίκη, πέθανε σε ηλικία 92 ετών, ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Σίριλ Ραμαφόζα.

«Είναι μια πολύ θλιβερή ημέρα για τη χώρα μας» πρόσθεσε. «Ο Τζορτζ Μπίζος ήταν ένας δικηγόρος που συνέβαλε τρομερά στην επίτευξη της δημοκρατίας μας», συνέχισε.

Ποιος ήταν

Κατά τη διάρκεια των ετών του απαρτχάιντ ο Μπίζος υπερασπιζόταν στα δικαστήρια τα μέλη του Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου (ANC). Και όταν έφτασε η ώρα της πτώσης του καθεστώτος, συμμετείχε στη σύνταξη του νέου, δημοκρατικού Συντάγματος της χώρας.

Μετά την κατάργηση του απαρτχάιντ, ο Μπίζος συνέβαλε στη συγκρότηση της Επιτροπής Αλήθειας και Συμφιλίωσης, έργο της οποίας ήταν να ερευνήσει τα πολιτικά εγκλήματα του προηγούμενου καθεστώτος.

Ο Γιώργος Μπίζος γεννήθηκε το 1927 στο Βασιλίτσι Μεσσηνίας. Έφυγε το 1941 μαζί με τον πατέρα του και έφτασαν ως πρόσφυγες στη Νότια Αφρική, όπου αργότερα σπούδασε νομικά και άρχισε να δικηγορεί το 1954. Για τους αγώνες του τιμήθηκε από πολλούς διεθνείς οργανισμούς. Το 2010 κυκλοφόρησε η αυτοβιογραφία του, «Οδύσσεια προς την ελευθερία».

Οι Έλληνες της Αυστραλίας είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά τον Γιώργο Μπίζο.

Μας επισκέφθηκε στις αρχές του 2010, συνοδευόμενος από τον γιο του Αλέξη.

Την επίσκεψή του είχε διοργανώσει ο ομογενής δικηγόρος Γιώργος Γεωργίου με την συμπαράσταση του Ντίνου Τουμάζου ενώ τον συνόδευε και ο γιός του Αλέξης.

Στη Μελβούρνη είχε προγραμματιστεί να κάνει μια ομιλία. Τελικά, έκανε δυο, αλλά και πάλι πολλοί ενδιαφερόμενοι δεν μπόρεσαν να τον ακούσουν. Ο κ. Μπίζος έδωσε επίσης διάλεξη και στο Σίδνεϊ.

Ο Γεώργιος Μπίζος, ο ακούραστος αγωνιστής και επιφανής νομικός,  είχε έρθει στην Αυστραλία για να μιλήσει για τον αγώνα για ανθρώπινα δικαιώματα, κυρίως στη Νότια Αφρική και να δείξει πώς κερδίζονται οι αγώνες των ανθρώπων ενάντια στην αδικία και την εκμετάλλευση, ενάντια στην καταδυνάστευση οποιασδήποτε μορφής συνεργαζόμενος με Αυστραλούς νομικούς και αγωνιστές.

Ο ομογενής, στην κυριολεξία, συγκίνησε και γοήτευσε με τις ομιλίες του το αυστραλιανό κοινό.

Στη Μελβούρνη τον γνώρισα από κοντά αλλά την πρώτη του συνέντευξη μου την είχε παραχωρήσει το  2010.

Από εκείνη την συνέντευξη, αλλά και άλλες που μου έδωσε αργότερα, επέλεξα να δημοσιεύσω σήμερα κάποια αποσπάσματα ως φόρο τιμής για έναν, πραγματικά μεγάλο Έλληνα.

Ο Γιώργος Μπίζος στη Μελβούρνη. Φώτο: Νέος Κόσμος

ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΑΝΤΕΛΑ

«Ο Νέλσον Μαντέλα εμπνεόταν από την φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων. Στη φυλακή ανέβαζε και αρχαίες ελληνικές τραγωδίες με τους συγκατηγορούμενούς του.
Η πρώτη παράσταση ήταν αυτή της «Αντιγόνης» του Σοφοκλή, όπου ο Μαντέλα ερμήνευσε τον ρόλο του Κρέοντα».

