Ξεσηκωμός για την παράσταση του Εθνικού με τον Σάββα Ξηρό

Μέχρι τις 31 Ιανουαρίου θα συνεχιστούν στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου οι παραστάσεις του θεατρικού «Ισορροπία του Nash», σε σκηνοθεσία Πηγής Δημητρακοπούλου, παρά τις αντιδράσεις που έχει προκαλέσει το γεγονός ότι το κείμενο βασίζεται εν μέρει σε βιβλίο του καταδικασμένου και φυλακισμένου για συμμετοχή στην «17Ν» Σάββα Ξηρού.

«Η παράσταση συνδυάζει τους «Δίκαιους» του Άλμπερ Καμί με τα ημερολόγια του Σάββα Ξηρού που κατέγραφε κατά τις ημέρες νοσηλείας του στον «Ευαγγελισμό», σύμφωνα με όσα ο ίδιος λέει στο βιβλίο του», εξηγεί στο Ελεύθερο Τύπο ο Πρόδρομος Τσινικόρης ο ένας από τους δύο καλλιτεχνικούς διευθυντές της Πειραματικής Σκηνής μαζί με το Ανέστη Αζά.

Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου Θοδωρής Αμπαζής υποστηρίζει πως «η παράσταση δεν παίρνει θέση σχετικά με την υπόθεση της «17 Νοέμβρη» και η Πειραματική Σκηνή είναι καλλιτεχνικό πεδίο έρευνας».

«Η Τέχνη εγείρει ερωτήματα στο κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ανθεί. Δεν λογοκρίνουμε καλλιτέχνες», συμπληρώνει.

Την ενόχλησή τους για την παράσταση του Εθνικού Θεάτρου «Ισορροπία του Nash» η οποία στηρίζεται στο βιβλίου του τρομοκράτη της 17Ν Σάββα Ξηρού, εξέφρασε η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα αλλά και ο ίδιος ο Αμερικανός πρέσβης Ντέιβιντ Πιρς μέσω Twitter.

Η αμερικανική πρεσβεία σε ανακοίνωσή της αναφέρει: «Ενώ η τέχνη δεν θα έπρεπε να λογοκρίνεται, ενωνόμαστε με το κίνημα ”Ως Εδώ” θέτοντας το ερώτημα αν το δημόσιο θα έπρεπε να χρηματοδοτεί την τέχνη ενός τρομοκράτη».

While art should not be censored, we join “Os Edo” in questioning if the public should fund the art of a terrorist. pic.twitter.com/FmQFdFiScq

— U.S. Embassy Athens (@USEmbassyAthens) January 26, 2016

Για «προσπάθεια δημιουργίας κλίματος συμπάθειας προς το δολοφόνο και προσβολή στη μνήμη των θυμάτων της τρομοκρατικής οργάνωσης 17 Νοέμβρη» κατηγορεί το Εθνικό Θέατρο ο Κυριάκος Μητσοτάκης με αφορμή την επιλογή του να ανεβάσει, «με χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου», όπως χαρακτηριστικά τονίζει, παράσταση βασισμένη και σε κείμενα του ισοβίτη τρομοκράτη Ξηρού.

Σε δήλωσή του ο πρόεδρος της ΝΔ υπενθυμίζει πως προσωπικά έχει βιώσει μέσα στην ίδια του την οικογένεια «τι σημαίνει να σου σκοτώνουν άνανδροι δολοφόνοι έναν άνθρωπο που αγαπάς με όλη σου την καρδιά».

«Τούτη την ώρα, νοιώθω έντονη την ανάγκη να πω, ότι η επιλογή του Εθνικού Θεάτρου να ανεβάσει – με χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου – παράσταση, βασισμένη και σε κείμενα του ισοβίτη τρομοκράτη Ξηρού, αποτελεί προσπάθεια δημιουργίας κλίματος συμπάθειας προς το δολοφόνο και προσβολή στη μνήμη των θυμάτων της τρομοκρατικής οργάνωσης «17 Νοέμβρη».

Αναφαίρετη αρχή της Δημοκρατίας το δικαίωμα στην έκφραση, αναφαίρετο δικαίωμα όλων μας, να κρίνουμε τον τρόπο έκφρασης του κεντρικού πολιτιστικού θεσμού της χώρας» τονίζει στην ανακοίνωσή του ο κ. Μητσοτάκης.

