Συνέντευξη του Βουλευτή Σουηδίας Σωτήρη Δελή στην Panhellenic Post

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

«Έχουμε Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και δεν έχουμε Υπουργείο Απόδημου Ελληνισμού. Τι ντροπή!». Με τα λόγια αυτά, ξεκίνησε η κουβέντα με τον Σωτήρη Δελή, σε κεντρικό αθηναϊκό ξενοδοχείο. Ο Σωτήρης Δελής είναι βουλευτής στη Σουηδική Βουλή εκπροσωπώντας το νομό του Γιέσεπινγκ και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Ελληνισμού (ΠαΔΕΕ).

Ο λόγος του χειμαρρώδης. Οι απόψεις του ευθύβολες. Ξεκάθαρες. Εκτός από Υπουργείο δεν έχετε ούτε τη δυνατότητα να ψηφίζετε και από το εξωτερικό όπου ζείτε. Πώς νοιώθετε γι αυτό; « Κοιτάξτε, κ. Μαλασπίνα, Ισραήλ, Αίγυπτος, Λίβανος, Κορέα είναι μερικά μόνο από τα Κράτη που έχουν καταφέρει αυτό που εμείς δεν έχουμε επιτύχει. Να ψηφίζουν οι Απόδημοί τους είτε στα κατά τόπους προξενεία είτε ηλεκτρονικά! Ακόμη και στη χώρα του Πούτιν, στέλνουν την ψήφο τους οι αστροναύτες από το …διάστημα!».

Θεωρείτε το ζήτημα της ψήφου «κλειδί» στις σχέσεις των Αποδήμων με το μητροπολιτικό κέντρο; «Ναι. Ασφαλώς. Είναι αυταρχισμός η στέρηση του δικαιώματος της ψήφου. Θα ήθελα την ελληνική Δικαιοσύνη, ίσως τον Άρειο Πάγο, ή το Συμβούλιο της Επικρατείας να επέμβουν στο ζήτημα αυτό. Συνταγματικό Δικαστήριο στην Ελλάδα δεν έχουμε, αλλά εφόσον παραβιάζεται το Σύνταγμα, το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας εκτιμώ ότι μπορεί να <καθίσει> στο σκαμνί την κυβέρνηση».

Αλλά εδώ είναι Ελλάδα, του επισημάναμε και …έβαλε τα γέλια: «Ξέρετε, είπε, γελάω γιατί πρόσφατα έδωσα μία συνέντευξη στο Κανάλι Ionian, στην εκπομπή Δια παντός, και εκεί με ρώτησαν πράγματα που μου φάνηκαν παράδοξα. Με ρώτησαν αν μπαίνουμε στη Βουλή για να γίνουμε πλούσιοι, αν έχουμε φρουρές, αν έχουμε κρατικά αυτοκίνητα, εάν έχουμε οδηγούς. Ε, σε όλα αυτά τα ερωτήματα εγώ απαντούσα μονολεκτικά, όχι, όχι, όχι, όχι. Υποθέτω ότι εδώ είναι διαφορετικά τα πράγματα γι’ αυτό και είδα τον δημοσιογράφο να με κοιτά απορημένος…»

Ο Σωτήρης Δελής, κάπου στην Αθήνα! Φωτογραφία: Μιχάλης Βασιλακης απο την εφημερίδα Πελοπόννησο.

Παίρνοντας πρωϊνό στο ξενοδοχείο, τον είδαμε να γεμίζει ένα μπολ με φρούτα.  Πριν προλάβουμε να ρωτήσουμε, μας είπε: «Όταν βρίσκομαι στην Ελλάδα, και έρχομαι μια – δυο φορές το χρόνο- παίρνω ό,τι δεν βρίσκω στη Σουηδία»! Τι άλλο δεν βρίσκετε στη Σουηδία, και το βρίσκετε στην Ελλάδα, θα ήταν η φυσιολογική ερώτηση που θα κάναμε, μα ούτε αυτή προλάβαμε να διατυπώσουμε: «Στην εκπομπή που σας είπα, με ρώτησε ο δημοσιογράφος τι σημαίνει για μένα ΕλλάδαΚαι του απάντησα: Ήλιος, αέρας. Προσθέτω τώρα: Και φρούτα!»

