Ανάβει η φλόγα στους Ολυμπιακούς των πολλαπλών κρίσεων και της σάμπα

Ρίο ντε Ζανέιρο.- Η πρόεδρος έχει παραπεμφθεί σε δίκη και περιμένει να μάθει την τύχη της, οι διαδηλώσεις είναι νωπές (και θα έχουν συνέχεια), η οικονομία κλονίζεται, οι ανησυχίες με την εγκληματικότητα συνδυάζονται με τον πολύ επίκαιρο φόβο της τρομοκρατίας, η διεθνής πολιτική σύγκρουση «στολίζει» το ντόπινγκ και τους Ρώσους, ενώ το κερασάκι είναι θέματα όπως ο ιός Ζίκα ή το νερό: Oι Ολυμπιακοί Αγώνες του Ρίο αρχίζουν και θα περάσουν τη δοκιμασία μάλλον με ψεγάδια, αλλά η Βραζιλία θα έχει για πάντα… τη σάμπα.

Έπειτα από πολύχρονες προετοιμασίες που (όπως είναι ο κανόνας) κορυφώθηκαν με «σπριντ» την τελευταία στιγμή, το Ρίο είναι τόσο έτοιμο όσο θα γίνει ποτέ για να ανάψει την Ολυμπιακή Φλόγα το βράδυ της Παρασκευής.

Ακόμη και στην τελετή έναρξης φαίνονται ορισμένες από τις πλευρές των δυσκολιών: Παρών θα είναι ο εκτελών χρέη προέδρου της Βραζιλίας, ο αντιπρόεδρος Τεμέρ, και οι υποστηρικτές της αποπεμφθείσας Ρούσεφ έχουν καλέσει τους θεατές στο στάδιο Μαρακανά να τον γιουχάρουν.

Και μόνο η παρουσία του είναι η πιο απτή υπενθύμιση της πολιτικής κρίσης στην οποία έχει βυθιστεί τους τελευταίους μήνες η χώρα, κρίση που βεβαίως κινείται παράλληλα με την οικονομική κρίση που ταλανίζει τη Βραζιλία -και στην οποία είχε πέσει ξανά φως (όπως και στα πάγια προβλήματα της χώρας) τις παραμονές με τις διαδηλώσεις κατά τη διάρκεια της λαμπαδηδρομίας μέσα στις φαβέλες. Μέχρι στιγμής, η Μπραζίλια μετά δυσκολίας μπορεί να ισχυριστεί πως έχει βρει στοιχεία της λύσης για οποιαδήποτε από τις δύο.

Άλλο σημείο εξίσου ενδεικτικό σημείο στην τελετή έναρξης είναι η απουσία ενός προέδρου: Του ρώσου Βλαντιμίρ Πούτιν. Επισήμως, το Κρεμλίνο περιορίστηκε στο ότι «δεν βρίσκεται στην ατζέντα» ταξίδι στη νότια Αμερική, αλλά αναπόφευκτα η απουσία του μπαίνει στο κάδρο του σίριαλ με τη συμμετοχή ρώσων αθλητών και την υπόθεση ντόπινγκ.

Το βράδυ της Πέμπτης (ώρα Βραζιλίας, πρωί Παρασκευής ώρα Ελλάδας), η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ενέκρινε την συμμετοχή 271 ρώσων αθλητών (από ένα αρχικό σύνολο περίπου 350). Το κλίμα όμως είναι δηλητηριασμένο με το άρωμα ενός… αθλητικού ψυχρού πολέμου.

Ισχυρότερη δε περισσότερο από ποτέ μετά την 11η Σεπτεμβρίου είναι η ακαθόριστη ανησυχία για την τρομοκρατία: Μπορεί η νότια Αμερική να έχει ελάχιστη σχέση με τη σύγκρουση, όμως για δύο εβδομάδες η Βραζιλία θα στρέψει πάνω της τους φακούς ολόκληρης της υφηλίου -και θα μπορούσε έτσι να γίνει ελκυστικός «σκηνικό» στον αρρωστημένο διαγωνισμό φρίκης. Τα μέτρα ασφαλείας θα είναι ανάλογα.

Σε αυτό προστίθεται το πολύ πιο απτό και καθημερινό ζήτημα της εγκληματικότητας στους βραζιλιανικούς δρόμους: Σίγουρα αδικεί τη Βραζιλία η άσχημη εικόνα που έχει στο εξωτερικό ως «κοιτίδα» βίαιων εγκλημάτων, αλλά εκ των πραγμάτων κάθε τι που μπορεί να ενταθεί σε τέτοιο πλαίσιο θα διογκωθεί αναλόγως από τον μεγεθυντικό φακό των Ολυμπιακών.

Τελευταίο παράδειγμα ήταν περιστατικό στο Ρίο ήδη τα ξημερώματα της Παρασκευής της έναρξης: Σε προάστιο της πόλης, ένας ξένος υπήκοος -κατά αναφορές τις οποίες διαψεύδει η ρωσική πρεσβεία, φέρεται να επρόκειτο για μέλος της ρωσικής διπλωματικής αποστολής- δέχθηκε επίθεση από ληστή, τον οποίο όμως πυροβόλησε. Ο επίδοξος ληστής σκοτώθηκε επί τόπου.

Το αν η σφαίρα έπεσε στοχευμένα ή πάνω στη «μάχη» με το ληστή είναι θολό, αλλά δεν ήταν και το καλύτερο ξεκίνημα της ημέρας της έναρξης.

Ο συνδυασμός όλων των ανησυχιών για την ασφάλεια θα κινητοποιήσουν συνολικά 85.000 αστυνομικούς και στρατιώτες για τους συνολικά 500.000 ξένους που αναμένονται στο Ρίο. Οι ένστολοι επί ποδός θα είναι παραπάνω από διπλάσιοι εκείνων στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου το 2012.

Στην 31η Ολυμπιάδα που θα τυλίξει το Ρίο μέχρι τις 21 Αυγούστου -τη δεύτερη κατά σειρά κορυφαία αθλητική διοργάνωση στη χώρα μετά το Μουντιάλ και τους πρώτους Ολυμπιακούς στη νότια Αμερική- θα διαγωνιστούν αθλητές από 206 χώρες. Την καλλιτεχνική διεύθυνση της τελετής έναρξης έχει αναλάβει ο σκηνοθέτης Φερνάντο Μεϊρέγες (City of God, Επίμονος Κηπουρός), που έχει διαβεβαιώσει ότι ο προϋπολογισμός της είναι κλάσμα εκείνης του Λονδίνου.

Χωρίς να ξεχνούν ή να κρύβουν τα προβλήματά τους, οι Βραζιλιάνοι θα τους υποδεχτούν στην τελετή της έναρξης, και για τις επόμενες δύο εβδομάδες, με τον τρόπο που ξέρουν: Τα τύμπανα του καρναβαλιού και τη σάμπα.