Να προσφύγουμε στη Χάγη για την επιστροφή των Γλυπτών

Την πρόταση να ζητηθεί η γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα διατύπωσε ο ομογενής Γιώργος Βαρδάς (Γραμματέας Διεθνούς Ένωσης ( IARPS) και Αντιπρόεδρος της Αυστραλιανής Επιτροπής -Australians for the Reunification of the Parthenon Sculptures) μιλώντας στην ημερίδα για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα που έγινε πρόσφατα στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης.

Ο κ. Βαρδάς κατά την ομιλία του παρουσίασε τη νομική διάσταση του θέματος ενώ ο κ. Emanuel Comino, Ιδρυτής και Πρόεδρος της Αυστραλιανής Επιτροπής (International Organising Committee – AUSTRALIA – For the Restitution of the Parthenon Marbles (IOC-A-RPM): προτείνει να συνεχιστεί η πολιτιστική διπλωματία και πίεση.

Κατά την εναρκτήρια συνεδρία, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κύριος Προκόπιος Παυλόπουλος, σημείωσε με έμφαση ότι η διεθνής αυτή ημερίδα αποτελεί έναν ακόμα κρίκο στη μακρά αλυσίδα του διεθνούς Αγώνα για την επανένωση του μοναδικού αυτού πολιτιστικού συνόλου. Υπογράμμισε ότι το δίκαιο αίτημα της επιστροφής των Γλυπτών είναι μακροχρόνιο και ήδη από τη σύσταση του ελληνικού κράτους έχει διατυπωθεί με σαφήνεια και επιμονή από την Ελληνική πλευρά.

Επιπλέον, η κατασκευή και λειτουργία του Μουσείου της Ακρόπολης αποδυναμώνει το ιερόσυλο «άλλοθι» της Αγγλικής πλευράς ότι δήθεν δεν υπάρχει ο κατάλληλος χώρος έκθεσης των Γλυπτών.

Ακολούθως, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κυρία Μυρσίνη Ζορμπά τόνισε ότι 37 χρόνια έχουν παρέλθει από τη Συνδιάσκεψη της ΟΥΝΕΣΚΟ στο Μεξικό, όταν η Μελίνα Μερκούρη έθεσε για πρώτη φορά επίσημα το αίτημα της επιστροφής των Γλυπτών, η δε αρπαγή τους συνιστά έναν πολιτισμικό βανδαλισμό, ένα ανοιχτό τραύμα στα μάτια της ανθρωπότητας. Στις περίπου τέσσερις προηγούμενες δεκαετίες, η Ελλάδα και το Υπουργείο Πολιτισμού υποστήριε, με κάθε τρόπο και με κάθε επιχείρημα, ότι η επιστροφή των Γλυπτών και η επανένωσή τους, προκειμένου το μνημείο να αποκτήσει την ακεραιότητά του, αποτελεί μονόδρομο, μια διαρκή εκκρεμότητα που έχουμε χρέος να επιλύσουμε με διάλογο. Μια εκκρεμότητα ιστορική, πολιτισμική, επιστημονική, αισθητική, πολιτική και ηθική. Η Υπουργός κατέληξε ευχαριστώντας και συγχαίροντας όλους που βοηθούν, προωθούν και υπερασπίζονται τη διεκδίκηση και ειδικότερα τις εθνικές επιτροπές.

Ο Πρόεδρος του Μουσείου Ακρόπολης Καθηγητής κύριος Δημήτριος Παντερμαλής προέβη σε μια πολύ ενδιαφέρουσα αναδρομή στην ιστορία του μνημείου του Παρθενώνα, παρουσιάζοντας με τρόπο ιδιαίτερα χαρακτηριστικό και διδακτικό τις περιπέτειες τριών τμημάτων από τα γλυπτά μέχρι την απόκτησή τους από το Βρετανικό Μουσείο. Στη συνέχεια σημείωσε την ανάγκη περαιτέρω έρευνας του σχετικού με την αρπαγή του Έλγιν αρχειακού υλικού.

Ο καθηγητής κύριος Bernard Tschumi, αρχιτέκτων του Μουσείου Ακρόπολης σε σύντομο μαγνητοσκοπημένο μήνυμα παρουσίασε την αρχιτεκτονική της ζωφόρου του Παρθενώνα και της έκθεσης της στο Μουσείο της Ακρόπολης, όπου πλέον ο επισκέπτης μπορεί να αντικρίσει τα τμήματα της Ζωφόρου όχι σαν πίνακες όπως στο Βρετανικό Μουσείο αλλά σαν ζωντανό σύνολο της Αθηναϊκής δημοκρατίας.

Η ακαδημαϊκός και Πρύτανις κυρία Ελένη Αρβελέρ, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, παρουσίασε ενδιαφέρουσες ιστορικές πτυχές του θέματος αναλύοντας τη διαμάχη μεταξύ δύο Άγγλων λογίων για τα Γλυπτά στα τέλη του 19ου αιώνα και τα σχετικά σχόλια του Καβάφη ως δημοσιογράφου – αρθρογράφου σε μια εποχή κατά την οποία η Αθήνα δεν φαίνεται να ασχολείτο.