Η σκηνοθέτης Πηγή Δημητρακοπούλου από την πλευρά της, όταν ρωτήθηκε από την Ιωάννα Κλεφτογιάννη για το popaganda.gr αν φοβάται για τις  αντιδράσεις που ενδεχομένως θα προκληθούν με την επιλογή του βιβλίου του Σάββα Ξηρού «Η Μέρα Εκείνη – 1560 ώρες στην εντατική – Μια μαρτυρία για το δικό μας Γκουαντάναμο», απάντησε με μια φράση απ’ το έργο του Καμύ: «Ένας άνθρωπος είναι ένας άνθρωπος, ό,τι κι αν κάνει».

Στην ερώτηση εάν μια παράσταση με υλικό τα πρακτικά της δίκης της 17Ν και το βιβλίο του Σάββα Ξηρού δεν είναι ad hoc κάτι εξαιρετικά προβοκατόρικο η σκηνοθέτης απαντά στο popaganda: «Όχι, γιατί δεν παίρνουμε μια θέση υπέρ της μίας ή της άλλης πλευράς. Πάντα όταν πιάνεις τέτοια θέματα υπάρχει βεβαίως ο κίνδυνος  να δυσαρεστήσεις κάποιους. Δεν βγαίνουμε όμως να πούμε «Ζήτω ο ένοπλος αγώνας». Δεν το πιστεύω. Αν το πίστευα μπορεί και να το έλεγα».

Από την άλλη πλευρά η οργάνωση «Ως Εδώ» (ομάδα συγγενών θυμάτων τρομοκρατίας) κάνει λόγο για προσπάθεια εξαγνισμού του Σάββα Ξηρού και της «τρομοκρατικής πράξης», τονίζοντας πως «έτσι καλύπτει ο φασισμός τις επιλογές του».

Επισημαίνεται παράλληλα πως «μεθοδεύεται με συστηματικό τρόπο ο εξαγνισμός του κου Ξηρού γιατί έχει σαν στόχο την απελευθέρωσή του όχι μόνο από την φυλακή, αλλά και από το ένοχο στίγμα του δολοφόνου».

Αναλυτικά η ανακοίνωση:

«Το Εθνικό Θέατρο αποφάσισε να ανεβάσει μια παράσταση βασισμένη στο βιβλίο του Σάββα Ξηρού, φέρνοντας στο Εθνικό προσκήνιο το έργο του κατά συρροή δολοφόνου. Του καταδικασμένου τρομοκράτη. Με αυτό τον τρόπο η κεντρική Εθνική σκηνή – έστω και στην επίσης χρηματοδοτούμενη από Δημόσιους πόρους, Πειραματική της εκδοχή – δίνει την ευκαιρία στον κ. Ξηρό να κάνει Τέχνη. Να γίνει Τέχνη. Να δείξει Τέχνη. Και δι’ αυτού του τρόπου να εξαγνιστεί η τρομοκρατική πράξη. Να γίνει συμπαθής ο δολοφόνος, γιατί πάνω απ’ όλα «είναι άνθρωπος». Άνθρωπος λαλίστατος και πανταχού παρών στα ΜΜΕ, συνεντευξιαζόμενος στοχαστικά μετά την ανάδειξή του σε «κομβικό κέντρο ανάλυσης αξιακών συστημάτων» από την σκηνοθέτιδα. Μεγάλη ευκαιρία και σημαντικό δώρο που δίδεται στον κ. Ξηρό να βγει στη σκηνή της επικαιρότητας.

Είναι προφανές ότι ο εξαγνισμός του κου Ξηρού αποτελεί πλέον για κάποιους, διαρκή και επίμονη προτεραιότητα. Και μεθοδεύεται με συστηματικό τρόπο γιατί έχει συγκεκριμένο στόχο. Την απελευθέρωσή του όχι μόνο από την φυλακή, αλλά και από το ένοχο στίγμα του δολοφόνου. Και η διαδικασία αυτή γίνεται πράξη με τις παλιές καλές μεθόδους της ιδεολογικοποίησης της επιλογής να δολοφονείς αθώους. Έτσι έκαναν και οι Ναζί. Έτσι έκαναν και οι Σταλινικοί. Έτσι καλύπτει ο φασισμός τις επιλογές του.

