Ο καταστροφικός εναγκαλισμός με τον πολιτισμένο άπληστο κόσμο. Τέχνη και ζωή διαπλέκονται αδιάκοπα.

Ευτυχία Λοϊζίδη*

Αλήθεια τι ενώνει; Λένε πως σκοπός της είναι να ενώσει το αγεφύρωτο χάσμα. Και για να είναι χάσμα σημαίνει ότι είναι δύσκολο να ενωθεί. Και αυτό διότι οι κατευθύνσεις είναι άκρος διαμετρικά αντίθετες. Δεν θα επιχειρήσω να αποδείξω στο παρόν κείμενο ότι τα ετερώνυμα έλκονται, ή πως και οι δυο όψεις είναι όψεις του ίδιου νομίσματος. Αλλα θα προσπαθήσω αφου ξεχωρίσω να διευκρινήσω τί στην ευχή μπορεί να ενώνει μια γέφυρα. Τον πολιτισμό με τον κανιβαλισμο; Αν αντίθετο του πολιτισμού μπορεί να λεχθεί κατι τέτοιο. Τη δύναμη με την αδυναμία; Και τα δυο μου είναι αρκετά προσοδοφόρα μιας και ταιριάζουν με τα συγκείμενα.

“Make America Great Again”  vs “επιστροφή στην χαμένη μητριαρχία”
Με το πέρασμα του ανθρώπου απο τη μυστικοπάθεια στην εξέταση και κατανόηση του κόσμου η άμεση σχέση μύθου θρησκείας περιορίστηκε χάνοντας τον πρωτόγονο ιερό της χαρακτήρα. Εντούτοις ο μύθος παραμένει στενά συνδεδεμένος με τον λόγο τον προφορικό και την παράδοση φτάνοντας να  διεισδύσει έντονα στην τέχνη και τη λογοτεχνία.
Πολλές ήταν οι φορές όπου ο λόγος αυτός μετασχηματίστηκε και μεταμορφώθηκε στη διάρκεια της ιστορίας με σκοπό να καταγράψει πτυχές και απόψεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Για αυτό λοιπόν είναι κοινά αποδεκτό πως οι σχέσεις μύθου- τέχνης συνθέτουν ένα περίπλοκο κεφάλαιο όπου υπεισέρχονται κι άλλοι επιστημονικοί κλάδοι.
Δεν είναι τυχαίο που ακόμη και σήμερα ο μύθος διαμέσου της λογοτεχνίας καταφέρνει να ασκεί επιρροή στην ανθρώπινη σκέψη.

Ο μύθος της Μηδείας επίκαιρος σε όλα τα επίπεδα.

Ο μύθος της Μήδειας εξακολουθεί να σκιαγραφεί μια σχετική ακαμψία παρά τις όποιες μεταμορφώσεις και παραλλαγές που έχει υποστεί απο την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.
Σίγουρα στο άκουσμα και μόνο του ονόματος της φέρνει στο νου κανεις το αποτέλεσμα της μυθικής αφήγησης, δηλ περιορίζεται στο φόνο δυο μικρών παιδιών απο τη μητέρα τους σαν αντεκδίκηση προς τον άπιστο συζυγο –πατέρα,  τον Ιάσονα.
Δεν είναι λίγοι και  αυτοί που έχουν ενστερνιστεί πως ο θάνατος των παιδιών υποδηλώνει το τέλμα της ηθικής κατάπτωσης, και πως ο αφανισμός της μάνας ( γιατί αφανίζεται η Μήδεια θα μιλήσω σε άλλο κεφάλαιο για αυτό), λειτουργεί σαν ύβρις, σαν κάθαρση και νίκη της παράδοσης απέναντι των νέων αντιλήψεων. Πρόκειται για ένα θάνατο που πηγάζει τόσο απο συναισθήματα πάθους, ζήλιας, προδομένος αγάπης, αλλά και απο τύψεις της ανθρώπινης συνείδησης. Απο έναν ορθολογισμό που καταδυναστεύει το συναισθηματισμό. Και εδώ ξεκινούν όλα. Ποιός ο ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ και ποιός ο ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΣΜΟΣ;
Είναι αναγκαίο να αναφερθεί πως η λογική της πατριαρχίας διαστρέβλωσε τον μύθο της Μηδείας, μιας και δεν μπορούμε να παραμελήσουμε το κοινωνικό-πολιτισμικό πλαίσιο μεσα στο οποίο αναπαράγεται πάντοτε ο μύθος. Και γιατί;

Διερωτώμαι: τα παιδιά της Μήδειας τα εξόντωσε η μητέρα τους εξαιτίας της ζηλοτυπίας; Τότε είναι σαν να μου λέτε πως η άνοδος του Ισλάμ (απο την γέννηση του) και ο καταστροφικός εναγκαλισμός των θρησκειών που βιώνει ο σύγχρονος άνθρωπος έγκειται στο όνομα αν όχι παταπων ιδεολογιών τουλάχιστον κατώτερης φύσης. Κι όμως δεν είναι έτσι, (γιατί αν είναι θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε το τί πιστεύουμε).

Έτσι λοιπόν η Μήδεια εκδικείται στο όνομα της εξουσίας της πολιτικής και της ανδροκρατούμενος αντίληψης φτάνοντας στο σημείο να τονίσω πως η μυθική κατάληξη του δράματος παιδοκτονία-άρμα δρακόντων δεν αποτελεί μόνο ένα τέλος αλλά και μια απάντηση : είναι πια μέρος της ζωής (τρομοκρατία) και όχι μέρος του μύθου και της μαγείας.
Για αυτό λοιπόν κρίνω αναγκαίο πως η διεξοδική ανάλυση τόσο των χαρακτήρων και των πράξεων τους όσο φυσικά και του ίδιου του μύθου μπορεί να σκιαγραφήσει, να εκφράσει με τις λεπτομερείς μετακινήσεις και παραλλαγές αν θέλετε τις λεγόμενες αλληγορικες αναγνώσεις , εποχές, οράματα, ιδεολογίες ποικίλες και επίκαιρες.

*Η Ευτυχία Λοϊζίδη είναι Σκηνοθέτης-Ηθοποιός.