Οι 6 προκλήσεις για τον Μητσοτάκη μετά την άρση του lockdown

Αθήνα.- Μπροστά σε δύο, κατά τη λαϊκή θυμοσοφία, αποτελέσματα κάθε κρίσης, τις δυσκολίες και τις ευκαιρίες, έρχεται η κυβέρνηση «διαβάζοντας» ήδη τις προκλήσεις που διαμορφώνονται μεσοπρόθεσμα σε πολλαπλά επίπεδα. Πέρα από την επιτυχημένη ολοκλήρωση της μετάβασης στην πρώτη μετά κορωνοϊού περίοδο, το Μαξίμου στοχεύει συνολικά σε μια επάνοδο που θα σηματοδοτήσει όσο το δυνατόν μικρότερη ύφεση για φέτος και – με τα λόγια του Πρωθυπουργού – «εκρηκτική ανάπτυξη» για το 2021.

Ωστόσο στον ορίζοντα διαφαίνονται οι μεγάλοι σκόπελοι της ομαλότητας: έξι μέτωπα που αγγίζουν την καθημερινότητα, την κοινωνία αλλά και τη διπλωματία, δοκιμάζοντας εκ νέου όχι μόνο τα αντανακλαστικά, αλλά κυρίως τη μεθοδικότητα και την πολιτική βούληση της κυβέρνησης. Αλλωστε από μόνα τους τα «κέρδη» της Ελλάδας και το θετικό αποτύπωμα στην εικόνα της κυβέρνησης από το πρώτο δίμηνο διαχείρισης της πανδημίας δεν δίνουν εγγυημένο εισιτήριο σε επιτυχίες της επόμενης μέρας.

Ισως τα συμπεράσματα της πρόσφατης έρευνας της διαΝΕΟσις, στο σημείο που αφορούν την αισιοδοξία των πολιτών και την εμπιστοσύνη τους σε θεσμούς και κράτος, θα έπρεπε περισσότερο να προβληματίζουν, παρά να ενθουσιάζουν, το πρωθυπουργικό επιτελείο. Γιατί πράγματι το στοίχημα του Μαξίμου είναι πλέον το πώς θα διαφυλάξει τα εν λόγω θετικά ποσοστά στο πέρας της υγειονομικής κρίσης. Στην κυβέρνηση γνωρίζουν επιπλέον ότι το σταδιακό τέλος του lockdown δίνει αυτομάτως το σύνθημα για νέους ρυθμούς διακυβέρνησης με καθαρούς στόχους και συγκροτημένο σχέδιο, που δεν θα στηρίζεται πια σε έκτακτες αποφάσεις, μέσα από ΠΝΠ ή απευθείας αναθέσεις.

Εξ ου και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, λένε οι γνωρίζοντες, έδωσε στα στελέχη του εντολή για ταχεία επιστροφή στο αποτελεσματικό κυβερνητικό έργο. Κυρίως σε όσες παρεμβάσεις θα μπορούσαν να δώσουν μικρή ή μεγαλύτερη ώθηση στην οικονομία, εκεί όπου η κυβέρνηση θα δίνει το δεύτερο μεγάλο τεστ διαχειριστικής ικανότητας, παράλληλα με τους σκοπέλους της καθημερινότητας.

