Όλοι εναντίον όλων για την Κολωνία, ενώ τρίζει η πολιτική για το προσφυγικό

Η πολιτική στρέφεται εναντίον της αστυνομίας, η αστυνομία εναντίον των εφημερίδων, τα κόμματα προσπαθούν να διαχειριστούν την κατάσταση ενώ αλληλοκατηγορούνται, η Μέρκελ προσπαθεί να σώσει την στάση της στο προσφυγικό αλλά τα μετόπισθεν βράζουν, τα ΜΜΕ καταγγέλλουν και καταγγέλλονται, οι αναρτήσεις ξενοφοβικού «αρώματος» απενοχοποιούνται και μουσουλμανικές ενώσεις κατεβάζουν τα τηλέφωνα επειδή δέχονται μόνο ύβρεις: Η «καταιγίδα της Κολωνίας» έχει γίνει πολιτικός τυφώνας που αγκαλιάζει όλη τη Γερμανία -και έχει ήδη αρχίσει να επεκτείνεται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες για το προσφυγικό.

Τα ελάχιστα νέα στοιχεία που προκύπτουν από τις ανακοινώσεις της Δευτέρας, έντεκα ημέρες μετά τα περιστατικά, περιορίζονται στο ότι όλοι οι μέχρι τώρα ύποπτοι -19 στον αριθμό- είναι «μη γερμανικής ταυτότητας».

Εικόνα από τη συγκέντρωση στην Κολωνία το Σάββατο με συνθήματα… κατά της βίας της γυναικών… (κάπου μεταξύ των σημαιών σαφούς ιδεολογικής τοποθέτησης) (Φωτογραφία: Reuters )

Μεταξύ τους βρίσκονται και δέκα αιτούντες άσυλο -οι εννέα από αυτούς είχαν φτάσει στη Γερμανία μετά το Σεπτέμβριο, δηλαδή αρκετοί πιθανότατα με τα «κύματα» του βαλκανικού διαδρόμου. Από τους 19, οι 14 είναι από το Μαρόκο ή την Αλγερία. Εννέα βρίσκονταν παράνομα στη χώρα.

Ήταν συντονισμένες οι επιθέσεις; «Αυτό φαίνεται το πιθανότερο» συμπεραίνει ο ομοσπονδιακός υπουργός Δικαιοσύνης.

«Όχι», απαντά όμως η αστυνομία της Κολωνίας. Στην αναφορά της, η αστυνομία της πόλης απορρίπτει ως πιθανότερο αυτό το ενδεχόμενο, με τον αρμόδιο του κρατιδίου για την αστυνομία, Ντίτερ Σούρμαν να λέει τη Δευτέρα ότι το ότι τόσες επιθέσεις τέτοιου είδους, σεξουαλικής φύσης υπό την επήρεια αλκοόλ, συνέβησαν ταυτόχρονα σε διαφορετικά σημεία της χώρας «δείχνει μάλλον στο ότι οι επιθέσεις δεν ήταν προσχεδιασμένες ιεραρχικά» και «δεν υπάρχουν ενδείξεις για σύνδεση σε διαφορετικά σημεία».

Η αστυνομία δέχεται επικρίσεις ότι, πέραν της αποτυχίας της την ίδια τη νύχτα της Πρωτοχρονιάς στην Κολωνία, άργησε να αποκτήσει πλήρη εικόνα της κατάστασης και, επιπλέον, στην αρχή «έθαψε» το ότι οι δράστες είχαν μεταναστευτικό ή ακόμη και προσφυγικό υπόβαθρο. Τα όσα ακούγονται από την πλευρά της αστυνομίας αφήνουν να εννοηθεί ότι τέτοια «κατεύθυνση» είχαν πάρει από τις πολιτικές αρχές, ώστε να αποφευχθεί υποδαύλιση έντασης στο προσφυγικό.

