Ιερή Παράδοση: Είναι η πηγή της Ορθόδοξης Πίστης (;)

Η Ορθόδοξη Ιστορία σημαδεύεται (εξωτερικά), από μια σειρά γεγονότων

Όμως πάραυτα, δεν καταφέραν τα παραπάνω γεγονότα να διασπάσουν την εσωτερική συνέχεια της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Στα λίγα στοιχεία -παραδείγματα που διαπερνούν κάθε πτυχή της Ορθόδοξης ζωής,

ο “ξένος” που θα έρθει σε επαφή με την Ορθοδοξία συγκαταλέγονται

ανακαλώντας έτσι στη μνήμη τον παλιό καιρό, τότε που οι Είσοδοι της Εκκλησίας φυλάσσονταν προσεκτικά, και κανείς άλλος εκτός των μυημένων δεν μπορούσε να παρακολουθήσει τη λειτουργία.

Εξακολουθώ όμως να αναρωτιέμαι …το Κύριε Ελέησoν / Lord have Mercy

θα με κάνει πιο πιστή και αναλλοίωτη, πόσο μάλλον θα συνεισφέρει στο να  κοινωνήσω και να συλλέξω και άλλους σε αυτόν τον σταυρικό αγώνα?

Ερωτήματα που τίθενται επί τάπητος ακόμη και σε Διεκκλησιαστικές συνελεύσεις. Μάλιστα “καλούνται” να συνοψίσουν σε αυτές, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εκκλησίας δίχως όμως να αποσιωπούν στα υπάρχοντα κατ΄ αυτών όπως

Στις αρχές του 18ου αιώνα οι Πατριάρχες της Ανατολής ανέφεραν ακατάληπτα (κάτι που θύμιζε πολύ τις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων) ,

Η “Ιδέα” λοιπόν της ζώντας συνέχειας συνοψίζεται εν πολύ για τους ορθόδοξους με μία λέξη : ΠΑΡΑΔΟΣΗ.

Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός (Περί των Εικόνων, 2, 12 pg 94, 1297B), γράφει:

Οταν οι ορθόδοξοι μιλούν για παράδοση θα πρέπει να δώσουμε μια απάντηση πρώτα και κύρια στο τί εννοούν.

Μια συνηθισμένη απάντηση….η μετάδοση από τους προγόνους στους απογόνους μιας γνώμης, είτε πίστης είτε πoλύ απλά για ένα έθιμο.

Ωραία. Ας το ειδικεύσουμε τώρα.

“Λένε” ότι είναι η πίστη κα η πράξη που μετέδωσε ο Χριστός στους Αποστόλους, και η οποία από την εποχή των Αποστόλων έχει παραδοθεί, από γενιά σε γενιά, στην εκκλησία. (Πρβλ. Απ. Παύλος στην Α΄Κορινθ. 15.3).

Ερώτημα προσωπικό και ρητορικό:

Ο Χριστός δίδαξε ή μετέδωσε τον τρόπο με τον οποίο οι Απόστολοι θα γράφουν???

Για να δούμε κάτι ενδιαφέρον……

Ο τόνος είναι ζωηρός, οι προτάσεις και οι λέξεις φαίνονται να λέγονται υπό πάσχοντα ρήτορα. Αισθάνεται δε ο αναγνώστης την σχεδόν φωνή του να υψώνεται και να χαμηλώνει και να χρωματίζεται κατά ποικίλους τρόπους.

Η επιστολή έχει τον χαρακτήρα του προφορικού λόγου, τη ζωηρότητα και το πάθος του δικανικού, αλλά ταυτόχρονα και την επισημότητα του πανηγυρικού λόγου (Περί του ύφους των επιστολών του Παύλου και της ομοιότητας ως προς τη γλώσσα της φιλοσοφικής διατριβής της εποχής βλ. R. Bultmann, Der Stil der paulinischen Predigt und die Kynisch- Stoische Diatribe {Frlant 13}, Gottingen 1910).

Αν πάλι προσπαθήσεις να αφαιρέσεις τους πρώτους 5 και τους 8 τελευταίους στίχους της επιστολής, το υπόλοιπο υλικό θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελεί δημηγορία ή απολογία.

Τα παραπάνω γνωρίσματα λοιπόν της επιστολής του Παύλου, θεωρώ ότι αποτελούν γνωρίσματα κειμένου προερχόμενου εκ ψυχής συνταρασσόμενης (δονήσεις).

Η ψυχή δονείται όταν εκμαιεύεται. Αλλά και εκ διάνοιας συγκεντρωμένης στο βασικό σημείο. (ελέγχειν και ελέγχεσθαι).

-Πού γεννήθηκε ο Παύλος? Ποιοί οι γονείς του?

-Να μη σε νοιάζει που γεννήθηκε να σε νοιάζει “τί φέρει” μεσ΄ στο νου του απαντώ.

Τί κουβαλάει μέσα στη ψυχή του και τί θέλει να μεταδόσει. Και γιατί είχε προστριβές (το μόνο σίγουρο)!

Ο Παύλος ήταν μια θρησκευτική ιδιοφυία δυσκόλως συλλαμβανομένη.

Οι Επιστολές του ήταν προιόν μιας ιεραποστολικής εργασίας 20 περίπου ετών.

Και μάλιστα οι Επιστολές του είναι ένα πολύτιμο υλικό (αγαθό), προς εκτίμηση της

προσωπικής του συνεισφοράς στο Χριστιανισμό.

Στοιχεία του χαρακτήρα του:

Τα παραπάνω μπορούν να θεωρηθούν αποφασιστικοί σταθμοί της ιεραποστολικής του εργασίας, ως προς την διάδοση του Ευαγγελίου (της σωτηρίας εις τον τότε γνωστό κόσμο).

