Ψαλίδι στις συντάξεις χηρείας

Νέες μειώσεις στις συντάξεις χηρείας φέρνει η νέα εγκύκλιος του ΕΦΚΑ για τον υπολογισμό των ποσών και των ποσοστών που δικαιούνται σύζυγοι, και τέκνα θανόντων από 13/5/2016 και μετά.

Τα νέα ποσά και ποσοστά από τη σύνταξη του θανόντος που δικαιούνται τα μέλη της οικογένειάς του, όπως και οι τυχόν διαζευγμένοι σύζυγοι, πέφτουν στο 50% της σύνταξης του θανόντος για την πρώτη τριετία και στο 25% αν μετά την πρώτη τριετία συνταξιοδότησης ο χήρος ή η χήρα εργάζεται ή παίρνει δική της σύνταξη.

Για την πρώτη τριετία η σύνταξη χηρείας καταβάλλεται ανεξαρτήτως ηλικίας, όμως αν στη λήξη της τριετίας δεν έχει κλείσει τα 55, τότε η σύνταξη διακόπτεται οριστικά. Αν είναι ήδη 55 ετών κατά την υποβολή αίτησης, τότε και μόνον τότε η σύνταξη λόγω θανάτου καταβάλλεται για μια τριετία στο 50% και συνεχίζει στο ίδιο ποσοστό και μετά την τριετία, εκτός αν ο/η σύζυγος βρει δουλειά ή παίρνει ήδη δική του σύνταξη, οπότε η σύνταξη θανάτου περιορίζεται για πάντα στο 25%.

Αν το 55ο και άνω έτος του δικαιούχου συμπληρώνεται στη λήξη της τριετίας, τότε η σύνταξη αναστέλλεται, αλλά επαναχορηγείται στο 67ο έτος.

Τα δικαιοδόχα τέκνα λαμβάνουν ποσοστό από τη σύνταξη του θανόντος στα 18 ή ως τα 24 εφόσον σπουδάζουν. Εάν η σύζυγος κλείνει τα 55 ως την ενηλικίωση των παιδιών που παίρνουν μερίδιο από τη σύνταξη του πατέρα τους ή μέχρι την ηλικία των 24 ετών αν σπουδάζουν, τότε η σύνταξη καταβάλλεται μέχρι την ενηλικίωση των παιδιών ή τη συμπλήρωση του 24ου έτους, και έκτοτε αναστέλλεται για να επαναχορηγηθεί στα 67.

-Το κλειδί δηλαδή για διακοπή ή αναστολή σύνταξης είναι το 55ο έτος. Από εκεί και μετά, σημασία έχουν τα ποσά.

Ως κατώτατο όριο ορίζονται τα 360 ευρώ αν ο θανών είχε 15 έτη ασφάλισης και το ποσό αυτό ανεβαίνει στα 384 ευρώ για τα 20 έτη ασφάλισης. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν η σύνταξη του θανόντος υπολογιστεί στα 200 ευρώ με 20 έτη ασφάλισης, η χήρα θα πάρει το κατώτατο ποσό των 384 ευρώ. Αν έχει και δύο τέκνα, θα λάβουν άλλα 384 ευρώ.

-Το δεύτερο κλειδί που καθορίζει το ποσό είναι ο επανυπολογισμός.