«Όχι», απαντούν όμως με τη σειρά τους οι πολιτικοί του κρατιδίου: Ο υπουργός Εσωτερικών της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, Ραλφ Γέγκερ, το απέρριψε κατηγορηματικά, λέγοντας ότι «από το υπουργείο μας δεν δόθηκε καμία οδηγία στην αστυνομία να αποσιωπήσει δημόσια την καταγωγή ή την νομική κατάσταση των δραστών».

Ο υπουργός ήταν, με τη σειρά του, καταπέλτης για την αστυνομία του κρατιδίου: «Η εικόνα που έδωσε το βράδυ της Πρωτοχρονιάς ήταν απαράδεκτη, […] τα διαφορετικά τμήματα ήταν ενημερωμένα σε διαφορετικό βαθμό, […] οι δυνάμεις επί τόπου ήταν ανεπαρκείς αλλά απορρίφθηκε η κινητοποίηση ενισχύσεων που ήταν διαθέσιμες, […] ζητήσαμε να δημοσιευτούν διευκρινίσεις, και για την καταγωγή των δραστών, αλλά παρά τα επανειλημμένα και σαφή αιτήματά μας αυτό έγινε μόλις την Παρασκευή» είπε, μεταξύ άλλων.

Χαοτική συζήτηση, «βιτριόλι» για όλη την Ευρώπη

Ήταν εξαρχής προφανές ότι η υπόθεση θα έβγαινε από τα γερμανικά σύνορα: Η Σλοβακία ήταν μεταξύ των πρώτων που ενέταξαν το «φάκελο Κολωνία» στο προσφυγικό, ζητώντας μάλιστα να διεξαχθεί έκτακτη σύνοδος της ΕΕ ενώ η Τσεχία περιορίστηκε στο «πολιτικώς ορθό» να ζητήσει, με αφορμή τη συγκυρία, επιτάχυνση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.

Ανάλογο ήταν το κλίμα και σε άλλες χώρες της κεντρικής ΕΕ που κρατούν σκληρή στάση στο προσφυγικό, όπως στην Πολωνία (ο υπουργός Δικαιοσύνης της οποίας επιπλέον, ενώ έχει ανοίξει μία «μίνι-σύγκρουση» με το Βερολίνο για το ζήτημα των νέων νόμων στη Βαρσοβία, αξιοποίησε τα περί «συγκάλυψης» στα γερμανικά ΜΜΕ στη δυσφορία για το νέο πολωνικό νόμο για τα κρατικά ΜΜΕ).

Μέσα στην ίδια τη Γερμανία, η Κολωνία έχει φέρει ξανά στο προσκήνιο την Pegida -και μάλιστα με τον πιο «θερμό» μέχρι στιγμής τρόπο από συστάσεώς της. Τα περιστατικά έντασης με τη συγκέντρωση και τις αντισυγκεντρώσεις στην Κολωνία, όπως και οι συγκρούσεις με την αστυνομία, ήταν πρωτόγνωρα σε σχέση με το λεγόμενο «Κίνημα εναντίον της ισλαμοποίησης της Δύσης».

Η συζήτηση στη γερμανική δημόσια σφαίρα μοιάζει επίσης χαμένη μεταξύ των διαφορετικών αξόνων -οι συζητήσεις μεταξύ των χρηστών στο Διαδίκτυο και τα σχόλια στις ιστοσελίδες των ΜΜΕ, όπως και τα ίδια τα άρθρα τους, μοιάζουν να κινούνται σε ασύμβατα πεδία.

Πρέπει οι επιθέσεις να ενταθούν στο πλαίσιο του προσφυγικού; Ασφαλώς, υποστηρίζουν όσοι σπεύδουν να αναπαράξουν θέσεις που συνήθως ανάγονται στην Pegida και καταλήγουν στο «η Μέρκελ πρέπει να φύγει» (με την, περίεργα «κοινή» επανάληψη, πως «αθέτησε τον όρκο της»).