Προσφυγικό

Για εξέταση 100.000 αιτήσεων ασύλου εντός του έτους μιλάει, ως ρεαλιστικό στόχο, το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, επιμένοντας στην πολιτική των ελεγχόμενων δομών και της γρήγορης εξέτασης ασύλου, ώστε να πολλαπλασιαστούν οι απελάσεις. Ομως νέα αδιέξοδα που προκύπτουν στην εφαρμογή επιχειρησιακών πλάνων οδηγούν συχνά σε αναζήτηση plan b. Οι εξαγγελίες για μεταφορά στην ενδοχώρα 2.000 αιτούντων άσυλο δείχνουν να προσκρούουν σε νέο κύκλο αντιδράσεων από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και κατοίκους, ενόσω η Ευρωπαϊκή Ενωση εντείνει τις πιέσεις για απομάκρυνση ευπαθών ομάδων από τα νησιά και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης προειδοποιεί για επείγουσα ανάγκη περαιτέρω αποσυμφόρησης. Είναι ενδεικτικές ωστόσο οι αντιστάσεις ακόμα και από τοπικά «γαλάζια» στελέχη στην κυβερνητική προσπάθεια εξεύρεσης κλινών σε ξενοδοχεία ανά τη χώρα. Η συνολική στρατηγική εξακολουθεί να περιλαμβάνει το κεφάλαιο «διεθνοποίηση» με αναζήτηση ευρωπαϊκών λύσεων για τις ροές και με πρόθεση του Πρωθυπουργού αρχικά να εντείνει το μήνυμα κινητοποίησης της Ευρώπης για φιλοξενία ασυνόδευτων ανηλίκων.

Ελληνοτουρκικά

Την αναβάθμιση των προκλήσεων της Αγκυρας αυτή τη φορά με υπερπτήσεις διαπιστώνει η Αθήνα, κινητοποιώντας ήδη τους διπλωματικούς διαύλους. Οι εκτιμήσεις από διπλωματικές και στρατιωτικές πηγές συγκλίνουν στο ότι η Τουρκία όχι μόνο δεν έχει διάθεση αποκλιμάκωσης της έντασης, αλλά δείχνει σημάδια που προδιαγράφουν περαιτέρω όξυνση για την αποσταθεροποίηση της Ανατολικής Μεσογείου. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι δεν τελείωσε στις Καστανιές Εβρου η επιχείρηση εργαλειοποίησης του Μεταναστευτικού. Σταθερή κυβερνητική πρόθεση είναι να μεταφέρει διεθνώς το θέμα των τουρκικών προκλήσεων και παραβιάσεων (το έκανε ο Πρωθυπουργός στην τελευταία τηλε-σύνοδο των ευρωπαίων ηγετών), ενώ η ενίσχυση των συμμαχιών παραμένει σε πρώτο πλάνο.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι συνεχίζονται σε καλό δρόμο και αναμένεται να εντατικοποιηθούν οι συνομιλίες ανάμεσα σε Ελλάδα, Ιταλία και Αίγυπτο για ορισμό Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.

Κοινωνική αποδοχή

Στο διάγγελμα της Τρίτης ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στις σχέσεις εμπιστοσύνης εν μέσω πανδημίας ανάμεσα σε πολίτες και πολιτεία, χαρακτηρίζοντας ως επιλογή του «να υπάρχει απόλυτη διαφάνεια και λογοδοσία» στην ενημέρωση της κοινωνίας. Ο δρόμος όμως για τη νέα κανονικότητα θα αναδεικνύει τις επιπτώσεις της πανδημίας, ειδικά για την εργασία και την οικονομία. Δημοσκοπήσεις καταγράφουν ήδη τα πεδία που ανησυχούν την κοινωνία και η κυβέρνηση θα κληθεί να διαχειριστεί τυχόν κύματα δυσαρέσκειας, ανασφάλειας και την περιορισμένη επενδυτική και καταναλωτική κίνηση.

Το πρωθυπουργικό επιτελείο δείχνει στην κατεύθυνση του διαμερισμού βαρών καθώς και στις «μετρημένες» και στοχευμένες παροχές, ενόσω οι προ κορωνοϊού σχεδιασμοί για φοροελαφρύνσεις έχουν δώσει τη θέση τους σε διαρκώς αναθεωρούμενα σενάρια ύφεσης. Αρχικά το βάρος πέφτει στους τρόπους στήριξης των επιχειρήσεων για την ενίσχυση της ρευστότητας και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας και σε δεύτερο στάδιο θα αναζητηθούν διευκολύνσεις για την αποπληρωμή χρεών.

