Έλληνας αστρονόμος στην ομάδα που ανακάλυψε το πιο γρήγορο πάλσαρ στο γαλαξία μας

Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αστρονόμοι – μεταξύ των οποίων ένας Έλληνας- ανακάλυψαν δύο νέους ταχέως περιστρεφόμενους αστέρες νετρονίων (πάλσαρ).

Ο ένας (J1552) περιστρέφεται σαν «σβούρα» 412 φορές το δευτερόλεπτο, ενώ ο δεύτερος (J0952) ακόμη πιο γρήγορα, 707 φορές το δευτερόλεπτο ή πάνω από 42.000 φορές το λεπτό, γεγονός που τον καθιστά το ταχύτερο πάλσαρ του γαλαξία μας και το δεύτερο ταχύτερο που έχει βρεθεί ποτέ στο σύμπαν (το ρεκόρ κατέχει ένα πάλσαρ που περιστρέφεται 716 φορές το δευτερόλεπτο).

Το ταχύτερο πάλσαρ του γαλαξία μας απέχει 3.200 έως 5.700 έτη φωτός από τη Γη και βρίσκεται στην κατεύθυνση του Αστερισμού του Εξάντα. Έχει μάζα περίπου 1,4 φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας και γύρω του κινείται ένα συνοδό άστρο, που διαγράφει μια πλήρη τροχιά κάθε εξήμιση ώρες. Το πάλσαρ τροφοδοτείται συνεχώς με ύλη από τον σύντροφό του.

Οι αστέρες νετρονίων είναι απομεινάρια τεράστιων άστρων, που τελείωσαν τη ζωή τους με μια έκρηξη τύπου σούπερ-νόβα. Ό,τι απέμεινε, είναι μια σφαίρα που έχει περίπου το μέγεθος μιας πόλης, αλλά με τρομερά συμπυκνωμένη ύλη, μεγαλύτερη από του Ήλιου μας, και με πολύ ισχυρό μαγνητικό πεδίο.

Το άστρο νετρονίων περιστρέφεται με μεγάλη ταχύτητα γύρω από τον εαυτό του, εκπέμποντας από τους μαγνητικούς πόλους του ραδιοκύματα, ακτίνες-Χ, ακτίνες-γάμα και ορατό φως. Σε κάθε διαδοχική περιστροφή του, κάποια δέσμη ακτινοβολίας μπορεί να γίνει αντιληπτή από τη Γη, όπως το φως ενός φάρου που αναβοσβήνει.

Η νέα ανακάλυψη έγινε με το ραδιοτηλεσκόπιο χαμηλών συχνοτήτων LOFAR (Low-Frequency Array) στην Ολλανδία, που θεωρείται κατάλληλο για τον εντοπισμό πάλσαρ, επειδή αυτά είναι φωτεινότερα κατά την εκπομπή χαμηλής συχνότητας ραδιοκυμάτων. Η ανακάλυψη του πάλσαρ J0952 έγινε στη συχνότητα περίπου των 135 ΜHz.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Σις Μπάσα του Ινστιτούτου Ραδιοαστρονομίας της Ολλανδίας (ASTRON), έκαναν δύο σχετικές δημοσιεύσεις στο περιοδικό αστροφυσικής «Astrophysical Journal Letters». Μεταξύ των επιστημόνων ήταν ο έλληνας αστρονόμος Σωτήρης Σανιδάς του Αστρονομικού Ινστιτούτου ‘Αντον Πάνεκουκ του Πανεπιστημίου του ‘Αμστερνταμ,

Ο Σ.Σανιδάς, που κατάγεται από την Αθήνα, πήρε το διδακτορικό του από το Τμήμα Φυσικής και Αστρονομίας του βρετανικού Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ το 2013 και από το 2015 πραγματοποιεί μεταδιδακτορική έρευνα στο ολλανδικό Πανεπιστήμιο του ‘Αμστερνταμ. Ειδικεύεται στη ραδιοαστρονομία, στη μελέτη των αστέρων νετρονίων, στα βαρυτικά κύματα και στην κοσμολογία.

© protothema.gr/msn.com

php: Αστέρας νετρονίων ονομάζεται η μία από τις τρεις μορφές των μόνιμων τελικών υπολειμμάτων της εξέλιξης ενός αστέρα: είναι το ένα είδος «αστρικού πτώματος» (τα άλλα δύο είναι ο λευκός νάνος και η μαύρη τρύπα). Ο αστέρας νετρονίων σχηματίζεται από τη βαρυτική κατάρρευση ενός αστέρα μεγάλης μάζας μετά μία έκρηξη υπερκαινοφανούς τύπου II, και ίσως τύπων Ia και Ib. Οι αστέρες νετρονίων είναι πολύ μικροί για να ανιχνεύονται στον ουρανό ως άστρα, αλλά βρέθηκε ότι οι θεωρητικές τους ιδιότητες αντιστοιχούν με τις παρατηρούμενες ιδιότητες των ραδιοπηγών πάλσαρ, που ανακάλυψαν οι ραδιοαστρονόμοι το 1967, και έκτοτε ταυτίστηκαν με αυτές. Σε σχέση με τους λευκούς νάνους, οι αστέρες νετρονίων είναι πολύ πιο «εξωτικά» ουράνια σώματα. (el.wikipedia.org)