Ασφαλώς και όχι, υποστηρίζουν άλλοι, που κρούουν τον κώδωνα γενίκευσης και βλέπουν την υπόθεση απλή αφορμή για τα ξενοφοβικά σχόλια -τα οποία, ομολογουμένως, μοιάζουν σαν να περίμεναν μία «σπίθα» για να ξεσπάσουν στο γερμανόφωνο Διαδίκτυο.

Άλλοι προτιμούν να επικεντρωθούν στην έμφυλη διάσταση της υπόθεσης, υποστηρίζοντας πως το πρόβλημα είναι εν γένει η βία κατά των γυναικών. Και σε αυτό όμως, γρήγορα θα βρεθεί κάποιος που θα το συσχετίσει αμιγώς με «πολιτισμικούς παράγοντες», ό,τι κι αν σημαίνει αυτό -και για ορισμένους, συνιστά και πάλι συγκεκαλυμμένο, «πολιτικά ορθό», ρατσισμό.

Στα ίδια τα ΜΜΕ, η εικόνα δεν είναι καθόλου πιο ξεκάθαρη. Στις επικρίσεις τους, οι μεν υποστηρικτές του Pegida θυμούνται τα περί «ψευτών δημοσιογράφων» (ο όρος «Lügenpresse» μάλιστα μπορεί να είναι παλιότερος της Βαϊμάρης, αλλά… αξιοποιήθηκε κατά κόρον τις δυνάμεις που στο τέλος οδήγησαν στο ’33) την ώρα που τα μισά ΜΜΕ κατηγορούν τα υπόλοιπα είτε πως καλλιεργούν στερεότυπα, είτε πως εθελοτυφλούν.

Η ίδια εφημερίδα μάλιστα μπορεί να μοιάζει πολλές φορές χαμένη μεταξύ των διαφορετικών πόλων της συζήτησης -η Sueddeutsche Zeitung ζήτησε συγγνώμη για το εξώφυλλό της στη έκδοση του Σαββατοκύριακου, το Focus αντιστέκεται και επιμένει στο δικό του εξώφυλλο που κρίθηκε προκλητικό.

Γεγονός δε είναι ότι σημειώθηκαν και οι πρώτες επιθέσεις εναντίον μεταναστών στην Κολωνία, με θύματα ομάδα Πακιστανών και έναν Σύρο. Η αστυνομία υποστηρίζει ότι είχαν διοργανωθεί μέσω του Διαδικτύου -και ενώ σκόρπιες αναφορές θέλουν την Pegida ακόμη και να πρόκειται να προχωρήσει σε «σύσταση πολιτοφυλακών».

Όσον αφορά την στοχοποίηση, ενδεικτικό του κλίματος είναι ότι το Κεντρικό Μουσουλμανικό Συμβούλιο έχει πλέον… κατεβάσει τα τηλέφωνα επειδή το μόνο που δέχεται είναι απειλές και ύβρεις.

«Ο φαιός όχλος αλωνίζει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πιστεύει ότι τα στερεότυπά του δικαιώνονται και βλέπει επιτέλους μία ευκαιρία να εξαπολύσει το μίσος του για μουσουλμάνους, ξένους, όσους έχουν διαφορετική εμφάνιση και διαφορετικές απόψεις» σχολίασε στην εφημερίδα Κoelner Stadtanzeiger ο επικεφαλής του Συμβουλίου, Αϊμάν Μαζιέκ.

Στο χαοτικό κλίμα προστίθενται οι φωνές πολιτικών στελεχών που πιέζουν ακόμη περισσότερο τη Μέρκελ ζητώντας σκληρή στάση στο προσφυγικό. Όπως κι αν καταλήξει να κοπάσει η θύελλα, τώρα μία φράση θα ήταν αδιανόητο να προφέρει η καγκελάριος: Το «θα τα καταφέρουμε» που είχε αρχικά πει για το προσφυγικό, φράση που είχε κερδίσει ήδη από πριν τη χλεύη των αντιτιθέμενων.

Βασίλης Ψυχογιός