Επενδύσεις

Οι βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησης δεν έχουν αλλάξει, όπως διαμηνύουν συνεργάτες του Πρωθυπουργού και μία από αυτές είναι το ξεμπλοκάρισμα επενδύσεων. Από το Μαξίμου θέλουν να «τρέξουν» οποιαδήποτε παρέμβαση θα μπορούσε να θέσει μόνιμα θεμέλια στην προσέλκυση επενδύσεων. Ενδεικτικά είναι τα νομοσχέδια για το νέο χωροταξικό και τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, καθώς και για την επιτάχυνση της Δικαιοσύνης και για fast track εκδίκαση υποθέσεων οικονομικού ενδιαφέροντος, τα οποία δεν έφυγαν από την ατζέντα της κυβέρνησης λόγω κορονωϊού, αντιθέτως πήραν… αριθμό προτεραιότητας και μπήκαν στην ατζέντα του Υπουργικού Συμβουλίου στα μέσα της εβδομάδας. Κυβερνητικά στελέχη χαρακτηρίζουν πιο επίκαιρο από ποτέ τον στόχο των επενδύσεων και, κατά τις ίδιες πηγές, τίθεται υπό επεξεργασία πλάνο με συγκεκριμένα project (υποδομές, ενέργεια κ.ά.) που θα μπορούσαν να προχωρήσουν πιο άμεσα.

Τουρισμός

Η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου με εργαλείο, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη δραστηριοτήτων ειδικού τουρισμού αποτελεί πρόκληση για την κυβέρνηση, την ώρα που αναμένεται ειδικό σχέδιο δράσης με στόχο να σωθεί για φέτος μια τρίμηνη σεζόν Ιουλίου – Σεπτεμβρίου. Το κεφάλαιο «τουρισμός» έχει ανοίξει στην Ευρώπη ο Πρωθυπουργός, ενώ θεωρείται, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ότι η Ελλάδα χτίζει εν μέσω πανδημίας ισχυρό brand name. Ωστόσο οι επικοινωνιακές καμπάνιες δεν αρκούν, κατά τους παράγοντες της αγοράς. Προς το παρόν ένας από τους κεντρικούς άξονες, σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου, είναι η ενίσχυση των δομών υγείας στους τουριστικούς προορισμούς ενώ έχουν απευθυνθεί πρωθυπουργικά μηνύματα προς τον Βορρά να στηρίξει με τουριστικές ροές τις χώρες του Νότου. Σε δεύτερο στάδιο αναμένεται η προώθηση του νομοσχεδίου για τον καταδυτικό τουρισμό, που ο κορωνοϊός έθεσε σε αναμονή διαρκείας.

Δημόσια Υγεία

Σε τρία επίπεδα και συγκεκριμένα στην ενίσχυση των δημόσιων κλινών ΜΕΘ, στη συνέχιση των προσλήψεων όταν υπάρξει ανάγκη και στην εξέταση των αιτημάτων από τους ανθρώπους της πρώτης γραμμής – τους εργαζομένους στα νοσοκομεία – για ένταξή τους στα βαρέα και ανθυγιεινά κινείται η κυβέρνηση για τη θωράκιση της δημόσιας υγείας.

Εξάλλου το Μαξίμου έχει ανάμεσα σε άλλα μπροστά του και την πρόκληση ενός δεύτερου κύματος κορωνοϊού το φθινόπωρο, που θα αναδείξει εκ νέου την ανάγκη για αυξημένη φροντίδα, ειδικά των ευπαθών ομάδων. «Σκοπός μας είναι να αφήσουμε πίσω μας μια ουσιαστική παρακαταθήκη…» έλεγε ο Μητσοτάκης στους εντατικολόγους προ ημερών, ενώ μερικές ημέρες αργότερα χαρακτήριζε προσωπικό στοίχημά του (για την περίοδο της κρίσης και μακροπρόθεσμα) τη μετατροπή του ελληνικού συστήματος υγείας σε πανευρωπαϊκό σημείο αναφοράς. Αυτό δεν σημαίνει ότι αναιρείται ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα για την επόμενη μέρα, ωστόσο μένει να φανεί εάν θα σηματοδοτηθεί η πρωθυπουργική εμπιστοσύνη στο ΕΣΥ με νέο κύκλο αποφάσεων.