Λοϊζίδη Ευτυχία: Η δύναμη του ισχυρού

Αν αντιλήφθηκα ορθά το ερώτημα, μου ζητάτε να αποσαφηνίσω τις διαπιστώσεις μου περί δίκαιης λύσης και ποια είναι αυτή. Δεν βρήκα καταλληλότερη απάντηση από το να επισυνάψω το δημιούργημα αυτό για να μπορέσουμε από κοινού ίσως να φτάσουμε σε μια κοινή κατεύθυνση δίχως αμφισημίες.

-Καλή μέρα σας, και το βλέμμα στάθηκε ασάλευτο μπροστά σε αυτό το δημιούργημα…

Η εικονα ειναι φωτογραφία από τον γνησιο πίνακα του ζωγράφου και διακεκριμένου καλλιτέχνη Νάσου Γκιούροφ.

-«Είναι η νέα τάξη πραγμάτων», σπεύδει η ιδιοκτήτρια αυτού του έργου να με ενημερώσει.

-Μου επιτρέπεται να τον απαθανατίσω;

Και η τεχνολογία (iPhone) κατάφερε να κλέψει αυτό το αριστούργημα σαν κάτι να με έσπρωχνε, σαν κάτι μέσα μου να μου προοικονομούσε πως θα μου χρειαστεί.

Ξέρετε πιστεύω –και χαίρομαι που δεν είμαι μόνη υποστηρικτής αυτής της θέσης – πως κάθε καλλιτέχνης καταγράφει τους βασιλείς και τον απλό λαό με τα μάτια της ψυχής του. Με προβληματίζει ίσως το γεγονός ποια η θέση του καλλιτέχνη στο μάτι του κυκλώνα. Παραμένει αμέτοχος, κουλουριασμένος στο μανδύα της αποστασιοποίησης των διορατικών του χαρακτήρων ή καταφέρνει τελικά να γίνει παρτιζάνος1 με τη δύναμη που του παρέχει η αναγνωρισιμότητα.

Νέα τάξη πραγμάτων λοιπόν και για μένα μια δίκη μου επέκταση η δύναμη του ισχυρού. Μέσα σε αυτό το έργο μπορούμε να παρατηρήσουμε την σκιά την οποία το μέλλον ρίχνει μπροστά του, όπως πολύ εύστοχα και αξεπέραστα ο Θουκυδίδης κατάφερε να ενσωματώσει στο χωρίο της ιστοριας του διάλογος Μηλίων-Αθηναίων.

Με αφετηρία ένα συγκεκριμένο γεωγραφικό και ιστορικό περιβάλλον, ο πίνακας θα μπορούσε να χρησιμοποιεί τους ήρωες ως εκφραστές των ομάδων που συνθέτουν το περιβάλλον αυτό: η εξουσία, οι υποτελείς με μια συμβολική ιδιότητα ( που απο τον τίτλο ήδη σχολιάζεται). Αναπτύσσεται σε ένα ρεαλιστικό, αληθοφανές πλαίσιο, αλλά ελευθερώνεται σε αλληγορικες διαστάσεις.

Τα πάντα σχεδόν συμβαίνουν στο παρόν και με γρήγορους ρυθμούς, σε μια πυκνή ενότητα του χρόνου. Ο καλλιτέχνης επιχειρεί να σχολιάσει την αναμφισβήτητη δύναμη κάθε μορφής εξουσίας, που έχει τους μηχανισμούς να εξαγοράζει συνειδήσεις και να εκμαυλίζει την ανθρώπινη προσωπικότητα, ενώ παράλληλα κάνει κριτική στους ίδιους τους δεκτές αυτών των πιέσεων, που είτε μοιρολατρικά, είτε γιατί δεν αντέχουν, τις αποδέχονται και υποκύπτουν.

Χωρίς αμφιβολία οι ήρωες του δημιουργού προβλέπουν την μετέπειτα εξέλιξη και εξηγώ. Παρατηρώντας την μια μορφή η οποία δεν κοιτά καθόλου απευθείας. Αρκείται μόνο στην υποψία ότι «κάποιος» τον παρακολουθεί. Αλλά σε αυτόν τον «κάποιον» σεβασμός ούτε για σκέψη αφού αιδώς δεν υπάρχει. Σίγουρα όμως δεν είναι ολότελα υποκριτής αλλά αρκετά ανόητος (εξού και κεφαλή χοίρου ως α-λογου όντος) επειδή πιστεύει ότι υπερασπίζεται μια δίκαιη υπόθεση.

Όμως ο σπόρος που έχει σπείρει η αδύναμη ( βλέπε χέρι σηκωμένο), μπορεί να μην έχει φουσκώσει ακόμη, αλλά σίγουρα θα έχει φυτρώσει στην καρδιά αυτού-ής που την παρακολουθεί. Το χρώμα του ουρανού είναι ολότελα σκοτεινό και αυτό διότι όσο η γυναίκα θα έχει κατώτερη θέση απο τον άντρα στην κοινωνία (και αυτό ισχύει και για ολόκληρα κράτη), η ανθρωπότητα θα φωτίζεται απο το μισό της ήλιο. Όμως ο δημιουργός δεν σκοπεύει να δείξει ότι η υπεράσπιση αυτή είναι τόσο ισχυρή ώστε να ανατρέψει τα πιστεύω μας. Σκοπός του είναι μάλλον να περιγράψει λεπτομερώς με ποιο τροπο ένας άντρας που βρίσκεται σε τέτοια κατάσταση σκέφτεται και συμπεριφέρεται μπροστά σε μια γυναίκα που σκοπεύει να εγκαταλείψει,αφού βρισκεται σε καθυπόταξη.

Η ιστορία λοιπόν του έργου δυσάρεστη και αντί-ηρωική και ως προς το θέμα και ως προς την επεξεργασία της.

Ποιος λοιπόν ο σκοπός του δημιουργού να αποκαλύψει γενικά ποια πράγματι είναι ή ποια μπορεί να είναι η ανθρώπινη φύση και το ειδικά το αφήνει στον παρατηρητή ο οποίος έχει την υποχρέωση να σκεφτεί τι μπορεί να συνταχθεί λογικά απο τις αγαπημένες μας παραδόσεις.

Λοϊζίδη Ευτυχία.

1 Μαχητής,εθελοντής που δεν ανήκει σε τακτικό στρατό και αγωνίζεται για εθνικό, κοινωνικό, πολιτικό ή θρησκευτικό ιδεώδες.