Αυτό μου  αποκάλυψε ο ομογενής νομικός της Νότιας Αφρικής, Γιώργος Μπίζος, σε συνέντευξή του όπου μίλησε και για άγνωστες πτυχές του Νέλσον Μαντέλα με τον οποίο συνδέεται πολύ στενά εδώ και έξι δεκαετίες.

Η συνέντευξη δόθηκε με αφορμή την συμπλήρωση 20 χρόνων από την απελευθέρωση του Νέλσον Μαντέλα.

Όπως είπε ο κ. Μπίζος, ο ρόλος του Κρέοντα δίδαξε τον Μαντέλα πως «ο ηγέτης θα πρέπει να κυβερνά δίκαια και όχι δικτατορικά αλλά και να μην φοβάται».

.Ο κ. Μπίζος  μας είπε ότι ο Μαντέλα  λάτρευε την Ελλάδα και  ήταν γνώστης, κυρίως της αρχαίας Ελλάδας.
«Η Ελλάδα», έλγε, «είναι η μάνα της Δημοκρατίας και η Νότια Αφρική η πιο μικρή κόρη της».

Ο Ντίνος Τουμάζος, που έπαιξε καθοριστικό ρόλο για την ιστορική επίσκεψη του κ. Μπίζου στη Μελβούρνη, έγραψε, μεταξύ άλλων, γι’ αυτόν:
«Πάλεψε δίπλα στον πατέρα του τις αντιξοότητες, που πολλαπλασιάστηκαν από τις δυσκολίες που το τότε καθεστώς επέβαλλε και, ξεδιπλώνοντας σεμνά αλλά αποφασιστικά τη δυναμική του ιδιοσυγκρασία, αναμείχθηκε και, τελικά, πρωτοστάτησε στον ο αγώνα για την αποτίναξη του απάνθρωπου ζυγού του απαρχάϊντ που καταδυνάστευε τη δεύτερη πατρίδα του. Αναδείχθηκε πρωτοστάτης και σύμβολο αυταπάρνησης, που τον οδήγησε μεν σε απότομα και επικίνδυνα μονοπάτια, αλλά και τον δικαίωσε.

Θα μπορούσε θαυμάσια να εξελιχθεί σε επιχειρηματία ή μεγαλέμπορο όπως τόσοι και τόσοι καταξιωμένοι συμπατριώτες μας της Ν. Αφρικής. Θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ιδιοκτήτη μεγάλων πολυκαταστημάτων ή/και αλυσίδων εστιατορίων, να επιδοθεί στις οικοδομικές επιχειρήσεις, υπηρετώντας την «τουβλομανία» που (απόλυτα κατανοητό) διακατέχει πολλούς από εμάς τους πρόσφυγες και μετανάστες.
Όμως, ο Γεώργιος Μπίζος δεν μαγεύτηκε, δεν δελεάστηκε, δεν παγιδεύτηκε. Δεν υπέκυψε στον πειρασμό στον οποίο υποκύπτουν οι μικροί άνθρωποι προκειμένου να εξυπηρετήσουν μικροσυμφέροντα και ναρκισσισμούς. Δεν υπέκυψε στην ευκολία της προσωπικής ευμάρειας. Απέδειξε από την τρυφερή ηλικία των 13 ετών πως προοριζόταν για τα μεγάλα, τα υψηλά, τα δύσκολα.

Ο πατέρας του άλλωστε τον ήθελε γιατρό. Ο Γεώργιος Μπίζος έμελλε να ακολουθήσει άλλα μονοπάτια, που του επιφύλασσαν χρόνια δίσεκτα, με διωγμούς, κατατρεγμούς, εμπόδια και τρικλοποδιές, ο αγώνας του όμως άρχισε να αποδίδει καρπούς μετά από πολλές δεκαετίες αναδεικνύοντάς τον Άξιο Έλληνα, Άξιο Νοτιοαφρικανό, Άξιο Άνθρωπο.

