Αντιγόνη του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Λεωνίδα Λοιζίδη

Ο Παγκύπριος Σύνδεσμος της Αμερικής θα παρουσιάσει στο Queens Theatre στις 9 Απριλίου η ώρα 4:00μ.μ. την παράσταση Αντιγόνη του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Λεωνίδα Λοιζίδη.

Συνέντευξη με την Ευτυχία Λοϊζίδη

Γιατί Τειρεσία κυρία Λοϊζίδη; 

Κατα τη γενική καθιέρωση στον ελλαδικό χώρο μιας εξακολουθεί να υφίσταται θα πρεπεις να γεράσεις για να αναλάβεις πρωταγωνιστικό ρόλο. Η ηλικία κάνει τη διαφορά ή η δυνατότητα της ψυχής μπορεί να γίνει πρόωρα ενήλικη;
Το ταλέντο λοιπόν  συνοδεύεται απο χρόνια … συμφωνώ, αλλα πρέπει να δίνεις ευκαιρίες στους νέους και τις νέες. Και επειδή υπήρξα απο τις τυχερές και απο τα 23 με εμπιστεύτηκαν είπα να το κάνω και εγώ! Έδωσα λοιπόν χώρο και οξυγόνο σε παιδιά νέα να δώσουν αυτό που θέλουν να πουν ( ο καθένας απο το παρατηρητήριο του κατι θέλει να πει).Κατα τη διάρκεια των παραστάσεων ανακάλυψαν με τη σειρά τους  γιατί είμαι πορωμενη με αυτό που λέγεται αρχαία Ελλάδα. Για να μην υπεκφυγω ομως την τόσο καίρια ερώτηση : γιατί Τειρεσία και όχι Κρέοντα ή οποιονδήποτε άλλο ρόλο. Τι με έκανε να επιλέξω αυτό; Ο θεϊκός σπινθήρας του. Δεν διδάσκει μόνον τέχνες (μαντεία πυρομανείς, ορνιθοσκοπια και άλλες λειτουργίες που κατέχει ένας σαμανος) αλλα προσπαθεί να τους κάνει να δουν εκείνα που δεν έβλεπαν πριν. Τους οπλίζει με φρένες και νου ένας που φαίνεται ο ιδιος τρελός! Και αυτό γιατί απλά φαίνεσαι τρελός σε κάποιους πολλούς όταν δεν ακολουθείς τους ταχύτατους (κοινωνικός κομφορμισός).
Ο Τειρεσίας μεσα απο τον φιλανθρωπικό λόγο του που διασαλπίζει στα Ελληνικά με έπαρση που δεν ειναι έπαρση. Αλλα εμμονή και καρτερία αμάχη και αθανασία, με την ελπίδα της ζωής, που κάνει τον άνθρωπο, για χάρη της, και το θάνατο ακόμη να αψηφά.
Που ιστορεί όσα παθαίνει και όσα μέλλεται να πάθει η οιστρηλατημενη ψυχή του Κρέοντα. Ειναι απο τις λίγες φορές που βλέπουμε ένα μάντη να τα βάζει όχι μόνο με την εξουσία του Κρέοντα  αλλα με την ίδια εξουσία των θεών «αυτά δεν σου ανήκουν, δεν ανήκουν ούτε στους θεούς του πάνω κόσμου» μοναδική ίσως περίπτωση του πανευσέβαστου αρχαίου σαμάνου.

