Έκλεισε η συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης

Μια από τις πλέον κρίσιμες Συνόδους Κορυφής και ίσως η σημαντικότερη του 21^ου αιώνα, απέδειξε ότι η Ευρώπη προχωρά με συμβιβασμούς- πολλές φορές επώδυνους και συνήθως άνισους- καθώς δεν βαραίνουν όλοι το ίδιο στην Ε.Ε. των 27.

H συμφωνία ήρθε μετά από μια ακόμη μαραθώνια συνεδρίαση που διήρκεσε μέχρι σήμερα το πρωί οπότε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ανακοίνωσε πως η συμφωνία ”έκλεισε” ενώ ακολούθως οι ηγέτες των κρατών-μελών συνέχισαν τις συζητήσεις επί λεπτομερειών.

Παρά το γεγονός του ότι οι «φειδωλοί» (Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Δανία και Φινλανδία) κέρδισαν στα «σημεία», εν τούτοις από αύριο, όλες οι κρατικές αντιπροσωπείες θα πανηγυρίζουν την κατάληξη μιας συμφωνίας για το μεγαλύτερο χρηματοδοτικό πρόγραμμα που έχει ποτέ δοθεί, το οποίο ανέρχεται σε 750 δις.ευρώ και με τη μόχλευση που μπορεί να λάβει την προσεχή επταετία να αγγίξει το 1, 8 τρις ευρώ.

Μετά από ένα προπαρασκευαστικό μήνα διαπραγματεύσεων, μια τετραήμερης διάρκειας Σύνοδο Κορυφής, η οποία εμπεριείχε και πολλές επιμέρους συναντήσεις διαφόρων γκρούπ χωρών, δύο σχέδια εκ μέρους προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, και πολλές προσωπικές αψιμαχίες, οι 27 ηγέτες κατέληξαν σε ένα πλαίσιο που θα καθορίσει το μέλλον της Ευρώπης στην μετά Covid-19 εποχή.

Από την αρχική πρόταση της προέδρου της Ε.Ε., Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, για 500 δις ευρώ επιχορηγήσεις και 250 δις. ευρώ δανείων (η οποία επί της ουσίας ήταν η αρχική γερμανο-γαλλική πρόταση) καταλήξαμε σε 390 δις ευρώ επιχορηγήσεων και 360 δις.ευρώ δανείων. Την πίεση άσκησαν οι «φειδωλοί» ζητώντας από το συνολικό πακέτο, μόνον τα 350 δις ευρώ να είναι επιχορήγηση, με τον γαλλογερμανικό άξονα να επιμένει ότι δεν «πρόκειται να πέσει κάτω από τα 400 δις.ευρώ». Τελικώς, όσο και αν ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν χτυπούσε τη γροθιά του στο τραπέζι ή είχε αναμμένες τις μηχανές του αεροσκάφους του, ώστε να αποχωρήσει διαμαρτυρόμενος, η τελευταία συμβιβαστική πρόταση Σ. Μισέλ απήχε κατά 10 δις ευρώ από την «κόκκινη γραμμή».

Οι σκληροί της Ευρώπης πέρα από την περίμετρο των κεφαλαίων που θα χορηγηθούν κατάφεραν επίσης να κερδίσουν και χρήμα για τις οικονομίες τους. Έτσι, αυξάνονται θεαματικά, ακόμα περισσότερο και από την πρώτη συμβιβαστική πρόταση του Σαρλ Μισέλ, οι «επιστροφές» (rebates) για τους «φειδωλούς»: από 197 εκατ. (πρόταση προ Συνόδου) σε 322 εκατ. ετησίως για τη Δανία, από 1,576 δισ. σε 1,921 δισ. για την Ολλανδία, από 237 σε 565 εκατ. για την Αυστρία και από 798 εκατ. σε 1,069 δισ. για τη Σουηδία. Το ποσό σημειωτέον για τη Γερμανία μένει το ίδιο, ωστόσο, η ηγέτιδα της Ευρώπης, όφειλε να υποχωρίσει σε κάτι για να πείσει τους αρνητές. Εξάλλου, ήδη η Γερμανία έχει αποφασίσει να ρίξει 130 δις. ευρώ από ίδιους πόρους για την τόνωση της οικονομίας της- με ένα πρωτοφανούς ύψους και εύρους πρόγραμμα- προφανώς γιατί…μπορούσε, διαθέτοντας έναν από τους πλέον πλεονασματικούς προυπολογισμούς της Ε.Ε.

