Η αξία του δεν έρχεται εξαιτίας του ποιος είναι. Έρχεται επειδή είναι.

«Πολλοί είναι οι πολιτισμοί του κόσμου»… «Φέρσου πολιτισμένα στους συνανθρώπους σου!»… «Ο κ. Νίκος είναι υπάλληλος του Υπουργείου Πολιτισμού»… «Ο δάσκαλός μας είναι άνθρωπος με πλατιά κουλτούρα»… «Δεν συμπαθώ τους κουλτουριάρηδες!»… είναι ορισμένες φράσεις στις οποίες κανείς διαπιστώνει διαφορετικά νοηματικά περιεχόμενα. ….ΌΤΑΝ δεν συνάδουν με το Είναι.

«Πολλοί είναι οι πολιτισμοί του κόσμου»… οι Μουσουλμάνοι έχουν βρομίσει τη χώρα μου….«Φέρσου πολιτισμένα στους συνανθρώπους σου!…..Η Χρυσή Αυγή έδειρε αρκετούς μετανάστες…..Ο κ. Νίκος είναι υπάλληλος του Υπουργείου Πολιτισμού» και έβαλε το παιδί του στην Κρατική μηχανή…..«Δεν συμπαθώ τους κουλτουριάρηδες!»… φιλοκαλούνε μετ΄ευτελίας… “

Ο δάσκαλός μας είναι άνθρωπος με πλατιά κουλτούρα»… παλιά έδερνε πολύ τα παιδιά, αλλά η μονιμότητα τώρα τον έχει κάνει να μη δίνει τόση βαρύτητα στο μάθημα του ενιαίου χώρου που διεξάγει, όσο στο ιδιωτικό.Έχοντας αυτά υπόψη, μπορεί κανείς να προχωρήσει στην επόμενη παράγραφο.

 Οι παραπάνω αναφορές μου όσο αφορά τις εμπειρίες μου οχι από διαφορετικούς λαούς γιατί οι Έλληνες δεν είναι λαός είναι ΕΘΝΟΣ! Κατά τον 20ό αιώνα οι έννοιες του πολιτισμού και της κουλτούρας προσελκύουν πολύ περισσότερους διανοητές και ειδικούς επιστήμονες. Ας θυμηθούμε την έρευνα των Kroeber & Kluckhohn (1952)1, οι οποίοι καταμέτρησαν 164 ορισμούς της κουλτούρας, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων ανήκει στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Σημαντικές είναι επίσης οι επιρροές από τη μαρξιστική και γενικότερα αριστερή σκέψη και ιδεολογία.

1 Kroeber, A.L. & Kluckhohn, C. 1952. Culture. A Critical Review of Concepts and Definitions, New York: Vintage Books.

  Η σύγχρονη θεωρία δεν μπορεί να αγνοήσει τις νέες μορφές επικοινωνίας: διαδικτυακή κουλτούρα», «ψηφιακός πολιτισμός» και «κοινωνία του διαδικτύου». Με ενόχλησαν αρκετά γεγονότα στη ζωή μου….δεν μπορείς να τα αψηφήσεις. “Είναι μαλάκας ο γιατρός που τον έχουν αφήσει μόνο του να κάνει τη δουλειά για πέντε;;;;; Φέρθηκα με αγωγή τότε. Δεν ήθελα όχι να ντροπιαστώ, ποσώς με ενδιαφέρει, αλλά δεν ήθελα και να τον φέρω σε δύσκολη θέση. Επειδή καταλάβαινα ότι το φορτίο που του δώσανε να κουβαλήσει ήταν αδύνατο να σηκωθεί από δύο χέρια. Κι όμως, εξακολουθούν τα νοσοκομεία να υπολειτουργούν.

Μπορεί εάν μιλήσεις στη γλώσσα της καρδιάς τους να σου πουν “πες τα Χρυσόστομη”…αλλά δεν θα το πουν δυνατά, θα στο ψιθυρίσουν, ή θα σου στείλουν μήνυμα.Να σας δώσω άλλο παράδειγμα. Μου είπαν πριν λίγο καιρό όταν έγραψα για την Παράδοση πως τα λέω χύμα και τσουβαλάτα. Άλλοι πάλι δε, μου είπαν πως δεν έχω το δικαίωμα να εκφράζω άποψη για τον Απ. Παύλο. Οι συμμαθητές μου με προσέλκυσαν και μου έδωσαν και βιβλιογραφία για να αντιπαρέλθω. Έχει νόημα; Τους είπα; Αφού κανένας σας δεν μιλάει…οι μισοί ακούνε, και οι άλλοι μισοί σωπαίνουν (Μπ. Μπρέχτ). Αλλά εξακολούθησα να έχω κατά νου αυτό που μου κάνει εντύπωση. Και το κοινωνώ με διάφορους τρόπους, με όλους όσους συνάδουν με ειρήνη, ακόμα κι όταν χρησιμοποιώ λέξεις της καθομιλουμένης.