Τι σημαίνει Ελλάδα, λοιπόν για σας; «Η Ελλάδα για μένα δεν είναι χώρα. Είναι Ιδέα. Για μένα δεν οριοθετείται σαν γεωγραφικός χώρος. Έτσι έχω μεγαλώσει έξω από τα σύνορα και έτσι έχω κρατήσει την ελληνικότητά μου. Είναι άυλα πράγματα που δεν καταστρέφονται. Σε εξουσιάζουν δεν τα εξουσιάζεις!»

Ο ποιητής έγραψε: όπου κι αν πάω η Ελλάδα με πληγώνει και ο Σωτήρης Δελής με συμπληρώνει: «Ξέρετε, της επιτρέπω να με πληγώνει γιατί την αγαπώ»!

Σας έχει πληγώσει εσάς η Ελλάδα; «Είναι η μόνη που με πληγώνει με συνέπεια 62 χρόνια. Και εγώ την αγαπώ ακόμη! Και δεν είμαι μόνο εγώ, είναι εκατομμύρια ομογενείς που το ίδιο με μένα αισθάνονται. Και το ίδιο με μένα την αγαπούν!»

Τι θα είχατε να πείτε στους Έλληνες συναδέλφους σας πολιτικούς;  «Απλά, να εκφράσω την ευχή κάποια μέρα να συναισθανθούν το τεράστιο αυτό βάρος που έχουν στους ώμους τους. Γιατί αυτό που βλέπω σήμερα, είναι ότι προσπαθούν με ωραία λόγια και ωραίο περιτύλιγμα, αλλά το περιεχόμενο διαψεύδει τις προσδοκίες. Και εγώ αν δεν δω πράξη, δεν πιστεύω».

Γιατί το λέτε αυτό; «Διότι διαπιστώνω ότι οι κυβερνητικοί έχουν την τάση να παρουσιάζουν τα πράγματα ρόδινα. Η χώρα έχει πολύ δουλειά μπροστά της ώστε να δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα εμπιστοσύνης μια και αυτό είναι το κλειδί μιας μελλοντικής επιτυχίας όταν για παράδειγμα η χώρα βγαίνει στις αγορές ή απέναντι στην Ομογένεια.

Τι φοβάστε; «Να ξέρετε ότι οι αγορές, τα χρηματιστήρια κλπ. έχουν να κάνουν με ένα μόνο πράγμα: Εμπιστοσύνη. Εάν είμαστε ειλικρινείς, κανένα πρόβλημα. Αλλά πάρτε εμάς τους ομογενείς. Τι κεφάλαιο εμπιστοσύνης έχουν να δείξουν οι πολιτικοί απέναντί μας τα τελευταία σαράντα χρόνια; Ρητορικό το ερώτημα. Εκτός από τα όμορφα λόγια, εκτός από του όταν μας χρειάζονται τότε μας φωνάζουν, εκτός από υποσχέσεις στα ταξίδια τους, τι άλλο μένει; Ακόμη αγωνιζόμαστε για πράγματα απλά, καθημερινά. Για την ψήφο, για τους φόρους, για την ταυτότητα ομογενούς, για την ιθαγένεια, για τη στράτευση…».

Τα θεωρείτε απλά αυτά τα πράγματα; «Είναι απλά. Απλά, αλλά η λύση τους απαιτεί επαγγελματισμό».

Με τον Υφυπουργό Εξωτερικών τον κ. Τέρενς Κουίκ συναντηθήκατε; «Ναι, και στην Επιτροπή της Βουλής, και με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κ. Προκόπη Παυλόπουλο, που τον επισκεφτήκαμε ως ΠαΔΕΕ.

Τι σας είπε ο κ. Κουίκ; «Ότι θα ήθελε να επισκεφθεί την Ομογένεια στην Σουηδία και του είπα, είσαστε ευπρόσδεκτος. Α, θέλω, επίσης, να σας πω ότι, παραβιάζοντας το Πρωτόκολλο, μίλησα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όταν τον επισκεφτήκαμε, για την ψήφο των Αποδήμων. Μου απάντησε: <<όταν ήμουν Υπουργός Εσωτερικών είχα καταθέσει Νομοσχέδιο στη Βουλή και δεν το ψήφισε η τότε αντιπολίτευση>>. Υποσχέθηκε, πάντως, στα πλαίσια των συνταγματικών του αρμοδιοτήτων να παρακολουθήσει το θέμα. Η απάντηση του Προέδρου ότι θα βοηθήσει, με συγκίνησε ιδιαίτερα».