Εκτός όμως από το συγκεκριμένο «δωράκι», οι σκληροί του Βορρά – οι οποίοι δεν είναι μόνον οι 5 «φειδωλές» χώρες- κατάφεραν να θέσουν και θέμα επιτήρησης στην εκταμίευση πόρων. Ο Ολλανδός Μαρκ, Ρούτε είχε προτείνει «αυτόματο κόφτη» σε περίπτωση που κάποιο κράτος – μέλος δεν είχε προχωρήσει μεταρρυθμίσεις, και δεν είχε τηρήσει δεσμεύσεις και χρονοδιαγράμματα όσον αφορά τα κεφάλαια και την αξιοποίηση αυτών, εμπεριέχοντας την αντίληψη και πολλών άλλων ηγετών της Ε.Ε. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως η Ισπανίδα ΥΠΕΞ, Α. Γκονζάλεθ Λάγια, έσπευσε να δηλώσει πως η χώρα της δεν αντιτίθεται σε «όρους και προυποθέσεις». Σημειώνεται ότι και στο κλαμπ του ευρωπαϊκού νότου, δεν υπάρχει ομοιογένεια, αλλά αντιθέτως ένας ισχυρός ανταγωνισμός, για το ποια χώρα είναι το «καλύτερο» μέλος. Η δε Ισπανία από το 2010 και μετά έχει διατηρήσει πολύ σκληρή στάση έναντι της Ελλάδας.

Με βάση την τελευταία πρόταση Μισέλ, διατηρείται το αρχικό πλαίσιο εποπτείας, όπου η Κομισιόν θα εξετάζει για περίοδο δύο μηνών τα εθνικά προγράμματα ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που θα καταθέτει κάθε κράτος-μέλος. Στη συνέχεια, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα ψηφίζει επί της εισήγησης της Επιτροπής, με την απόφαση να λαμβάνεται με ειδική πλειοψηφία. Μετά από δύο ακόμα μήνες, η Κομισιόν θα κρίνει αν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την εκταμίευση, κατόπιν γνωμοδότησης της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής της Ενωσης (όργανο που αποτελείται από ανώτερους υπαλλήλους των εθνικών διοικήσεων και των κεντρικών τραπεζών, της ΕΚΤ και της Επιτροπής). Στην «έκτακτη» περίπτωση που ένα ή περισσότερα κράτη-μέλη διαφωνούν ότι το εθνικό πρόγραμμα πληροί τις προϋποθέσεις και τα ορόσημα, το ζήτημα θα παραπέμπεται στο Συμβούλιο και οι πόροι δεν θα εκταμιεύονται έως ότου το Συμβούλιο «θα έχει συζητήσει αποφασιστικά το θέμα» – αλλά εντός περιόδου τριών μηνών. Μένει να φανεί στο λεπτομερές κείμενο της συμφωνίας τι θα ισχύσει, και πόσοι συμβιβασμοί πραγματοποιήθηκαν εκεί.

Παρά την μάλλον, χειρότερη εκδοχή για χώρες με υψηλό χρέος και διαρθρωτικά προβλήματα, όπως η Ελλάδα, η Σύνοδος Κορυφής που εξελίχθηκε σε «μαραθώνιο» σηματοδότησε τη θεμελίωση του Ταμείου Ανάκαμψης. Σε κάθε περίπτωση η χώρα θα αντλήσει σημαντικούς πόρους για να γιατρέψει πληγές, αλλά και να θέσει νέες βάσεις οικονομικής ανάπτυξης.

Παρά του ότι αθροίζεται στους «ηττημένους» αυτής της σκληρής διαπραγμάτευσης μαζί με την Ιταλία, την Πορτογαλία και χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, η Ελλάδα εν τούτοις κέρδισε κάτι πολύτιμο: Χρόνο…Μια ατέρμονη συζήτηση μεταξύ των Ευρωπαίων θα καθυστερούσε το πλαίσιο τελικής εκταμίευσης πολύτιμων κεφαλαίων, ιδίως σε μια εποχή που η ύφεση ακόμη και με συντηρητικές προβλέψεις θα αγγίξει διψήφιο ποσοστό. Θα έχει έτσι τη δυνατότητα να σχεδιάσει πολιτικές, άλλοτε διάσωσης και άλλοτε ανάπτυξης.

Στους κερδισμένους προφανώς κατατάσσεται και η Γερμανία, σε μια εποχή που αναλαμβάνει και επισήμως την προεδρία της Ε.Ε., και έρχεται για μια ακόμη αφορά να επιβεβαιώσει πως παρά τις καθυστερήσεις και  τον εξαντλητικό αγώνα κερδίζει πάντοτε στα ….πέναλτι.

πηγή:huggingtonpost.gr