Τη συνεδρία έκλεισε η δημοσιογράφος κυρία Sarah Baxter, Αναπληρώτρια Αρχισυντάκτρια της εφημερίδας THE SUNDAY TIMES του Λονδίνου. Παραδέχθηκε ότι η Αγγλία φαίνεται να χάνει τη μάχη στο ηθικό πεδίο ενώ εξέφρασε την άποψη πως τα Γλυπτά του Παρθενώνα οφείλουν να επιστραφούν στην Ελλάδα με τον ίδιο τρόπο που επεστράφη στη Σκωτία «ο Βράχος της Στέψης» (coronation stone). Επιπλέον, διατύπωσε την άποψη ότι οι νέες τεχνολογίες επιτρέπουν πλέον να παραχθούν εντυπωσιακά αντίγραφα έργων τέχνης, και ότι θα μπορούσε το Βρετανικό Μουσείο να εκθέτει απομιμήματα των γλυπτών του Παρθενώνα και να επιστρέψει τα αυθεντικά στην Ελλάδα.

Ο Δρ Tom Flynn, Ιστορικός Τέχνης και συγγραφέας στο σύντομο βιντεοσκοπημένο μήνυμά του εξέφρασε την άποψη πως η πίεση της κοινής γνώμης υπέρ της επανένωσης είναι ολοένα αυξανόμενη, σε τέτοιο βαθμό που μόνο κάποιος «πολιτιστικά κωφός» θα μπορούσε να μην την αντιλαμβάνεται. Επιπλέον, μνημονεύοντας την επέτειο των δέκα χρόνων λειτουργίας του Μουσείου Ακρόπολης, υπογράμμισε ότι τη διεθνή μουσειολογική τάση για μικρότερα μουσεία συνδεδεμένα με αρχαιολογικούς χώρους ενώ τα μεγάλα μουσεία εγκυκλοπαιδικού χαρακτήρα εκπροσωπούν μια παρωχημένη ιμπεριαλιστική αντίληψη.

Με τις απόψεις του Tom Flyn ταυτίστηκε και ο κος Paul Cartledge, Ομότιμος Καθηγητής Ελληνικού Πολιτισμού στη Σχολή Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Cambridge και Aντιπρόεδρος της Βρετανικής Επιτροπής για την Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, προσθέτοντας ότι η εμμονή της Βρετανικής πλευράς δεν έχει πλέον κανένα νομικό ή ηθικό έρεισμα στη σύγχρονη πραγματικότητα.

Η επιστροφή των Γλυπτών συνδέεται άμεσα και με τις θεωρητικές συζητήσεις που γίνονται σε ολόκληρη την Ευρώπη για την επιστροφή των λεγόμενων «αποικιακών» πολιτιστικών αγαθών.

Για το λόγο αυτό η συνάντηση αποκτά μεγαλύτερη σημασία όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την παγκόσμια κοινότητα. Η ελληνική διεκδίκηση, ένα επίκαιρο και επιτακτικό αίτημα, κερδίζει συνεχώς υποστηρικτές τόσο στο επίπεδο της Κοινωνίας των Πολιτών όσο και στους Διεθνείς Οργανισμούς. Τούτο επιβεβαιώνεται από τις πρόσφατες εξελίξεις τόσο στην ολομέλεια του ΟΗΕ όσο και στη Διακυβερνητική Επιτροπή της ΟΥΝΕΣΚΟ αλλά και από τη δική σας παρουσία, εδώ στο Μουσείο της Ακρόπολης.

Άλλωστε τα επιχειρήματα της βρετανικής πλευράς έχουν ένα προς ένα καταρριφθεί:
& Ο Έλγιν δεν είχε καμία νομιμοποίηση απομάκρυνσης των γλυπτών, όπως έχει καταδείξει η σύγχρονη αρχειακή έρευνα,
& Λειτουργεί ένα σύγχρονο Μουσείο σε άμεση οπτική επαφή με τον Ιερό Βράχο και τον Παρθενώνα
& Οι νέες τεχνολογίες μπορούν να δώσουν λύσεις για τους επισκέπτες του Βρετανικού Μουσείου μέσω της δημιουργίας τρισδιάστατων ψηφιακών αντιγράφων μεγίστης ακρίβειας.
& Η ελληνική πλευρά δηλώνει συνεχώς την πρόθεση να συνεργαστεί δημιουργικά με το Βρετανικό Μουσείο, όπως έχει πράξει και με άλλα μουσεία, για την παρουσίαση περιοδικών εκθέσεων και την εκπόνηση κοινών ερευνητικών προγραμμάτων.

ΤΟ ΝΕΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Το νέο Sυμβούλιο της Διεθνούς Ένωσης για την Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα αποτελείται από τους εξής:
Mrs. Kris Tytgat Chair, Belgium
Professor Paul Cartridge Vice Chair, UK
Mr Lefteris Karmizis Vice Chair, USA
Mr. Emanuel John Comino AM Vice Chair, Australia
Miss Alexandra Pistofidou Secretary Austria
Mrs. Ines Kljakovic Treasurer, Serbia