Έλληνες νεομετανάστες, μύθοι και προοπτικές

ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Μια έρευνα του Greek Diaspora (sic) Project  του Κέντρου Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEESOX), δίνει ενδιαφέροντα στοιχεία και παρουσιάζει αποκαλυπτικές εικόνες τόσο για την «νεομετανάστευση» όσο και την σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Δανειζόμαστε, λοιπόν, στοιχεία της έρευνας των συνεργατών του SEESOX, μιας και η έρευνα εν γένει στην Ελλάδα, βραδυπορεί -και ειδικότερα στο συγκεκριμένο ζήτημα- είναι ανύπαρκτη!

Αν και είναι βέβαιο ότι πολλές χιλιάδες νέοι –κυρίως πτυχιούχοι- μετανάστευσαν τα χρόνια της οικονομικής κρίσης, εντούτοις, αν κρίνει κανείς από παρατιθέμενα στοιχεία,  σε ό,τι αφορά τουλάχιστον την Αυστραλία, το «κύμα» φυγής  από την Ελλάδα δεν μοιάζει να έχει τις διαστάσεις που του αποδίδονται.

Είναι χαρακτηριστικό, ότι, σύμφωνα με την αυστραλιανή μεταναστευτική Υπηρεσία, αλλά και την απογραφή πληθυσμού της Αυστραλίας, του 2016,  από την αρχή της οικονομικής κρίσης (2011) μέχρι και το 2017 (έτος κορύφωσης), 10.000-11.000 πολίτες είχαν φύγει από την Ελλάδα και είχαν εγκατασταθεί στην Αυστραλία. Ωστόσο, όλοι αυτοί δεν ήταν Έλληνες νεομετανάστες. Ανάμεσά τους, υπήρχε απροσδιόριστος αριθμός Αυστραλών ελληνικής καταγωγής γεννημένων στην Αυστραλία  και Αυστραλών πολιτών γεννημένων στην Ελλάδα, που είχαν επιστρέψει και ζούσαν πλέον στην Ελλάδα. Σημαίνει αυτό ότι εκδηλώθηκε ταυτόχρονα με το κύμα φυγής από την Ελλάδα  και ένα άλλο παράλληλο κύμα παλινόστησης στην Αυστραλία! (Ασφαλώς και σε άλλες χώρες όπως Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής κλπ.)

Αν και δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι αριθμοί, εντούτοις, σύμφωνα με συνεργάτη του SEESOX, «τουλάχιστον οι μισοί εξ όσων μετανάστευσαν στην Αυστραλία από την Ελλάδα μετά το 2011, ήταν Αυστραλοί πολίτες»! Στην Αυστραλία, δηλαδή, η κρίση «έσπρωξε» 5.000-6.000 σπουδαγμένα Ελληνόπουλα.  Οι υπόλοιποι παλιννόστησαν.

Ασφαλώς ένας πολύ μεγαλύτερος αριθμός θα μετανάστευσε σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (με απλή επίδειξη ταυτότητας) και ένας σημαντικά μικρότερος αριθμός Ελληνοπαίδων (λαμβανομένου υπόψη της δυσκολίας στη χορήγηση βίζας εργασίας και  εγκατάστασης) στην Αμερική και τον Καναδά.

Επομένως, με την ίδια ευκολία που ορισμένοι μιλούν για 7-8. Εκ. Αποδήμων και ομογενών εκτός Ελλάδος (και εκτός πραγματικότητας!), με την ίδια ανεύθυνη ευκολία μιλούν για 500.000 παιδιά του brain drain.  Αν ο εκτός συνόρων Ελληνισμός μπορεί να υπολογισθεί (γενναιόφρονα!) γύρω στα 4-5 εκατομμύρια ψυχές, οι νεομετανάστες  Έλληνες ίσως φθάνουν –υποθετικά, αφού συγκεκριμένα στοιχεία δεν υπάρχουν- συνολικά τις 150.000-250.000 χιλιάδες!

Μία άλλη σημαντική διαπίστωση της ίδιας έρευνας είναι το ότι όλοι οι νεομετανάστες δεν εγκατέλειψαν την Ελλάδα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. «Η κρίση, απλά επέτεινε τη δυναμική και έδωσε νέα χαρακτηριστικά στο φαινόμενο». Περισσότερο συνέτειναν στην «φυγή» τους,  παθογένειες της κοινωνίας διαχρονικού χαρακτήρα, όπως έλλειψη κινήτρων για νέους επιχειρηματίες, κακή δομή λειτουργίας του Κράτους, εκτεταμένη  Διαφθορά και άλλες παραβατικές συμπεριφορές του κοινωνικού συνόλου.

Και επειδή μιλάμε για διαχρονικά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας, τα περιθώρια αλλαγής είναι αμυδρά, δυσδιάκριτα και χρονοβόρα.  Επομένως, και η επάνοδος των νεομεταναστών στην πατρίδα θα συντελεστεί αργά, διστακτικά και, πάντως, σε μικρές ροές που θα αυξομοιώνονται σε σχέση και με τον αριθμό γηγενών που θα φεύγουν πάντα στο εξωτερικό..