Η Ομογένεια, το ΣΑΕ και η αποτελεσματικότητά της

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Αθήνα. Επειδή πολύς λόγος γίνεται πάλι στην Αθήνα για την ανασύσταση του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ) και επειδή τείνει να διαμορφωθεί η αντίληψη ότι ο πενταετής «παροπλισμός» του οδήγησε, δήθεν, στην σημερινή αδρανοποίηση της δυναμικής της ομογένειας των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής (ΗΠΑ) σκόπιμο είναι –ενόψει και της κυοφορούμενης δημιουργίας μιας νέας δομής Leadership, εκπροσώπησης της ομογένειας-  να θυμηθούμε τι συνέβη το καλοκαίρι του 1974, όταν οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο, την αντίδραση των ομογενών (των ΗΠΑ ειδικότερα) που είχε σαν αποτέλεσμα το Κογκρέσο να επιβάλει «εμπάργκο» στην ροή αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας προς την Άγκυρα.

Τότε δεν υπήρχε ΣΑΕ. Υπήρχαν, όμως, ηγετικές προσωπικότητες στον ομογενειακό χώρο. Υπήρξε κινητοποίηση όχι τόσο της οργανωμένης ομογένειας, όσο των απλών Ελληνο-Αμερικανών πολιτών. Των ανθρώπων του μόχθου, που συντάχτηκαν στον αγώνα καθοδηγούμενοι από τους ηγετικούς παράγοντες.  Των νέων της ομογένειας που έσπευσαν στα Προξενεία να καταγραφούν ως εθελοντές να πάνε να πολεμήσουν στην Κύπρο και ας μην μιλούσαν πολλοί, από αυτούς, καν τα ελληνικά! Των ομογενών που κατά χιλιάδες συνέρρευσαν και πλημμύρισαν το πάρκο μπροστά στο Λευκό Οίκο, ταξιδεύοντας, πολλοί από αυτούς δυο και τρεις ώρες με το αεροπλάνο!

Ας δούμε πως περιγράφει τα γεγονότα των ημερών εκείνων με τη γραφίδα του ο αυτήκοος μάρτυρας των γεγονότων, Μπάμπης Μαρκέτος, ο αλησμόνητος εκδότης του “Εθνικού Κήρυκα” της χρυσής 30ετίας 1047-1977, στο βιβλίο του «Οι Ελληνοαμερικανοί» (Εκδόσεις Παπαζήση).

Γράφει, μεταξύ άλλων:

<<Η διακοπή της βοηθείας προς την Τουρκία απαιτούσε απόφασι του Κογκρέσσου. Αυτό προϋπέθετε ευνοϊκή στάσι της πλειοψηφίας και των δυο νομοθετικών σωμάτων έναντι των ελληνικών απόψεων (…) Την Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου η αμερικανική πρωτεύουσα επλημμύρισε από ελληνικό παλμό. Κατά τους υπολογισμούς της αστυνομίας εξήντα χιλιάδες Ελληνοαμερικανοί  κατέκλυσαν ολόκληρο το πάρκο στην νότια  πλευρά  του Λευκού Οίκου (…) Και οι εκδηλώσεις συνεχίσθηκαν. Στις 15 Σεπτεμβρίου η Justice for Cyprus Committee eδημοσίευσε στον Εθνικό Κήρυκα και στους Νιου Γιορκ Τάιμς ολοσέλιδη έκκληση προς τον πρόεδρο Φορντ. Την έκκλησι υπέγραφαν 492 διακεκριμένοι αμερικανοί και ελληνοαμερικανοί, καθηγηταί πανεπιστημίων, επιχειρηματίες, επιστήμονες,  γιατροί.  Εκατοντάδες   αντίτυπα   της   εκκλήσεως   εταχυδρομήθησαν στον Λευκό Οίκο από ομογενείς (…) Με την έναρξι δε των εργασιών της Γενικής Συνελεύσεως των Ηνωμένων Εθνών, η Ομοσπονδία Ελληνοαμερικανικών Οργανώσεων Νέας. Υόρκης και η Κυπριακή Ομοσπονδία ωργάνωσαν επιβλητική συγκέντρωσι διαμαρτυρίας εξω από τά Ηνωμένα. (…)  Για να ενισχυθεί η προσπάθεια , τα μέλη του Συνδέσμου Ελληνοαμερικανικών Ταξιδιωτικών Πρακτόρων στην Νέα Υόρκη, αποφάσισαν να κλείσουν τα γραφεία τους την Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου. Το παράδειγμά τους ακολούθησαν και οι γουναράδες και άλλοι ελληνοαμερικανοί επαγγελματίες. Την Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου   όλα   σχεδόν   τα   ελληνοαμερικανικά   καταστήματα και εστιατόρια στο Μανχάτταν, στην Αστόρια, στο Μπρονξ (Bronx) και στο Μπρούκλυν έκλεισαν από τις 11 εως τις 3 το από­γευμα>>.

