ΓΝΩΜΗ: Οι σχέσεις Ελλάδας-Ομογένειας παραμονές της 28ης Οκτωβρίου

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Καλές οι επισκέψεις Ελλήνων πολιτικών στις παροικίες μας του εξωτερικού, καλές οι χειραψίες με τους παράγοντες, καλές οι φωτογραφίες με τα πλατιά χαμόγελα. Καλές και οι εθνικές παρελάσεις που διοργανώνει η Ομοσπονδία Ελληνικών Σωματείων Νέας Υόρκης, αλλά και ορισμένες άλλες ομοσπονδίες, όπως στο Σικάγο, τη Βοστώνη κ.α. Όλα καλά και ωραία. Θα το πούμε απλά: Ομοσπονδίες, όμως, δεν είναι –δεν μπορεί να είναι- μόνον αυτό! Δεν είναι μόνον παρελάσεις, χειραψίες και φωτογραφίες, μετά ή άνευ ουσιώδους λόγου και αιτίας…

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τούτες τις μέρες οι δημοσιογραφικές πέννες θα καταναλώσουν πολύ μελάνι και τα κομπιούτερς των συντακτών θα «ανάψουν» από αφιερώματα στην 28^η Οκτωβρίου 1940. Και πως αλλιώς θα μπορούσε να γίνει. Ένδοξη και τραγική η περίοδος εκείνη.  Η νίκη, όμως, δεν επιτεύχθηκε μόνον στα πεδία των μαχών, στα Βουνά της Βορείου Ηπείρου. Ούτε μόνον με τις ηρωικές πράξεις των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Όπως σε κάθε μεγάλη στιγμή του ελληνισμού, ένα σημαντικό μέρος της τότε εποποιΐας γράφτηκε εκεί όπου από την εποχή που υπήρξε Ελλάς, ελεύθερη ή σκλαβωμένη, υπήρξαν και ελληνισμοί στο εξωτερικό.

Σ΄ αυτό το τελευταίο θα αναφερθούμε, θέλοντας να δώσουμε ένα μικρό έστω μέτρο σύγκρισης του πως δρούσε τότε η ομογένεια γενικότερα και της Αμερικής ειδικότερα,  και πως συμπεριφέρεται σήμερα.  Με ποιο εθνικό έργο ασχολούνταν τότε Ομοσπονδίες, όπως η Ομοσπονδία Ελληνικών Σωματείων Νέας Υόρκης, και με τι καταπιάνονται σήμερα. Και όχι μόνο οι Ομοσπονδίες. Θα λέγαμε και η Αρχιεπισκοπή Αμερικής. Και οι επιφανείς επιχειρηματίες. Και ο ομογενειακός Τύπος.

Βέβαια, αναγνωρίζουμε ότι άλλες οι εποχές, άλλες οι συγκυρίες, διαφορετικές καταστάσεις. Επομένως άλλες και οι ανάγκες. Σε μία αναλογία, όμως, μπορεί κανείς να εξάγει συμπεράσματα. Το κάτω-κάτω πόσο διαφέρουν οι κοινωνικές συνθήκες μιας ξένης κατοχής από εκείνες μιας οικονομικής χρεωκοπίας και ξένης επιτήρησης; Μην ξεχνούμε δε πως άλλες ήταν οι οικονομικές δυνατότης της Ομογένειας τότε και άλλες, ασύγκριτα μεγαλύτερες, σήμερα…

Πώς έδρασε Η Ομοσπονδία Ελληνικών Σωματείων Νέας Υόρκης, τον Οκτώβρη του 1940; Οργάνωσε συγκέντρωση 120 Ελληνικών Σωματείων και μαζί με την Αρχιεπισκοπή, τον Έλληνα Πρέσβη και τους εκδότες του τότε ομογενειακού Τύπου, συγκρότησαν παναμερικανική οργάνωση! Την Greek War Relief Association Inc. Όλα αυτά και την τεράστια προσφορά της οργάνωσης,  τα έχουμε γράψει σε παλαιότερο σχετικό μας άρθρο.

Που, λοιπόν, είναι σήμερα ο εθναρχικός ρόλος του Αρχιεπισκόπου; Που είναι η πατριωτική συνδρομή των ομογενών μεγάλο –επιχειρηματιών; Που είναι η αγωνιστική συμβολή του ομογενειακού Τύπου; Η απουσία όλων αυτών από το προσκήνιο είναι εκκωφαντική! Αλλά και η δραστηριότητα των ομογενειακών οργανώσεων, της Ομοσπονδίας Ελληνικών Μείζονος Νέας Υόρκης μη εξαιρουμένης, είναι υποτυπώδης, όπου δεν είναι ανύπαρκτη, πάντα με εξαίρεση την οργάνωση της Παρέλασης.

