Όταν η Ομογένεια της Αμερικής είχε φωνή και πένα

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Είναι θέμα που χρίζει διευκρίνησης, το εάν υπήρξαν και ποιές ήτανε οι ενέργειες της Αρχιεπισκοπής Αμερικής τους τελευταίους κρίσιμους μήνες των ελληνο-Σκοπιανών σχέσεων που κατέληξαν με την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, από την ελληνική Βουλή.

Μια ανακοίνωση της Αρχιεπισκοπής θα βοηθούσε να αποσαφηνιστεί το θέμα. Διότι αν εξαιρέσει κανείς την Παμμακεδονική Αμερικής, η ελληνική ομογένεια των ΗΠΑ δεν αντέδρασε στα συνταρακτικά γεγονότα που συντελέστηκαν. Ήταν άφαντη!

Ο πρώην εκδότης-Διευθυντής του Εθνικού Κήρυκα, Μπάμπης Μαρκέτος.

Σε αντίθεση, παλαιότερα, η Αρχιεπισκοπή Αμερικής είχε λόγο, γραφή και βαθύ αίσθημα περί τα εθνικά θέματα της Ελλάδος. Και η ομογένεια είχε και δράση. Ήταν οι εποχές όπου  ο Αρχιεπίσκοπος, τότε Βορείου και Νοτίου Αμερικής, Ιάκωβος, έβρισκε αμέριστη συμπαράσταση στις δικές του προσπάθειες, αλλά και εποικοδομητικές συμβουλές,  από τον μακαρίτη εκδότη-διευθυντή του τότε αγωνιστικού «Εθνικού Κήρυκα» της Νέας Υόρκης, Μπάμπη Μαρκέτο. Και οι δύο, δεν σταύρωναν τα χέρια μπροστά στα εθνικά προβλήματα.

Και μπορεί –για την ιστορία- κατά τα λοιπά, η συνεργασία Ιακώβου-Μαρκέτου να πέρασε από εντάσεις και διαφωνίες επί σημαντικών θεμάτων, αλλά πάντα υπερίσχυε η τιμιότητα και η καλή πίστη στις σχέσεις τους. Για να λέει, μετά την αποστρατεία του πρώην εκδότη, ο Ιάκωβος, σε κοινούς φίλους, πως «με τον Μαρκέτο είχα την ασφάλεια της εντιμότητάς του».

Ας δούμε, λοιπόν, τα γεγονότα:

Απρίλιος του 1992. Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος, ανησυχώντας για τις ενέργειες του Γκλιγκόροφ να επιτύχει την αναγνώριση του Κράτους των Σκοπίων με το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας», από την Ε.Ε.,  συμβουλευθείς και τον Μπάμπη Μαρκέτο, απέστειλε, στις 4 Απριλίου 1992, «πατριωτική επιστολή» στον τότε Πρωθυπουργό της Ελλάδος Ανδρέα Παπανδρέου, παροτρύνοντας τον να μην ενδώσει στις διεθνείς πιέσεις για την αναγνώριση των Σκοπίων ως «Μακεδονία».

Ο Ανδρέας Παπανδρέου, παρά τις όποιες διαφωνίες είχε με τον Αρχιεπίσκοπο Ιάκωβο επί άλλων θεμάτων, διάβασε την επιστολή. Και στις 23 Απριλίου του 1992 απάντησε –με χειρόγραφη επιστολή του-  ως ακολούθως στον Αρχιεπίσκοπο Ιακωβο:

<<Αρχιεπίσκοπον Βορείου και Νοτίου Αμερικής

Σεβασμιώτατον Ιάκωβον

Σεβασμιώτατε,

Σας ευχαριστώ θερμά για την τόσο σημαντική επιστολή σας της 4^ης Απριλίου.

Πράγματι, αισθάνθηκα χαρά για τις πατριωτικές σας θέσεις – Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι είμαι ανυποχώρητος σε ό,τι αφορά την πρόκληση των Σκοπίων. Δεν πρόκειται να συναινέσω σε αναγνώριση (de jure και de facto) εφ όσον το όνομα «Μακεδονία» χρησιμοποιηθεί με επιθετικό ή όχι στην ονομασία του κρατιδίου των Σκοπίων.

Θέλω επίσης να σας συγχαρώ για τη στάση σας απέναντι στον σχεδιαζόμενο αποκλεισμό της Σερβίας – με την οποία μας ενώνει η ορθοδοξία και οι κοινοί αγώνες στις αρχές του αιώνα.

Με τις πιο θερμές μου ευχές για το Άγιο Πάσχα,

Ανδρέας Παπανδρέου>>.

Άλλη εποχή, άλλα ήθη και άλλες προσωπικότητες. Τότε που η ελληνικότητα της Μακεδονίας δεν «παζαρεύονταν» στην διεθνή σκηνή,  ούτε υπόκειτο σε «μικροκομματικούς» υπολογισμούς ή σε άλλες «συναλλαγές».

Η επιστολή φιλοξενείται στη σελίδα 151 του βιβλίου του αξέχαστου Νικόλαου Μάρτη, μεγάλου αγωνιστή για την ελληνικότητα της Μακεδονίας: «FYROM Το αντιδημοκρατικό κατάλοιπο στην Ευρώπη και Το προβληματικό Σύμφωνο Σύνδεσης της με την Ε.Ε.». (Εκδόσεις, Εταιρεία μελέτης Ελληνικής Ιστορίας- Αθήνα 2003).

Σημειώνεται ότι ο Νίκος Μάρτης –όπως ο ίδιος γράφει σε αφιέρωση του βιβλίου του στον υπογράφοντα- θεωρούσε την κοινή Γνώμη της Αμερικής «κρίσιμη για το πρόβλημα της Μακεδονίας».

Αυτή η «κρίσιμη αμερικανική Κοινή Γνώμη» δεν ενεργοποιήθηκε τώρα. Ούτε από τον ομογενειακό Τύπο. Ούτε από την Αρχιεπισκοπή Αμερικής.