Μελετώντας την πορεία τόσο του Νέλσον Μαντέλα όσο και του επιστήθιου φίλου και συναγωνιστή του, του συμπατριώτη μας Γεωργίου Μπίζου, αναπόφευκτα συγκρίνουμε την ιστορική πορεία του αγώνα εκείνων με τους δικούς μας εθνικούς, πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες.
Διαπιστώνουμε πρώτα ότι ούτε ο Μαντέλα έχασε την ελπίδα και τον προσανατολισμό του, αλλά ούτε ο Έλληνας σύντροφος του σήκωσε τα χέρια. Η απαράμιλλη οξυδέρκειά του, κατά κοινή παραδοχή όλων, έσωσε την ίδια τη ζωή του Νέλσον Μαντέλα που επρόκειτο να αναδειχθεί, μέσα από τη μακροχρόνια φυλάκισή του, σύμβολο, κατηχητής και καθοδηγητής ενός αγώνα άνισου.

Η συμβολή του ευφυούς Έλληνα αγωνιστή στην ιστορική πορεία της θετής του πατρίδας υπήρξε καθοριστική. Ουσιαστικός στυλοβάτης του μεγάλου του συντρόφου κατά τα χρόνια της απομόνωσής του, κράτησε αναμμένη τη σπίθα της ελπίδας. Τα χρόνια κύλησαν δύσκολα, αλλά απτόητος συνέχισε να μάχεται στην πρώτη γραμμή ώσπου ήρθε το πλήρωμα του χρόνου. Το φως άρχισε αργά αλλά σταθερά να διεισδύει στο μπουντρούμι του Μαντέλα. Οι παράλληλες πορείες τους άντεξαν στον χρόνο».

Ο βίος του Γιώργου Μπίζου είναι μυθιστορηματικός και συνυφασμένος με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο Νέλσον Μαντέλα έχει πει και έχει γράψει για αυτόν: «Ο Γιώργος είναι αδερφός μου». Ο Γιώργος Μπίζος έχει καταξιωθεί στη συνείδηση του κόσμου παγκοσμίως, αλλά ειδικά στη Νότια Αφρική, , ως ο υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ακολούθως παραθέτουμε ακόμα μερικά αποσπάσματα από συνεντεύξεις του:

– Γεννηθήκατε το 1928 στο χωριό Βασιλίτσι Μεσσηνίας. Πώς βρεθήκατε στη Νότια Αφρική;
– Το 1941, μετά την εισβολή των Γερμανών, επτά σύμμαχοι στρατιώτες από τη Νέα Ζηλανδία κρύφτηκαν κοντά στο χωριό. Ο πατέρας μου κέρδισε την εμπιστοσύνη τους και ανέλαβε την ευθύνη να τους μεταφέρει στην Κρήτη. Με τη βοήθεια ενός αρμένιου φούρναρη κατάφερε τελικά να τους φυγαδεύσει, χωρίς να το καταλάβουν οι γερμανοί κατακτητές. Φύγαμε τελικά εγώ, ο πατέρας μου και οι στρατιώτες για την Κρήτη, νομίζοντας ότι το νησί είναι ελεύθερο. Εκεί επιβιβαστήκαμε σε ένα αγγλικό πλοίο, το οποίο μας μετέφερε στην Αίγυπτο. Στην Αίγυπτο μείναμε μαζί με τον πατέρα μου τρεις μήνες. Μετά την προέλαση των Ιταλών προς την Αίγυπτο φύγαμε τελικά για τη Νότια Αφρική. Έτσι βρέθηκα στη Νότια Αφρική.

– Έχετε ακόμη δεσμούς με το χωριό σας;
– Ναι, στενούς, αν και για 31 χρόνια, από το 1941 έως το 1972, δεν είχα διαβατήριο και δεν επισκέφθηκα την Ελλάδα. Το απαρτχάιντ μου αρνήθηκε τη νοτιοαφρικανική υπηκοότητα δύο φορές λόγω της δράσης μου κατά τη διάρκεια των σπουδών μου. Στο πανεπιστήμιο γνώρισα τον Μαντέλα και άλλους ιθαγενείς και κάναμε διαμαρτυρίες εναντίον των αρχών του πανεπιστημίου και της πολιτικής. Από το 1972, όταν απέκτησα διαβατήριο, και μετά έχω πολύ στενή σχέση με το χωριό μου και την Ελλάδα. Πηγαίνω σχεδόν κάθε καλοκαίρι στο χωριό μαζί με την οικογένειά μου.