Γιατί είπατε στην τηλεόραση ότι για σας Ελλάδα σημαίνει και αέρας; «Γιατί αυτόν τον αέρα έχουν αναπνεύσει οι πρόγονοί μου και αυτόν αναπνέω και εγώ! Γιατί για μένα οι πρόγονοί μου ζουν! Το νιώθω αυτό, περισσότερο έντονα, κάθε φορά που περπατάω κάτω από την Ακρόπολη!»

Γι αυτό τόσα χρόνια στην Σουηδία και δεν μπερδεύετε τα ελληνικά σας με τα σουηδικά; «Είμαι πολύ περήφανος που είμαι πολίτης και πολιτικός της Σουηδίας, η οποία έχει και την προεδρία στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αυτή την περίοδο, άλλη τιμή αυτή. Ωστόσο τα ελληνικά είναι η μητρική μου γλώσσα. Τα ελληνικά πρέπει να τα διατηρήσουμε. Είναι η ταυτότητά μας. Δεν πρέπει να χάσουμε την ελληνικότητα γιατί τότε θα χάσουμε τα πάντα. Άλλωστε η Ελλάδα έδωσε τις βάσεις για τις δυτικές δημοκρατίες στον κόσμο».

Πιστεύετε ότι μιλώντας έτσι ανοιχτά, ενδεχομένως να στενοχωρείτε κάποιους πολιτικούς εδώ στην Ελλάδα; «Δεν είμαι άνθρωπος που αρέσκεται στο να βάζει φωτιές, να δημιουργεί εχθρότητες.  Εάν υπάρχουν κάποιοι που ενοχλούνται από το γεγονός ότι εγώ τους υπενθυμίζω τα συνταγματικά και τα ανθρώπινα δικαιώματα των ομογενών, όπως, ένα από αυτά, είναι η ψήφος, τότε το πρόβλημα είναι δικό τους. Το μπαλάκι όχι στην εξέδρα. Ό,τι μας ανήκει θα το διεκδικήσουμε. Και αυτό δεν είναι απειλή. Είναι υπόσχεση προς την ομογένεια».

Η ώρα περνούσε, τα φρούτα είχαν εξαφανιστεί από το μπολάκι του και εγώ του σερβίρισα την κρίσιμη ερώτηση: τα πράγματα με την ΠαΔΕΕ, πως τα βλέπετε;

Ούτε εδώ μάσησε τα λόγια του: «Έχουμε ακόμη εσωτερική εργασία για να κάνουμε, όσον αφορά το οργανωτικό και το επαγγελματικό. Συμφωνώ απόλυτα με τον πρόεδρο Παναγιώτη Κατσαμπάνη ότι μας χρειάζεται ένα <<action plan>> το οποίο δεν θα είναι λόγια. Θα είναι ένα εργαλείο το οποίο θα μας βοηθάει να κάνουμε πράξη αυτά που λέμε».

Τον ρωτήσαμε για το νέο αίμα στην ΠαΔΕΕ: «Χειροκροτώ την εκλογή των καινούργιων, από τους οποίους βλέπω με ιδιαίτερη συμπάθεια την Εμμανουέλα  Λαμπροπούλου από τον Καναδά και τον αγαπητό Γιώργο Μιχαλάκη από την Ν. Αφρική σαν πολύ καλά στελέχη. Και εμείς οι παλιοί θα πρέπει να δούμε τους καινούργιους σαν μία προστιθέμενη αξία  και οπωσδήποτε είναι αυτοί που θα πάρουν τη σκυτάλη και θα συνεχίσουν».

Γιατί η ΠαΔΕΕ δεν έχει μέλη της πρώην πολιτικούς, είναι μία απορία που από παλιά είχα. Π.χ. άσχημα θα ήτανε αν είχε μέλος της τον Μάικλ Δουκάκη ή τον Κρις Σπύρου; Ευκαιρία να το θέσω, σκέφθηκα. «Εγώ θα πρότεινα, μέσω της Panhellenic Post, να εξετάσουμε μια σειρά επιτίμων μελών όπως είναι ο κ. Δουκάκης και ο κ. Σπύρου, που αναφέρατε. Δηλαδή μιλάμε για ανθρώπους οι οποίοι αποτελούν κεφάλαιο. Εγώ καλωσορίζω την ιδέα σας και την οποία μπορώ να την κοιτάξω.  Το  να χτίσουμε μια τράπεζα εμπειρίας (γιατί όλους αυτούς τους θεωρώ τράπεζα εμπειρίας) θα είναι προς όφελος της οργάνωσης και του Παγκόσμιου ελληνισμού.