Πιστεύεται δε ότι ήταν προικισμένος με ένα σπάνιο ταλέντο πρωτοπορίας μιας και

Ο πρώτος λοιπόν που έδωσε μορφή στη θεολογική του σκέψη με σύμμαχο την διαμορφωτική του (κρατείστε αυτόν τον όρο διαμόρφωση θα αναφερθώ παρακάτω σε άλλο κεφάλαιο) ικανότητα (formative).

Ο Απ. Παύλος αποτελεί το φαινόμενο προς το οποίο “όλαι αι γενεαί θα προβλέπωσι μετά θαυμασμού).

Οι ύψιστες θεολογικές συλλήψεις του, οι πολύτιμες αξίες περί ζωής και αρετής,

καθιστούσαν επιτυχημένη την ιεραποστολή του Παύλου.

Άλλωστε η φροντίδα για τους φτωχούς αποσκοπούσε στην ουσία της Αγάπης = σύσφιξη δεσμών. Το τελευταίο μάλιστα είναι το πιο σημαντικό. Με αυτόν τον τρόπο ανακάλυψα την μέθοδο με την οποία συνδέει την μονοθεϊστική διδασκαλία του με την περι Χριστού διδασκαλία του (τον Χριστό ποτέ δεν τον είδε ενσαρκωμένο).

Ο Παύλος ουδέποτε εφάρμοσε μια ειδική μέθοδο στις γραφές του. Οι Επιστολές του ζητούν να απαντήσουν σε προβλήματα και ερωτήσεις. Με κύριο στόχο και σκοπό : να διδάξει τους πρώτους Χριστιανούς τη βασική Αλήθεια της νέας θρησκείας. Η μέθοδος λοιπόν που χρησιμοποιεί? Η ΕΡΕΥΝΑ (ασχολείται με τας πηγάς).

Αφενός και  η διδασκαλία του ήταν αρχόμενη από τα παλαιότερα στοιχεία, αλλά ταυτόχρονα αδιαμφισβήτητη ήταν η προσωπική του συνεισφορά θέτοντας την σφραγίδα της πρωτότυπης σκέψης του.

Οι πλείστοι συγγραφείς έχουν ονομάσει την θεολογική του σκέψη το Παύλειον (Paulinism).

Πιστεύω λοιπόν, πως η Χριστιανική παράδοση κάθε άλλο από τον ορισμό που έδωσαν πρόκειται.

Μπορεί ιδεολογικά παράδοση να είναι: τα βιβλία της Αγίας Γραφής, το σύμβολο της Πίστης οι αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων….

αλλά αναρωτιέμαι στα αλήθεια τί θα έλεγε αν βρισκόταν Παρών?

Εν πράξη (?) -γιατί αυτό καίει πιότερο -παράδοση είναι όλο το δογματικό σύστημα, η εκκλησιαστική διοίκηση που πολλές φορές αποφάσιζε κατά το δοκούν? ή η λατρεία, η πνευματικότητα και η τέχνη αν θέλετε που έχουν διαμορφώσει οι Ορθόδοξοι μέσα στους αιώνες?

Παρακολουθώντας τους σημερινούς Ορθόδοξους Χριστιανούς οι οποίοι ολοφάνερα θεωρούν τον εαυτό τους ως κληρονόμοι και θεματοφύλακες της πλούσιας κληρονομιάς που την έλαβαν από το παρελθόν, και πιστεύουν πως Καθήκον τους είναι να μεταδώσουν αυτήν την κληρονομιά αμείωτη στο μέλλον ….στ΄αλήθεια το λέω: Πολύ ευγενείς σκοπός. Πώς επιτυγχάνεται όμως? Αγία Γραφή?

Ναι, να το δεχτούμε, Αποτελεί τμήμα της Παράδοσης. Αλλά ας μη το ξεχνάμε: η διδασκαλία του Ιησού -μερικές φορές- δεν έχει καταγραφεί από τους άμεσους μαθητές του ( Παύλος όπως είδαμε).

Και την άποψη αυτή την έχουν υιοθετήσει όχι μόνον οι αλλόθρησκοι, αλλά πολλές φορές και οι ίδιοι οι ορθόδοξοι συγγραφείς έχουν διαχωρίσει την Αγ. Γραφή από την Παράδοση μιας και πρόκειται για διακεκριμένες πηγές της χριστιανικής πίστης.

Κάποιος μου είπε μάλιστα ότι “φτωχαίνουμε την Ιδέα και των δύο αν τις ξεχωρίσουμε και τις φέρουμε αντιμέτωπες”.

-Ας μη τις φέρουμε αντιμέτωπες, απαντώ. Ας τις αποδομήσουμε από το παζλ και ας ξεκαθαρίσουμε την κάθε μια. Κι όταν έλθει η στιγμή να συνθέσουμε τότε θα είμαστε εσωτερικά ώριμοι να πούμε γιατί θα πρέπει να μπει το ενα κομμάτι παράλληλα με το άλλο. Μόνο επειδή κλειδώνει ή επειδή ταιριάζουν τα χρώματα? Ή επειδή είναι δυο ταυτότητες που δεν μπορούν να ζήσουν χωριστά? {το σημαίνον-και το σημαινόμενο]

Θα κλείσω την ενότητα για την ώρα καταγράφοντας εκείνα που είδε και παρατήρησε ένας επίσκοπος στη Σύνοδο της Καρθαγένης το 257.

“Ο Κύριος είπε, Εγώ ειμί η Αλήθεια, ΔΕΝ είπε, Εγώ ειμί το έθιμον.

Συνεχίζεται αύριο Σάββατο, 11 Φεβρουαρίου 2017.