Τι φταίει; Η εύκολη απάντηση είναι πως «η ομογένεια έχει απογοητευθεί από τη γενέτειρα». Η δύσκολη, είναι η αναζήτηση των αιτιών που οδήγησαν στην ουσιαστική αδρανοποίηση της ομογένειας,  πέραν και έξω από τα σλόγκαν του συρμού. Τι έχει υποχρεώσει τον Αρχιεπίσκοπο Γέροντα Αμερικής Δημήτριο και τους λοιπούς μητροπολίτες της διασπασμένης πλέον Αρχιεπισκοπής, να απέχουν από πρωτοβουλίες και ενέργειες που έδωσαν στον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Ιάκωβο τον τίτλο του «εθνικού ηγέτη»; Αλλά και πώς, πλέον, μπορεί να υπάρξει ενιαία αντίδραση των πέντε μητροπόλεων της Αμερικής;

Η διάσπαση της Αρχιεπισκοπής Βορείου και Νοτίου Αμερικής, από τη μία μεριά και, από την άλλη, η απόκτηση και της τουρκικής υπηκοότητας από τους Ιεράρχες της ομογένειας, με αδόκιμες μεθοδεύσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου, είναι βέβαιο ότι επίδρασαν αρνητικά στην δυναμικότητα και την αποτελεσματικότητα της Εκκλησίας της Αμερικής. Σε συνάρτηση δε με το γεγονός ότι ο Ελληνισμός του εξωτερικού, γλώσσα και ορθοδοξία αναγνωρίζει και ακολουθεί, η οστεοποίηση της μίας επέφερε και την αποδυνάμωση της άλλης.

Ο ομογενειακός Τύπος, εξάλλου, παρήκμασε. Η συνέχιση της έκδοσης ημερήσιας εφημερίδας στην Νέα Υόρκη, περισσότερο οφείλεται σε επιχειρηματικές –κάποτε ακραίες- εμπνεύσεις της εκδοτικής ιεραρχίας της και λιγότερο σε κυκλοφοριακό εύρος. Οι σποραδικές εδώ και κει τοπικές εκδόσεις κάποιων εβδομαδιαίων ή δις εβδομαδιαίων ή μηνιαίων φύλλων, δεν έχουν επαρκές κοινό και, φυσικά, διαθέτουν περιορισμένη απήχηση. Κάποιες ραδιοφωνικές ώρες προσφέρουν στοιχειώδη ενημέρωση, δεν συντονίζουν, όμως, και δεν διεγείρουν το πατριωτικό συναίσθημα. Γενικά ο ομογενειακός Τύπος σήμερα δεν διαθέτει αποθέματα αγωνιστικότητας.  Είναι επιχειρήσεις ταμείου και όχι επάλξεις εθνικών αγώνων. Από πτωχικοί  μπροστάρηδες που ήταν οι παλαιοί εκδότες,  οι νέοι έχουν γίνει ευκατάστατοι ουραγοί των αγώνων της ομογένειας.

Ο πατριωτισμός έχει παραχωρήσει τη θέση του στην κριτική. Η επιχειρηματικότητα αποτελεί μονόδρομο πλουτισμού. Ο εθνικός έρανος δεν υπάρχει και εάν συσταθεί αμφίβολο το τι θα αποδώσει πλέον.  Δεν υπάρχουν συλλογικές ενέργειες και  προσπάθειες. Οι επενδύσεις περνούν από την ατομική κρησάρα της υπέρ- απόδοσης. Οι ευεργεσίες ανάγονται όλες σε παρελθόντες χρόνους. Το ίδιο και τα κληροδοτήματα. Οι Δωρεές περνούν από την κλεψύδρα της Εφορίας. Είναι βέβαιο ότι όλα αυτά, που αποτελούσαν αυτονόητη πρακτική και εκδήλωση ενδιαφέροντος προς την γενέτειρα και των Ομογενών όλα τα προηγούμενα χρόνια, πλέον έχουν ελαττωθεί εάν δεν έχουν και παντελώς εκλείψει.

Δικαίως η ομογένεια έχει παράπονα από τη γενέτειρα. Ασφαλώς δεν αισθάνεται ότι οι δεσμοί με την πρώτη πατρίδα έχουν την αμοιβαιότητα σε πηγή ενδιαφέροντος που θα όφειλαν να διαθέτουν. Όλα αυτά είναι κατανοητά. Γεννούν, όμως, και ένα ερώτημα: Μήπως και το εθνικό Κέντρο έχει τα δικά του παράπονα από τη σημερινή συμπεριφορά των ξενιτεμένων του τέκνων και των ελληνικής καταγωγής πολιτών του κόσμου;

Η πρόσφατη επίσκεψη του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Αμερική, ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να διευκρινιστούν όλα αυτά και ορισμένες άλλες κρίσιμες παράμετροι των σχέσεων Ελλάδας-Ομογένειας. Οι αποσπάσεις Ελλήνων δασκάλων στα ελληνόγλωσσα σχολεία, η ψήφος των Αποδήμων κ.α.   Να σηματοδοτήσουν νέα αφετηρία κλίματος αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Δυστυχώς, ο Πρωθυπουργός επέλεξε «κλειστούς ομογενειακούς κύκλους», μετά …προσκλήσεων!  Αντί να συζητήσει ανοικτά με την ομογένεια  τα θέματα που την απασχολούν, προτίμησε να θέσει -μονομερώς- εκείνα που απασχολούν την Ελλάδα! Επενδύσεις!..

Φοβούμαστε πως την κατάσταση δεν την έσωσε ούτε η αποστροφή του μηνύματος του Αλέξη Τσίπρα στο …twitter (!)  προς τους ομογενείς όταν έφευγε από τις ΗΠΑ επιστρέφοντας στην Ελλάδα: «…Εγώ προσωπικά και η ελληνική αντιπροσωπεία, σας ευχαριστούμε για την θερμή υποδοχή, μα κυρίως για την προσφορά σας στην πατρίδα μας».