Οι δικαιούχοι δεν παίρνουν το 50% της σύνταξης που ελάμβανε ο θανών, αλλά το 50% της επανυπολογισμένης σύνταξης με το νόμο Κατρούγκαλου. Τι σημαίνει αυτό; Οτι αν ο θανών έπαιρνε 1.000 ευρώ από το ΙΚΑ, η σύζυγος δεν θα πάρει το 560%, δηλαδή 500 ευρώ, αλλά το 50% της νέας σύνταξης του θανόντος μετά τον επανυπολογσμό. Ο επανυπολογισμός ισχύσει για όλες τις συντάξεις από 13/5/2016 και μετά και αφορά και τις συντάξεις των θανόντων. Ετσι στην περίπτωση που η σύνταξη του θανόντος επανυπολογιστεί στα 750 ευρώ (αντί 1.000 ευρώ), η χήρα θα πάρει το 50%, δηλαδή 375 ευρώ για μια τριετία. Αν στη λήξη της τριετίας εργάζεται ή έχει δική της σύνταξη και είναι άνω των 55 ετών, τότε το 50% θα γίνει 25% και από τη σύνταξη του άντρα της θα παίρνει 187,5 ευρώ. Το κατώτατο όριο των 360 ευρώ ως 384 ευρώ δεν ισχύει, δηλαδή, μετά την πρώτη τριετία, όπως ξεκάθαρα προκύπτει από την εγκύκλιο του ΕΦΚΑ. Στην περίπτωση αυτή λοιπόν (μετά την τριετία και εφόσον ο δικαιούχος εργάζεται ή συνταξιοδοτείται) δεν ισχύει το κατώτατο όριο των 360 ευρώ-384 ευρώ!

Το σοκ των μειώσεων στις συντάξεις χηρείας είναι μεγάλο και φαίνεται ιδίως σε συντάξεις χηρείας αποστράτων που κυριολεκτικά εξαφανίζονται. Σύμφωνα με σχετικές συνταξιοδοτικές αποφάσεις που βγήκαν τέλος Ιανουαρίου του 2018 τις οποίες εξασφάλισε και αποκαλύπτει ο Ελεύθερος Τύπος:

1. Σε σύνταξη θανόντος 1.337 ευρώ μικτά από το Δημόσιο, η σύνταξη χηρείας βγήκε στα 426 ευρώ μικτά, δηλαδή σε ποσό που αντιστοιχεί στο 31% επί παλιού μικτού ποσού που είχε ο θανών! Ο λόγος είναι διότι η σύνταξη των 1.337 ευρώ επανυπολογίστηκε στα 853 ευρώ! Και από αυτό το ποσό η χήρα πήρε το 50%, δηλαδή τα 426 ευρώ.

2. Σε σύνταξη θανόντος 1.758 ευρώ μικτά, η σύνταξη χηρείας βγήκε στα 592 ευρώ και πληρώθηκε στις 31/1/2018. Η χήρα πήρε στην πραγματικότητα το 33% του παλιού μικτού ποσού που είχε ο θανών! Ο λόγος που συνέβη αυτό είναι επειδή η σύνταξη του θανόντος επανυπολογίστηκε με το νόμο Κατρούγκαλου και από τα 1.758 ευρώ βγήκε στα 1.184 ευρώ! Και η χήρα πήρε το 50% του νέου ποσού, δηλαδή 592 ευρώ!

3. Σε σύνταξη θανόντος υψηλόβαθμου αξιωματικού με 40 χρόνια που ήταν μικτά στα 2.465 ευρώ, η χήρα πήρε 871 ευρώ, δηλαδή περίπου το ένα τρίτο! Ο λόγος είναι επειδή η σύνταξη του θανόντος επανυπολογίστηκε και από τις 2.465 ευρώ βγήκε στα 1.742 ευρώ με το νόμο Κατρούγκαλου. Από το ποσό των 1.742 ευρώ, η χήρα πήρε το 50%, δηλαδή τα 871 ευρώ.

Το κόλπο με τον επανυπολογισμό της παλιάς σύνταξης και την καταβολή του 50% της νέας σύνταξης στη χήρα ή στο χήρο καθηλώνει τα ποσά γιατί στην πραγματικότητα αντιστοιχούν στο 30% με 35% της παλιάς σύνταξης.
Ο επιζών θα παίρνει το 50% της σύνταξης, αφού όμως πρώτα επανυπολογιστεί. Αν η παλιά σύνταξη ήταν 1.200 και η επανυπολογισμένη βγει στα 800, η σύνταξη χηρείας θα είναι το 50%, δηλαδή 400 ευρώ, που είναι το 35% της αρχικής.

Αν ο επιζών μετά την πρώτη τριετία πληρωμής παίρνει και δική του σύνταξη και είναι άνω των 55, τότε θα λαμβάνει για πάντα το 25% της επανυπολογισμένης σύνταξης, δηλαδή 200 ευρώ.