Το θείο κατανοείται και εκφράζεται με στοιχεία πολιτισμού,όπως αυτός αποτυπώνεται κατά την εξελικτική του πορεία στις διάφορες περιοχές του πλανήτη μας.

Ό,τι δεν μπορούμε επομένως να κατανοήσουμε,ουδέποτε το λοιδορούμε ή το ευτελίζουμε με τα δικά μας πολιτιστικά κριτήρια. Με αυτή την έννοια όλες οι θρησκείες είναι σεβαστές είτε τις κατανοούμε είτε όχι και ουδέποτε οι θρησκείες μπαίνουν στη διαδικασία αξιολόγησης για να βρούμε την ιδανικότερη. Η ιδανικότερη θρησκεία όμως είναι η θρησκεία της καρδιάς μας και αυτή δεν την αλλάζουμε ποτέ! Στη δική μου θρησκευτική πίστη,ο δικός μου ο Θεός,είναι ο Θεός της καταλαγής,της συγνώμης και της κατανόησης.Όταν ζούσε στη γη,δεν ήξερε “γράμματα”,δε μιλούσε τις γλώσσες των ανθρώπων,γυρνούσε ξυπόλυτος στις πόλεις και τα χωριά και συναναστρεφόταν ακόμη και περιθωριακούς ανθρώπους που όμως έψαχναν για απαντήσεις στα ερωτήματα που έβαζε η ίδια η ζωή που ζούσαν.Όσοι τον γνώρισαν,Tον αναγνώρισαν ως Θεό “Σταυρωθέντα”και “Αναστηθέντα”εκ νεκρών και μάς άφησαν ως παρακαταθήκη τη διδασκαλία και τα θαύματά του. Αυτή είναι η απλή ιστορία της Καινής Διαθήκης,που θα μπορούσε να συμπυκνωθεί κάλλιστα στους “Μακαρισμούς”του Ιησού του Ναζωραίου,δηλαδή στη συμπυκνωμένη διδασκαλία Του για το ποιος είναι πραγματικά ο ευτυχισμένος άνθρωπος,στον οποίο ανήκει η Βασιλεία του Θεού. Όλα τα άλλα που ακολούθησαν ανήκουν στην ανθρώπινη ιστορία και στην ερμηνεία της παρουσίας Του ανάμεσά μας. Στην Ορθόδοξη Ανατολή,που κυριαρχούσε ο ελληνικός πολιτισμός και η πλατωνική ανθρωπολογία ποτέ δεν εμπλέξαμε τον Ιησού το Ναζωραίο με το νομική έννοια της τιμωρίας της αμαρτίας και ουδέποτε Τον ταυτίσαμε με τις ιδεοληψίες του Δυτικού Ηγεμονισμού ή τις ακατανόητες δοξασίες του Προτεσταντισμού περί του απόλυτου προορισμού του ανθρώπου να σωθεί ή να οδηγηθεί στο “πυρ το εξώτερο”. Αυτόν τον ανθρωπισμό της Ορθόδοξης Ανατολής,που αποτυπώνεται σε κάθε μορφή θρηκευτικής έκφρασης,είτε είναι ναοδομία,είτε αγιογραφία,είτε ποίηση ως υμνογραφία,θέλω να μεταγγίζεται σε κάθε μαθητή,είτε πιστεύει είτε δεν πιστεύει στον “ξυπόλυτο”Θεό μου,γιατί μυείται στον ελληνικό πολιτισμό,που ενσωματώθηκε στη θρησκευτική μας πίστη. Τόσο απλά αλλά και τόσο δυναμικά στις ψυχές των ανθρώπων “περνάει” το μέτρο ως στάση ζωής αλλά και ο Ορθόδοξος Ανθρωπισμός,που δεν αφήνει περιθώρια για ρατσισμούς και διακρίσεις σε βάρος των διαφορετικών ανθρώπων.