Στο πεδίο άλλωστε των κοινωνικών επιστημών, η έννοια της κουλτούρας αλλά και της πολιτισμικής ταυτότητας χαρακτηρίζεται από πολυσημία και ρευστότητα. Όμως θεωρώ ότι βρίσκομαι στη θέση να κατανοήσω το γιατί το κάνω αυτό. Και όταν συνειδητά το κάνεις αν μη τη άλλο προσπαθείς με κάθε θεμιτό μέσο να βρεις εργαλεία κατάλληλα που θα επιτρέπουν στο να ερμηνευτούν τα προβλήματα τόσο της αφομοίωσης όσο και τα πιο δικά μας…δυστυχώς είναι αρκετά.

Αλλά από το να τα απαριθμείς, καλύτερο είναι να τα αναφέρεις και σφυγμομετρώντας τους παλμούς να δίνεις ώθηση στο να τα δουν.

…Αν θέλεις να κρύψεις κάτι ας το απλά πάνω στο τραπέζι. Ο άλλος θα ψάχνει σε εκατό μεριές, ενώ το πρόβλημα θα εξακολουθεί να βρίσκεται μπροστά του. Αυτή είναι η φύση του ανθρώπου. Και σίγουρα δεν μπορούμε να την παραβλέπουμε. Είμαστε διφυείς. Αλλά τί κάνεις; -οχι για να εξαλείψεις την κατώτερη, δεν γίνεται ας μην εθελοτυφλούμε.

Ωστόσο προσπαθείς να πλουτίσεις το πνεύμα σου γιατί θα είναι το μόνο που θα σε ακολουθήσει. Γιατι ναι, υπάρχει μια στενή σχέση ανάμεσα στην αντίληψη και την κουλτούρα.

Αλλά είναι τεταμένη. Ενώ ξέρεις πιο θα ήταν ωφέλιμο για σένα και κατ΄ επέκταση για το σύνολο στο οποίο ανήκεις, συνεχίζεις και στοιβάζεις πράγματα. Κανένα λιοντάρι δεν σκοτώνει άλλο ον για να αποθηκεύσει. Έρχεται ο κορεσμός και ξεκουράζεται. Αυτά κάνουν οι πλούσιοι. Μαζεύουν τα αγαθά που είναι κοινά για όλους τους ανθρώπους και τα θεωρούν αποκλειστικά δικά τους…

Όταν ήμουν πιο νέα θυμάμαι ένα κορίτσι που ερχόταν στην εργασία μου και με ρωτούσε αν ξέρω τί είναι ο απινιδωτής.

-Απινι τί; την ρώτησα.

– Θα ήθελες να σου δείξω?

Πριν προλάβω να απαντήσω ο εργοδότης μου της ζήτησε ευγενικά να αποχωρήσει και πως δεν χρειαζόμαστε πληροφορίες.

Η κοπέλα ξαναήρθε, και ξαναήρθε ώσπου ένα πρωί που έλειπε ο “γάτος” της ζήτησα να μου εξηγήσει. Ήξερε ότι δεν πρόκειται να αγοράσει η εταιρεία το προιόν της αλλά το βαλε πείσμα να μου κάνει δωρεάν μαθήματα ανάνηψης, μιας και η ίδια ήταν εθελόντρια. Περάσανε τα χρόνια και με εξέπληττε πάντα το γεγονός ότι εδώ στην Αμερική ακόμα και στους δρόμους τους κοινόχρηστους θα βρεις απινιδωτές. Επίσης θα δεις και μηχανές μπαταριών για να μπορούν να συνδράμουν σε ώρα ανάγκης τους οδηγούς που θα έχουν ξεμείνει. Το άλλο το κορυφαίο δε, οι κάδοι της ανακύκλωσης που αν δεν μπεις την διαδικασία να βάλεις διάφανη σακούλα τότε τρως πρόστιμο ώσπου να μάθεις.

Και θα σας πω και ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα με τους δασκάλους των οδηγών.

Θα πρέπει να παραδώσεις το δίπλωμα οδήγησης σου που κατέχεις από όποια χώρα και αν προήλθες. Και μάλιστα υπάρχει μια επιτροπή που αν δεν είσαι ρατσιστής θα καταλάβεις το νόημα της.

Και εξηγώ. Τα άτομα που έχουν προσληφθεί για να ελέγξουν το κατά πόσο είσαι συνειδητοποιημένος οδηγός μπορείς να τα παρομοιάσεις με τους “homeless”. Και μάλιστα είναι αδέκαστοι. Αν κάνεις το παραμικρό λάθος δεν υπάρχει στο εκατομμύριο πιθανότητα να πάρεις την άδεια οδήγησης για να οδηγήσεις στο κράτος της Αμερικής. Και αναρωτιέσαι μα είναι δυνατόν;

Κι όμως είναι. Γιατί κάποιοι σοφοί σκέφτηκαν πως… αν ήταν ένας οικογενειάρχης ο οποίος έρχονταν και έκανες ένα λάθος θα έλεγε έλα τώρα θα το παραβλέψω. Και γω παιδιά έχω δεν έγινε κάτι σοβαρό.