– Στη Νότια Αφρική λέγεται ότι ο Νέλσον Μαντέλα είναι ο πατέρας της χώρας και ο Γιώργος Μπίζος ο “προσηνής πνευματικός πατέρας της”. Είστε ο άνθρωπος που συνδέεται με φιλία και αγώνες έξι δεκαετιών με το σύμβολο του αγώνα κατά του απαρτχάιντ. Σας κολακεύει αυτή η καθολική αναγνώριση;
– Με κολακεύει, αλλά νομίζω ότι είναι και κάποια υπερβολή. Οι ήρωες του αγώνα πήγαν φυλακή. Μερικοί εκτελέστηκαν. Εγώ δεν πήγα φυλακή. Βέβαια υπήρξαν φοβέρες. Έλαβα κάποτε ένα μήνυμα από τον πρωθυπουργό, μέσω του δικηγόρου του, που μου έλεγε ότι το σχοινί της κρεμάλας μου έχει κοντύνει. Αυτό που λένε για μένα είναι κολακευτικό, αλλά συγκριτικά με αυτά που έκαναν οι πραγματικοί ήρωες δεν μου αξίζει τόσος έπαινος.

– Το όνομά σας είναι συνώνυμο με τη νομική και άλλη υπεράσπιση του Μαντέλα και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ιδιαίτερα χαλεπούς καιρούς, με προσωπικό κόστος. Ποια στιγμή ή περιστατικό από τη φιλία σας ξεχωρίζετε εσείς περισσότερο;
-Είμαι τυχερός, νομίζω, που βρέθηκα στον ίδιο δρόμο με ήρωες. Όχι μόνο με τον Μαντέλα, αλλά και τον Σουσούλου, τον Μπέκι και άλλους πολλούς αντάρτες, καθηγητές πανεπιστημίων και φοιτητές, οι οποίοι σήκωναν το κεφάλι και έλεγαν το “όχι” της Αντιγόνης. Ξεχωρίζω τη στιγμή που του γνωστοποίησα την είδηση ότι είχε ανακηρυχτεί επίτιμος πολίτης της Αρχαίας Ολυμπίας. “Από όλες τις τιμές, αυτή είναι η μεγαλύτερη” απάντησε περιχαρής ο Μαντέλα.

Στην αυτοβιογραφία του, ο Νέλσον Μαντέλα αποκαλεί τον Γιώργο Μπίζο, «αδελφό», περιγράφοντάς τον, ως ένα παιδί Ελλήνων Μεταναστών, που συνδυάζει «ένα συναισθηματικό χαρακτήρα, με ένα οξύ μυαλό».

Στη δική του αυτοβιογραφία με τίτλο «Οδύσσεια προς την Ελευθερία», ο Γιώργος Μπίζος περιγράφει το δικό του μοναχικό και δύσκολο ταξίδι. Από το 1941, όταν σε ηλικία 13 ετών, φεύγει από το Βασιλίτσι Μεσσηνίας με μία βάρκα, μαζί με τον πατέρα του, δήμαρχο τότε του χωριού, για να φυγαδεύσουν στην Κρήτη επτά Νεοζηλανδούς στρατιώτες τους οποίους είχε σώσει με κίνδυνο της ζωής του. Αντί για τη μεγαλόνησο, φτάνουν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου τους μετέφερε ένα βρετανικό πλοίο, που τους περισυλλέγει μετά από μία φοβερή τρικυμία και από εκεί στη Ν. Αφρική, όπου ο Μπίζος συνέδεσε τη ζωή του με τη μοίρα του λαού της αφρικανικής χώρας.

Ο ίδιος, στο τέλος του βιβλίου αντί επιλόγου, παρσθέτει την «Ιθάκη» του Καβάφη, αφού όπως λέει, κάθε Ελληνας της Διασποράς, κουβαλά μέσα του δύο πατρίδες, χωρίς να μπορεί να πει ποια αγαπά περισσότερο.

Πηγή:neoskosmos.com