Στο ΩΣ ΕΔΩ πολεμάμε χρόνια τώρα για τα αυτονόητα. Έχουμε κουραστεί. Πολύ. Έχουμε κουραστεί να υπερασπιζόμαστε το προφανές δικαίωμα στη ζωή, στη Δημοκρατία. Έχουμε κουραστεί να βλέπουμε τους ανθρώπους μας να δολοφονούνται ξανά και ξανά και ξανά. Έχουμε κουραστεί από την «ηρωοποίηση» μιας χούφτας ακριβοπληρωμένων δολοφόνων. Δεν είναι πως θα σταματήσουμε να αντιδρούμε. Αυτή είναι η κατάρα μας. Αλλά λίγη αυτοσυγκράτηση: «Κι αν δεν έχετε το θάρρος της αντίδρασης, ας έχετε τουλάχιστον το θάρρος της σιωπής».

Αντιδρά η πρεσβεία των ΗΠΑ

Στο ανέβασμα του θεατρικού έργου «Ισορροπία του Nash» που βασίζεται εν μέρει στο βιβλίο του Σάββα Ξηρού αντιδρά και η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ενώ την ενόχληση του εξέφρασε και οΑμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα, Ντέιβιντ Πιρς, μέσω Twitter.

Η αμερικανική πρεσβεία σε ανακοίνωσή της αναφέρει: «Ενώ η τέχνη δεν θα έπρεπε να λογοκρίνεται, ενωνόμαστε με το κίνημα ”Ως Εδώ” θέτοντας το ερώτημα αν το δημόσιο θα έπρεπε να χρηματοδοτεί την τέχνη ενός τρομοκράτη».

Την ανάρτηση της πρεσβείας στο Twitter έκανε retweet ο Αμερικανός πρέσβης, Ντέιβιντ Πιρς επισημαίνοντας: «Η Ομάδα Συγγενών Θυμάτων Τρομοκρατίας «ΩΣ ΕΔΩ» αμφισβητεί τη χρησιμότητα της δημόσιας χρηματοδότησης για να ανεβάσει το Εθνικό Θέατρο έργο βασισμένο σε μέρος του βιβλίου τρομοκράτη της 17 Νοέμβρη».

Ξηρός: Ο,τι έχω κάνει το έχω ξεχρεώσει

Σε συνέντευξή του στο tvxs, ο Σάββας Ξηρός δηλώνει ότι το βιβλίο δεν παρουσιάζει ένα δικό του έγκλημα αλλά ένα έγκλημα κατά της Δημοκρατίας.

Ερωτώμενος για το αν το περίμενε να γίνει θεατρικό, επεσήμανε πως αυτό είναι άλλο θέμα: «Δηλαδή, ποιος το περίμενε; Το ζήτημα είναι ότι, επειδή το βιβλίο βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και είναι γραμμένο με την ψυχή, έχει δύναμη να βγει ακόμα και πάνω στη σκηνή» και  προσθέτει «Δεν υπάρχει πουθενά εκθειασμός των πράξεων της οργάνωσης. Παρουσιάζει τη συμπεριφορά του κρατικού μηχανισμού από τη στιγμή που πιάνει κι έχει στα χέρια του κάποιον. Δηλαδή, πώς λειτουργεί η Δημοκρατία, πώς εφαρμόζονται οι νόμοι. Εγώ δεν αρνήθηκα την τιμωρία για τις πράξεις που έκανα».

Στην ερώτηση «Δεν επιχειρείς, δηλαδή,  να αποτινάξεις από πάνω σου την ταμπέλα του δολοφόνου – τρομοκράτη;», ο Σάββας Ξηρός απάντησε: «Εξαρτάται. Εμένα δεν με ενδιαφέρει η εικόνα, γιατί εγώ δεν πηγαίνω ούτε για πολιτικός, ούτε για τίποτα. Δεν με ενδιαφέρει η εικόνα, με ενδιαφέρει η αλήθεια. Τότε και τώρα. Άμα δεχόμουν αυτά που παρουσιάζαν στην αρχή τα μέσα ενημέρωσης, ότι δήθεν συνεργάζομαι, ότι έχω βοηθήσει στην εξάρθρωση της οργάνωσης, ότι είμαι συνεργάτης της Ασφάλειας, θα μπορούσα να ζητήσω τα ευεργετήματα του νόμου και να πάω σπίτι μου. Αλλά αυτό θα σήμαινε ότι θα νομιμοποιούσα και θα αποσιωπούσα αυτού του είδους τα βασανιστήρια.

