Ρώσος πίσω από το νιτρικό αμμώνιο

Την άκρη του νήματος για να αποδώσουν ευθύνες για τις φονικές εκρήξεις στη Βηρυτό που έχουν στοιχίσει τουλάχιστον 130 ζωές, αναζητούν οι αρχές του Λιβάνου.

Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι στιγμής, αιτία των εκρήξεων είναι οι τεράστιες ποσότητες νιτρικού αμμωνίου που ήταν αποθηκευμένες στο λιμάνι της Βηρυτού για έξι χρόνια. Οι τόνοι χημικών λιπασμάτων βρίσκονται στο πλοίο «Rhosus», το οποίο είχε κατασχεθεί στο λιμάνι της Βηρυτού το 2014, το οποίο μάλιστα από τον καπετάνιο είχε χαρακτηριστεί ως «πλωτή βόμβα». Σύμφωνα δε με πληροφορίες του OPEΝ το πλοίο είχε κάνει και στάση στον Πειραιά προτού καταλήξει στη Βηρυτό.

Ποιος ήταν ο ιδιοκτήτης του

Όπως αναφέρουν Guardian και Daily Mail, σύμφωνα με πρώην  μέλη του πληρώματος, ιδιοκτήτης του πλοίου ήταν ο Igor Grechushkin. Πρόκειται για Ρώσο υπήκοο, ο οποίος φέρεται να ζει στην Κύπρο.

Σημειώνεται ότι ο Grechushkin, σύμφωνα με τα ξένα ΜΜΕ, ήταν ο τελευταίος γνωστός διευθυντής της Teto Shipping στην Κύπρο, ωστόσο σε αναζήτηση στο διαδίκτυο δεν βρέθηκε εταιρεία γραμμένη με όνομα Teto Shipping στη γειτονική χώρα. Παρόλα αυτά, ο Igor Grechushkin εμφανίζεται ως Manager σε μια εταιρεία με όνομα Unimar Service.

Η διαδρομή του «Rhosus» μέχρι την κατάσχεση

Όπως αναφέρουν τα δημοσιεύματα, η «πλωτή βόμβα» με σημαία της Μολδαβίας, μετέφερε τη νιτρική αμμωνία από της Γεωργία στη Μοζαμβίκη. Στη διαδρομή, σταμάτησε στο λιμάνι της Βηρυτού το 2013 λόγω βλάβης και ύστερα από έλεγχο, απαγορεύτηκε να συνεχίσει το ταξίδι του, όχι όμως για το φορτίο του, αλλά είτε επειδή το πλοίο δεν κρίθηκε αξιόπλοο, είτε επειδή ο ιδιοκτήτης δεν είχε καταβάλει τα απαραίτητα τέλη.

Έναν χρόνο αργότερα, το 2014 και αφού το «Rhosus» είχε κατασχεθεί, ο φερόμενος ως ιδιοκτήτης του, το εγκατέλειψε και εξαφανίστηκε, αφήνοντας το πλήρωμα «φυλακισμένο» για περίπου ένα χρόνο, όταν και το απελευθέρωσαν. Το νιτρικό αμμώνιο είχε κατασχεθεί και αυτό και φυλάσσονταν σε αποθήκη στο λιμάνο.

Γνώριζαν την επικινδυνότητα και την αμελούσαν

Το επικίνδυνο φορτίο του πλοίου εκφορτώθηκε και τοποθετήθηκε στο υπόστεγο 12 του λιμανιού της Βηρυτού, μια μεγάλη γκρίζα κατασκευή που βλέπει στον κύριο αυτοκινητόδρομο Βορρά-Νότου της χώρας στην κύρια είσοδο της πρωτεύουσας.

Λίγους μήνες αργότερας, συγκεκριμένα στις 27 Ιουνίου 2014, ο τότε διευθυντής του Τελωνείου του Λιβάνου Shafik Merhi έστειλε επιστολή που απευθύνεται σε έναν ανώνυμο «δικαστή επειγόντων ζητημάτων», ζητώντας λύση, σύμφωνα με έγγραφα που κοινοποιήθηκαν στο διαδίκτυο.

Οι τελωνειακοί υπάλληλοι έστειλαν τουλάχιστον πέντε ακόμη επιστολές τα επόμενα τρία χρόνια – στις 5 Δεκεμβρίου 2014, στις 6 Μαΐου 2015, στις 20 Μαΐου 2016, στις 13 Οκτωβρίου 2016 και στις 27 Οκτωβρίου 2017 – ζητώντας καθοδήγηση. Πρότειναν τρεις επιλογές: Την εξαγωγής της νιτρικής αμμωνίας, την παράδοση στον στρατό του Λιβάνου ή την πώληση σε ιδιωτική εταιρεία εκρηκτικών του Λιβάνου.

Μια επιστολή που εστάλη το 2016 σημείωσε ότι δεν υπήρχε απάντηση από τους δικαστές σε προηγούμενα αιτήματα. Ένα χρόνο αργότερα, ο Badri Daher, ο νέος διευθυντής τελωνειακής διοίκησης του Λιβάνου, έγραψε ξανά σε δικαστή.

Στην επιστολή της 27ης Οκτωβρίου 2017, ο Daher κάλεσε τον δικαστή να αποφασίσει σχετικά με το θέμα, ενόψει του «κινδύνου να αφήσουν τα υλικά εκεί που βρίσκονται». Σχεδόν τρία χρόνια αργότερα, το νιτρικό αμμώνιο ήταν ακόμα στο υπόστεγο.

Οι πρώτες συλλήψεις για την τραγωδία

Η λιβανική κυβέρνηση ζήτησε σήμερα να τεθεί σε κατ’ οίκον περιορισμό κάθε πρόσωπο που εμπλέκεται στην αποθήκευση των τόνων νιτρικού αμμωνίου, το οποίο προκάλεσε την πολύνεκρη έκρηξη μία ημέρα πριν.

Απευθυνόμενη στην ανώτατη στρατιωτική εξουσία που θα είναι επιφορτισμένη με τα θέματα ασφαλείας κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, η κυβέρνηση «ζητά να τεθεί σε κατ’ οίκον περιορισμό κάθε πρόσωπο που εμπλέκεται στην αποθήκευση του αμμωνίου», από την άφιξη του φορτίου στη Βηρυτό το 2014 έως τη χθεσινή έκρηξη, επισήμανε η Σαμάντ, χωρίς να κατονομάσει τους υπεύθυνους ούτε τον αριθμό τους.

Το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε, επίσης, μια έκτακτη επιχορήγηση ύψους 100 δισεκατομμυρίων λιρών Λιβάνου για τη διαχείριση της κρίσης.