Αν το γυρίσουμε όμως αλλού…εκεί που οι επαγγελματίες ελεγκτές γίνονται μιζαδόροι;

Στην Ελλάδα δεν είναι λίγες οι φορές που θα ακούσεις:

-Πόσα έδωσες;

Ή αν νευριάσει κάποιος οδηγός στην Αθήνα θα αναρωτηθεί φωναχτά :

“Με λάδωμα το πήρες”???

Στην Κύπρο πάλι τα πράγματα διαφέρουν. Όχι μόνο στους δρόμους. Να σε αφήσει Κύπριος να προσπεράσεις δεν υπάρχει περίπτωση. Σκληροπυρηνικό θα μου πεις. Αλλά ακόμα περισσότερο έγκλημα αυτό που έμαθε να κάνει ένας που δεν  σέβεται τους Νόμους.

Και να λοιπόν τί μου έμαθε εμένα η καλοσύνη.

Είμαι στο αυτοκίνητο συνοδηγός και πίσω τα δυο μου παιδιά.

Τσακώνονται πίσω και λέω να πάρω τη μια μπροστά για να ηρεμήσουν.

Σε δύο λεπτά μου χτυπάει με δύναμη το τζάμι του αυτοκινήτου μία άγνωστη. Μου δείχνει την αστυνομική της ταυτότητα και μου ζητά με το έτσι θέλω να την ακολουθήσω. Να μην μακρηγορώ το έπαιξα εγωίστρια δήθεν ότι ξέρω τους νόμους και της ζήτησα ευγενικά να απομακρυνθεί. Εκείνη το βαλε πείσμα ντε και καλά να με τιμωρήσει.

Θα πάω είπα τότε  γιατί το φταίξιμο είναι δικό μου.

Πήγαμε μάλιστα στο Αρχηγείο. (εκεί δούλευε η κυρία που ήθελε να με συλλάβει αλλά δεν μπορούσε γιατί δεν ήταν σε υπηρεσία).

Ούτε κλαύτηκα,  ζήτησα συγχώρεση. Είπα τι έκανα.

Και ξέρετε ποιό ήταν το μήνυμά του;

Τα λάθη είναι για τους ανθρώπους, πάντοτε όμως με σύνεση και ρεαλισμό και πάνω απ’ όλα με σεβασμό προς τον πολίτη που έχουμε ταχθεί να υπηρετούμε κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Αυτό είναι το πρόσωπο της Αστυνομίας.

Πρόστιμο πλήρωσα, και η κοπέλα πήρε προαγωγή.

ΠΛΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΕΙΑ, βιβλίο Ε 473c11-e2

̓Εὰν μή, ἦν δ’ ἐγώ, ἢ οἱ φιλόσοφοι βασιλεύσωσιν ἐν ταῖς πόλεσιν ἢ οἱ βασιλῆς τε νῦν λεγόμενοι καὶ δυνάσται φιλοσοφήσωσι γνησίως τε καὶ ἱκανῶς, καὶ τοῦτο εἰς ταὐτὸν συμπέσῃ, δύναμίς τε πολιτικὴ καὶ φιλοσοφία, τῶν δὲ νῦν πορευομένων χωρὶς ἐφ’ ἑκάτερον αἱ πολλαὶ φύσεις ἐξ ἀνάγκης ἀποκλεισθῶσιν, οὐκ ἔστι κακῶν παῦλα, ὦ φίλε Γλαύκων, ταῖς πόλεσι, δοκῶ δ’ οὐδὲ τῷ ἀνθρωπίνῳ γένει, οὐδὲ αὕτη ἡ πολιτεία μή ποτε πρότερον φυῇ τε εἰς τὸ δυνατὸν καὶ φῶς ἡλίου ἴδῃ, ἣν νῦν λόγῳ διεληλύθαμεν.

«Εάν δεν βασιλεύσουν οι φιλόσοφοι στις πόλεις ή εάν αυτοί που ονομάζονται τώρα βασιλείς και κυβερνήτες δεν γίνουν φιλόσοφοι με όλη τη σημασία της λέξης, ούτως ώστε να συνδυάζεται στο ίδιο πρόσωπο η πολιτική δύναμη και η φιλοσοφία, και αν δεν αποκλεισθούν απολύτως της διοίκησης όλοι όσοι σήμερα διεκδικούν τον ένα ή τον άλλο τίτλο χωριστά, είναι αδύνατον, φίλε μου Γλαύκων, να επέλθει καμία διόρθωση των κακών που μαστίζουν τα κράτη και όλο, καθώς νομίζω, το ανθρώπινο γένος και ούτε θα εμφανισθεί ποτέ και θα δει το φως του ήλιου η πολιτεία αυτή, της οποίας εμείς χαράξαμε το σχέδιο».