Αντί να πάω λοιπόν σπίτι μου και να παρακολουθώ με το τηλεκοντρόλ την δίκη, όπως ο νόμος λέει -και ηθικά θα μπορούσα να πω «αφού έχω υποστεί όλα αυτά, έχω ξεχρεώσει, πάω σπίτι μου και έχω τη  συνείδησή μου ήσυχη, ό,τι έχω κάνει έχει σβήσει» -, σκέφτηκα ότι  πρέπει να ακουστεί η αλήθεια.  Θέλανε να με απαλλάξουν και διεκδίκησα ισόβια. Ακόμα και τώρα βρίσκομαι μέσα λόγω της αλήθειας. Ο,τι έχω κάνει το έχω ξεχρεώσει. Από εκεί και πέρα, το βιβλίο το έγραψα και το άφησα να ταξιδέψει. Δεν έκανα καμία προσπάθεια να το δώσω σε εμπόρους. Από τη στιγμή που το έβγαλα και το βάλανε στο διαδίκτυο κάποιοι, χωρίς να με ρωτήσουν, δεν έκανα καμία κίνηση».

«Το έργο έχει μεγάλη συμμετοχή του κόσμου, θα έχει επιτυχία. Το κείμενο έχει μεγάλη δύναμη. Βασίζεται σε γεγονότα που όλοι τα ξέρουν αλλά κάνουν πως δεν υπάρχουν. Όποιος το δει για πέντε λεπτά καταλαβαίνει ότι δεν μπορεί να μιλά για Δημοκρατία και Δικαιοσύνη. Τη στιγμή που αυτά που γράφω έχουν ανταπόκριση, σημαίνει ότι υπάρχει λόγος που βγαίνουν. Αν το θέτουν οικονομικά το θέμα, έχει τέτοια ανταπόκριση που θα έχει ανταπόδοση»  δήλωσε σε άλλη συνέντευξή του στον Alpha 989 ο Σάββας Ξηρός.

Τέλος, είπε: «Μένω στη φυλακή χάριν της αλήθειας. Ένας που πάει στο Δικαστήριο, καταθέτει τις πράξεις του και εισπράττει μία ποινή. Πρακτικά με το νόμο είμαι ελεύθερος, άσχετα αν μένω μέσα. Εγώ τις δικές μου πράξεις τις έχω καταθέσει και έχω γράψει δήλωση ζητώντας συγγνώμη. Τώρα είναι σειρά της πολιτείας και των δημοσιογράφων να μου ζητήσουν συγγνώμη για ό,τι έγινε στον Ευαγγελισμό. Αν περίμεναν να είχα γίνει καλά, την ίδια ποινή θα «έτρωγα», δεν θα είχε διαφορά. Η απόφαση του δικαστηρίου παραδέχεται τα βασανιστήρια με σαφή τρόπο».

Η Ισορροπία του Nash θα παίζεται στην Πειραματική Σκηνή, στο -1 του Koτοπούλη REX, από 15-31 Ιανουαρίου. Σκηνοθεσία – Δραματουργία: Πηγή Δημητρακοπούλου. Σκηνογραφία: Κώστας Παππάς. Κοστούμια: Μαρία Κοντοδήμα. Μουσική: Πλάτωνας Τσαμαδός. Κινησιολογία: Βαγγέλης Πιτσιλός. Φωτισμοί: Κώστας Σταμούλης. Βοηθός σκηνοθέτη: Ντίνα Σταματοπούλου. Θεατρολόγος παράστασης :Εύα Σαραγά. Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Ελισσαίος Βλάχος, Αγγελική Μαρίνου, Νίκος Ντάλλας, Κώστας Παπακωνσταντίνου και Σήφης Πολυζωίδης.