Έχεις κοινά στοιχεία με το χαρακτήρα; 

Σίγουρα δεν κατέχω την μαντική. Επίσης αρνούμαι οποιαδήποτε προσωπική επιβολή και δυναστεία, κάθε βία και τυραννία απο οποιαδήποτε θέλει να εξουσιάζει. Αν αυτό σημαίνει αναρχισμός, τότε ναι, έχω πολλα κοινά σημεία μαζί του. Και για ποιο λόγο εγείρομαι τόσο ενάντια στη βία της εξουσίας;
Μου τη δίνει η έπαρση της. Γιατί ο κόσμος δεν ειναι δικό της κατασκεύασμα, αλλα περικλείει και τον ίδιο τον εξουσιαστή. Με την ίδια λογική δεν πιστεύω σε μαντειες και αλλα τέτοια γιατί πολυ απλά ειναι κομμάτια μιας αλήθειας όχι ολόκληρη.
Ολόκληρη = το όλο ειναι κύκλος. Μπορεί ο Σίσυφος να τα βάλει με τη σφαίρα; Ας μην γελιόμαστε λοιπόν. Αν οι εξουσίες δεν το καταλάβουν αυτό, θα έρθει μια μέρα που η ίδια η έξ-ουσία θα αφανιστεί. Τα αγαθά του κόσμου ανήκουν σε όλους εξού και δηλώνει πολλές φορές  φρονω / φρόνηση.
Με συνέπεια ο Τειρεσίας ζητά απο τον Κρέοντα να υπολογίζει και να σέβεται την αξία του ως σύνολο και ως πρόσωπο- μέλος δηλαδή της αγέλης.
Του ενθύμισε τα λάθη του υπενθυμίζοντας το τι μελι γενέσθαι. Και το μέλλον αν θέλεις να το δεις κανε μια πράξη μαθηματική πρόσθεσε το παρελθόν και το παρόν το αποτέλεσμα της θα σου δώσει το απαιτούμενο!
Έτσι λοιπόν και η Αντιγονη μας εξυμνωνεται (με το να προασπίζεται τους άγραφους νόμους).
Αλλα και ο ιδιος ο Τειρεσίας καλείται σε αυτοπροάσπιση όχι επειδή του έθιξαν την υπερηφάνεια του, όταν τον προσβάλει ότι για τα λεφτά τα κάνει όλα αυτά, αλλα του ρακένδυτου τα ρούχα θα συνεχίζουν να βρομάνε. Ο Κρέων είναι ο επιλήσμονας του Νόμο,αλλά  που τελικά και αυτός θα συντριβεί απο την θεότητα. Θεότητα είναι η φυσική παρουσία που θάρρεψε ο Κρέων ότι μπορούσε να αγνοήσει. “Αυτά του ανθρωπου ειναι τα πάθη, να ναι περιέργος να μάθει ό,τι δε θα θελε να ξέρει”

Θα έμπαινες ποτέ σε μια διαδικασία εξαπάτησης για να κερδίσεις αυτό που θες;

Δεν το έχω κάνει ποτέ αυτό. Ίσως επειδή δεν έχω σκοπούς για να κερδίζω. Δεν είχα κάποια ζέση να γίνω πρωταγωνιστής ή η καλύτερη ηθοποιός της γενιάς μου. Το θέατρο ομως για μένα ειναι αγώνας. Μπορεί να μου συνέβησαν πράγματα αξιόλογα ή μη, αλλα δεν το κυνήγησα.

Αγαπάς το πολιτικό θέατρο;

Η εικόνα που έχουμε για το παρών ειναι ότι βρισκόμαστε σε ελεύθερη πτώση. Με αποκαρδιώνει το να μην έχεις προτάσεις….ή αν τις έχεις περιγελούν μαζί σου. Νέος εισαι θα σου περάσει…

Τι θα συνιστούσε νέα πολιτική πρόταση για σένα;