Το Κογκρέσσο διέκοψε τελικά την βοήθεια Στις 5 Φεβρουαρίου 1975.

Έτσι καθοδηγείτο, τότε, η ομογένεια από τους αγωνιστές ηγέτες της.

Και τους επόμενους μήνες, όταν ο Λευκός Οίκος χρησιμοποιούσε όλη την επιρροή του, με ειδικούς απεσταλμένους στον λόφο του Καπιτωλίου, προκειμένου να άρθεί το «εμπάργκο», οι φιλελληνικοί κύκλοι με επί κεφαλής τον μαχητικό γερουσιαστή Ηγκλετον συνεπικουρούμενο από τους βουλευτές Σαρμπάνη, Μπραδήμα, Γιάτρον και Ρόζενταλ, αντέδρασαν έντονα. Και πάλι οι ομογενείς άρχισαν να ανεβοκατεβαίνουν τα σκαλοπάτια της Βουλής και της Γερουσίας, να τηλεφωνούν στους εκπροσώπους της εκλογικής των περιφέρειας από κάθε γωνιά της Αμερικής, να στέλνουν τηλεγραφή­ματα. Η κινητοποίηση αυτή υποχρέωσε το μεγάλο αμερικανικό περιοδικό Τάιμ να αφιερώσει ένα από τα κύρια ρεπορ­τάζ του φύλλου της 10^ης Ιουλίου στο “Γκρηκ Λόμπυ.” H ελ­ληνική ομάς πιέσεως, έγραφε, που πριν από ενα χρόνο ήταν ανύπαρκτη, σήμερα αποτελεί μια από τις “πιο αποτελεσματικές” στην Ουάσιγκτων.

Οι πιέσεις του Λευκού Οίκου επί του Κογκρέσσου, για άρση του «εμπάργκο», έλαβαν, πράγματι, πρωτοφανείς διαστάσεις. Εκείνη την εποχή ο βουλευτής Ρόζενταλ δήλωσε σε συνέντευξη τύπου ότι στα 13 χρόνια της βουλευτικής του θητείας δεν είδε τον Λευκό Οίκο να ασκεί τόσης εκτάσεως πιέσεις επί των νομοθετικών σωμάτων και τούτο επικύρωσε και ο βουλευτής Σαρμπάνης.

Μετά από επτά άκαρπες ψηφοφορίες, στις 2  Οκτωβρίου 1975, με 237 ψήφους έναντι 176, αποφάσισε η Βουλή να άρει την απαγόρευση αποστολής του υλικού που είχε ήδη πληρώσει η Τουρκία και να επιτρέψει, υπό όρους, την πώληση στρατιωτικού υλικού άξιας μέχρι 125 εκατομμυρίων δολαρίων. Ο ψηφιστείς νόμος προέβλεπε επίσης ότι δεν θα παρείχετο δωρεάν στρατιωτική βοήθεια και ότι ο πρόεδρος Φορντ θα είχε την υποχρέωση να αναφέρει κάθε δυο μήνες κατά πόσον είχε επιτευχθεί πρόοδος στην διευθέτηση του Κυπριακού. Κάτι που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα…

Καλώς, λοιπόν, να επανασυσταθεί το ΣΑΕ, αλλά δεν αποτελεί τη λύση. Πολύ περισσότερο εάν η νέα του δομή τυχόν αποφασισθεί ερήμην της Ομογένειας, όπως συντάχθηκε ο “17λογος” της Ειδικής Επιτροπής της Βουλής!  Άλλωστε, κανένα απολύτως καθημερινό πρόβλημα της ομογένειας δεν έλυσε -στην αλλοδαπή ή στην Ελλάδα- τα χρόνια της λειτουργίας του το ΣΑΕ, με εξαίρεση τη δημιουργία των ιατρικών κέντρων στις χώρες πρώην Σοβιετικής Ένωσης, που ήταν πρωτοβουλία και έργο ζωής του αείμνηστου Άντριου Άθενς.

Εκείνο που θα αλλάξει τα πράγματα, τουλάχιστον στις ΗΠΑ, είναι η αγωνιστική ενεργοποίηση των νέων ομογενών επιστημόνων, επιχειρηματιών και εν γένει των ανθρώπων του πνεύματος, που απέχουν σήμερα από τα κοινά, απογοητευμένοι από την αντιμετώπισή τους από την γενέτειρα και απηυδισμένοι από την ιδιοτέλεια ορισμένων ομογενειακών παραγόντων.