Τα γεγονότα δεν ταιριάζουν ακριβώς με τη θεωρία ;

(Συνέχεια προηγούμενου άρθρου).
Ευτυχία Λοϊζίδη*
Η μελέτη και ανάλυση των ιστορικών των ιστορικών γεγονότων καταλήγει στην εκμάθηση του τρόπου σκέψεως και αντιδράσεως των υπευθύνων ηγητόρων της κάθε εποχής και επομένως στην εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για το μέλλον.
Ορθά λοιπόν έχει λεχθεί ότι: οι αιώνες αντιγράφουν αλλήλους, η ιστορία επαναλαμβάνεται και ότι τα αυτά αίτια οδηγούν σε αυτά τα αποτελέσματα.
Η πατρίδα μας έχει πλούσια, πολυκύμαντη και μακραίωνα ιστορία. Έχει βαθιές ιστορικές ρίζες. Όμως όσο αρχαιότερος είναι ένας πολιτισμός, τόσο μεγαλύτερη η δυσκολία προσαρμογής. Συνεπώς η εμβάθυνση αφενός προβληματίζει, αφετέρου μπορεί να μας καθοδηγεί, για την αποφυγή των ίδιων λαθών στο μέλλον.

« Ιστορίης δε μελέτω, ω παι, ου γαρ μόνον τον βίον ευκλέα και πολλά χρήσιμον εις ανθρωπίνων μοίραν επιτελέση, αλλά και την ψυχής οξυτέραν και τηλαυγεστέραν»
Ιφικράτης.
Λένε πως ο άνθρωπος μορφώνεται, εκπαιδεύεται ορθότερα, αν παιδεύεται μέσω πολλών και διαφόρων δοκιμασιών. Δεσπόζουσα των τελευταίων, η γνώση του καλού και του κακού. Τη γνώση αυτή την βλέπω να διαπερνά και να συνέχει ολόκληρο τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό.

Το ζεύγος Λεωνίδας και Ευτυχία Λοϊζίδης. Μαζί στο Θέατρο, μαζί και στη ζωή.

Τόσο οι λάτρεις του, όσο και οι θαυμαστές του, έμειναν δυστυχώς προσηλωμένοι στη μία μόνο όψη: την καλή. Ένας απο τους λάτρεις της αρχαιότητας υπήρξε ο Γερμανός Βινκελμαν, ο οποίος αναζητώντας τον «ωραίον άνθρωπο» τον ανακάλυπτε κατεξοχήν στον αρχαίο Έλληνα.

Ο μόνος δρόμος για να μπορέσουμε να γίνουμε μεγάλοι, αν βέβαια είναι κατι τέτοιο δυνατό, τέτοιοι που να μην μπορεί κανεις να μας μιμηθεί, είναι να μιμηθούμε τους αρχαίους. (Johann Johachim Winckelman 1717-1768).

Λίγο αργότερα ο Νίτσε μελετώντας την αρχαία τραγωδία, θα δώσει μια βαθύτερη χαράγματια, όσο αφορά την μεγαλειώδη όψη των καλλιτεχνικών έργων, που διατύπωνε ο Βινκελμαν, και δίπλα στο Απολλώνειο στοιχείο ανακάλυψε και αποκάλυψε το Διονυσιακό στοιχείο φτάνοντας  με αυτόν τον τροπο σε μια νέου είδους διαλεκτική ενότητα.
Αφου η ίδια η αρχαιότητα δεν απέκρυψε τίποτα. Ο πολιτισμός ως ολότητα βίωσε βαθιά τη θεμελιώδη γνώση του καλού και του κακού. Όταν ο Θουκυδίδης γράφει την ιστορία του Πελοποννησιακού πολέμου, δεν γράφει μόνο τον Επιτάφιο. Δεν απέκρυψε την ωμότητα των δημοκρατικών Αθηναίων απέναντι στους Μηλίους, αποίκους των Λακαιδαιμονίων.

Χρειάζεται μια γερή δόση Θουκυδίδη  για να σχηματίσουν μια πιο σαφή εικόνα σχετικά με τη νέα  παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Christopher Norris, Βρετανός φιλόσοφος .
Οι Αθηναίοι υποστήριζαν τότε ότι δεν κυβερνούν οι νόμοι και οι ηθικές αξίες, αλλα η ισχύς. Οι κάτοικοι της Μήλου όμως τόλμησαν να αντισταθούν σε μια ισχυρότερη δύναμη όπως η Αθήνα εκφέροντας την αρχαιοελληνική Νέμεση.

Προσέξτε – είπαν- για τις επιπτώσεις των πράξεων σας. Κάποια μέρα θα πληρώσετε για αυτές.

Οι Έλληνες στο σημαντικότερο σταυροδρόμι της ιστορίας τους. Ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο κοντά στην πολιτική εξαφάνιση. Ακόμα και σε καιρούς που δεν είχαν κρατική εθνική υπόσταση, κατάφεραν να επιβιώσουν με τη δύναμη της γλώσσας, του πολιτισμού, της θρησκείας και για τους λόγους αυτούς υπηρξαν σημαντικός παράγοντας σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο. Οι κίνδυνοι πολλοί άμεσοι. Και τα αποτελέσματα έξ αυτών, φτώχεια της ζωής και των συναισθημάτων μας, καθώς και πνευματική μιζέρια.
Και προφανώς δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε με τη θεώρηση : η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει, μιας και ο άμεσα στόχος της, είναι το άλλοθι για την απραξία μας.

Ο Θουκυδιδης έδειξε τον τροπο, με τον οποίο μια μεγάλη δύναμη θα μπορούσε να πετύχει το στόχο της για επικράτηση, με δημοκρατικά μεσα και να αποφύγει σφάλματα που θα οδηγούσαν στην αμφισβήτηση της ηγεμονικής της θέσης.
Ήταν πεπεισμένος ότι οι δυνάμεις αυτές θα λειτουργήσουν όμοια σε όμοιες εποχές του μέλλοντος. Για αυτό και προέβλεψε ότι το βιβλίο του θα είχε αιώνια χρησιμότητα. Κτήμα ες αεί!

* Η Ευτυχία Λοϊζίδη είναι Σκηνοθέτης – Ηθοποιός.