Να σταθούν νέοι άφθαρτοι άνθρωποι με αγάπη για αυτόν τον τόπο και ας μην έχουν επαρκή τεχνογνωσία. Ύστερα απο την παταγώδη πολιτική μας χρεωκοπία αυτή θα ήταν μια αληθινά ριζοσπαστική προσπάθεια. Όμως έχουμε πολλές ευκαιρίες σε αυτόν τον σύμπαντα κόσμο..να γίνουμε λίγο πιο προσεκτικοί και αλληλέγγυοι προς τους άλλους. Δεν πιστεύω ότι η χώρα απο μόνη της σε κάνει με το ζόρι αναίσθητο και παραβάτη. Ο Μπρέχτ έλεγε ότι γύρω μου όλοι μυρίζουν σκατα. Μήπως τελικά είμαι εγώ που μυρίζω; Τέτοιον πολιτική χρειαζόμαστε. Πολιτισμό καθημερινότητας. Ας πάψουμε να νομίζουμε ότι ζούμε σε μια χώρα που σε τιμωρεί που υπάρχεις. Όλα τα σκουπίδια εμείς πρέπει να τα καθαρίζουμε.
Συμφωνώ όμως σε αυτό που έχει υπόθει απο άλλους . Δηλαδή η ετυμηγορία θέλεις να ονειρευτείς; Τελείωσες! Θέλεις να δημιουργήσεις; Τελείωσες.! Έφυγα, επειδή εάν το αποδεχτείς νομίζω καλύτερα να πας να σταθείς στη γωνία σαν το μυρμήγκι και να περιμένεις το θάνατο σου.

Αν τα παιδιά σου ακολουθήσουν τα χνάρια σου; 

Θα ήθελα να ειναι τολμηρές και άφοβες ως προς τον φόβο ομως που θα τους αναχαιτίσει.  Δεκτικές στο φόβο που θα τις κινητοποιεί. Ας κάνουν λάθη, να αποτύχουν ώστε να βρουν τη δύναμη να σηκωθούν ξανά και να συνεχίσουν.
Κάτι μου λέει πως μόλις μου ενηλικιωθούν δε θα δίνουν λογαριασμό σε κανέναν. Το χαίρομαι τώρα για το τότε δεν είμαι σίγουρη…αλλα γελάω. Εύχομαι να είμαι διακριτική μαζί τους όπως ήταν και οι δικοί μου. 

Λεωνίδας Λοϊζίδης;

Δεν είναι ο σκηνοθέτης με το μαστίγιο που σε εξουσιάζει. Ειναι ένας άνθρωπος που προσπαθεί με τον δικό του τροπο να σε εμπνεύσει αφου πρώτα ομως έχει εμπνευστεί απο σένα. Το μότο του από τότε που τον γνώρισα “Αντίληψη, Αντίληψη, Αντίληψη” Αυτό δεν ειναι και το αλισβερίσι; Αυτό είναι ένα παιχνίδι δίκαιο με τον Λεωνιδα. Δύσκολο όμως, όπως και η έννοια της δικαιοσύνης.

Δηλαδή;

Ο Λοϊζίδης ειναι ένα αφηρημένο ακαθόριστο σχήμα αλλα επειδή πάντα μου άρεσε να αποδομώ τα αινίγματα….έβγαλα και το κατάφερα αφου μπήκα στην αληθινή κοινωνία του θεάτρου, έβγαλα λοιπόν όλη την ισχυρή μυθολογία του σκληρού μεν καταξιωμένου σκηνοθέτη. Δεν ειναι σκληρό παιδί ο Λεωνιδας απλά προσπαθεί να ευχαριστηθεί με όρους καλλιτεχνικούς. Και το αντίκρυσμα; 
Το χειροκρότημα. Και να το ξεκαθαρίσω δεν αποποιούμαι το χειροκρότημα,ο ηθοποιός άλλωστε για αυτό ζει….για αυτό το αντίτιμο. Που δεν ειναι άλλο από τον επαναλαμβανόμενο κρότο της ψυχής γιατί, η παλάμη βγάζει ψυχή. 

Σας ευχαριστώ.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΡΗΡ: Από τεχνικό λάθος η αρχική δημοσίευση δεν είχε τη συνέχεια του κειμένου από το: “Αν τα παιδιά σου ακολουθήσουν τα χνάρια σου” και κάτω. Ζητούμε συγγνώμη.