»Μάλιστα, δράττομαι της ευκαιρίας που μου δίδετε –και που μου δίνει και το σχετικό πολύ πετυχημένο άρθρο σας, που διάβασα στην Panhellenic post–  να καυτηριάσω τους πάσης φύσεως τυχάρπαστους που χρησιμοποιούν το όνομα της ομογένειας και στην πραγματικότητα κοροϊδεύουν την Εκκλησία ή τους διάφορους κρατικούς φορείς εδώ στην πατρίδα και τους δίνουν χορηγίες για εκδηλώσεις που ούτε ακουμπούν καν την ομογένεια. Και χαίρομαι που ο επικεφαλής της ΓΓΑΕ Μιχάλης Κόκκινος, ξεκαθάρισε ότι αυτά τα πράγματα δεν πιάνουνε πλέον».

Η ώρα που είχαμε στη διάθεσή μας λιγόστευε. Όπως, όμως, στο τέλος σερβίρει κανείς το καλό κρασί, έτσι κοντά στο τέλος της ενδιαφέρουσας –θέλουμε να ελπίζουμε- συνέντευξης ρωτήσαμε ποια θα ήταν μια επιτυχία της ΠαΔΕΕ; «Μια μεγάλη επιτυχία μας θα ήταν η οικονομική αυτονομία της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Ελληνισμού. Έχει την ίδια σημασία με την ψήφο των Αποδήμων Ελλήνων ψηφοφόρων!  Τα χρήματα της επιχορήγησης να ξέρετε ότι είναι λίγα, αλλά υπό τις κρατούσες οικονομικές συνθήκες στη γενέτειρα μας <<καίνε>> στις τσέπες μας. Γι’ αυτό και ‘μεις προσπαθούμε να περιορίσουμε στο ελάχιστο τα έξοδά μας.

Πρέπει, όμως, και το ελληνικό Κράτος να πράξει όσα του αναλογούν σε σχέση με την ομογένεια. Και όχι, όπως και στην αρχή της συνεντεύξεώς μας σας είπα, να είμαστε από τις ελάχιστες, αν όχι και η μόνη χώρα παγκοσμίως της οποίας οι Απόδημοι δεν έχουν ούτε Υπουργείο μήτε ψήφο!»

Τον ευχαριστήσαμε και για το πρόγευμα και για τη συνέντευξη. Φυλάξαμε, ως  τελευταία του αναφορά, τη φράση του: Το άλογο μπορείς να το πας στο ποτάμι να πιεί νερό. Αν, όμως, το άλογο δεν θέλει, δεν πίνει!

Που σημαίνει, η Ομογένεια έχει διάθεση, έχει και τους τρόπους να βοηθήσει τη γενέτειρα. Και δεν είναι μόνο το οικονομικό σκέλος. Είναι πολλά, είναι  περισσότερα και είναι σημαντικότερα από τα χρήματα. «Είναι, εν κατακλείδι, η εικόνα της Ελλάδας την οποία θαυματουργά και εποικοδομητικά  μπορεί να αναπλάσει η Ομογένεια».

Σύντομο βιογραφικό

Ο Σωτήρης Δελής γεννήθηκε στην Πάτρα το 1955 και βρίσκεται στη Σουηδία από το τέλος του 1977. Είναι οικονομολόγος ΜΒΑ των Πανεπιστημίων Στοκχόλμης και Γκέτεμποργκ.  Έχει τραπεζική καριέρα 30 ετών με βαθμό διευθυντού και είναι ειδικευμένος στο risk & credit mangement.

Η πολιτική καριέρα του ξεκίνησε αρχικά σε επίπεδο δημοτικού συμβούλου επί 15ετια.

Είναι μέλος του advisory board της οικονομικής σχολής του πανεπιστημίου του Γιενσεπινγκ.

Βουλευτής με το κόμμα των moderata samlingspartiet, Μετριοπαθείς, για την περίοδο 2014-2018 στη Σουηδική Βουλή, Riksdagen.

Είναι επίσης μέλος της κοινοβουλευτικής επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων. 

Είναι παντρεμένος και πατέρας τριών παιδιών.