Πέθανε ο ψυχίατρος που κατάργησε την «ασθένεια» της ομοφυλοφιλίας

Ο Δρ Ρόμπερτ Σπίτζερ, αμερικανός ψυχίατρος που έπαιξε κεντρικό ρόλο στον καθορισμό αντικειμενικών κριτηρίων για τις ψυχικές ασθένειες, και αφαίρεσε το χαρακτηρισμό της ομοφυλοφιλίας ως διαταραχής το 1973, πέθανε σε ηλικία 83 ετών.

Ο Σπίτζερ είχε ηγετικό ρόλο στη δημιουργία του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών, ή DSM, το οποίο συχνά αποκαλείται «η Βίβλος της σύγχρονης Ψυχιατρικής».

Το DSM ορίζει όλα τα σημαντικά ψυχικά νοσήματα «έτσι ώστε όλοι οι γιατροί να μπορούν να συμφωνήσουν για το τι βλέπουν», δήλωσε στο Associated Press η Τζάνετ Ουίλιαμς, σύζυγος και συνεργάτης του Σπίτζερ, σήμερα επίτιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κολούμπια. «Ήταν ένα μείζον επίτευγμα στο επάγγελμά μας» τόνισε.

Μέχρι την πρώτη έκδοση του DSM το 1953, οι ψυχίατροι βασίζονταν σε μεγάλο βαθμό στην ψυχαναλυτική θεωρία του Φρόιντ. Ο Σπίτζερ επέμενε ότι η ψυχιατρική, ως επιστήμη, πρέπει να βασίζεται στην εμπειρική μέθοδο.

«Αντί να επικαλούμαστε την αυθεντία, την αυθεντία του Φρόιντ, η επίκληση ήταν: Υπάρχουν μελέτες; Τι ενδείξεις υπάρχουν;» είχε δηλώσει ο ίδιος στο περιοδικό New Yorker το 2005.

Για το λόγο αυτό ο Σπίτζερ έγινε «μακράν ο σημαντικότερος ψυχίατρος της εποχής του», όπως δήλωσε στο AP ο Δρ Άλεν Φράνσις, επίτιμος καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Duke και επιμελητής μιας μεταγενέστερης έκδοσης του DSM.

Οι ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων ευγνωμονούν τον Σπίτζερ για την αφαίρεση της ομοφυλοφιλίας από το DSM το 1973. Αποφάσισε να προχωρήσει σε αυτήν την σημαντική αλλαγή έπειτα από συναντήσεις με ακτιβιστές, κατά τις οποίες πείστηκε ότι η ομοφυλοφιλία δεν μπορεί να είναι ασθένεια αν οι ομοφυλόφιλοι αισθάνονται άνετα με τη σεξουαλικότητά τους.

«Μια ιατρική διαταραχή πρέπει να συνδέεται είτε με υποκειμενικό πόνο είτε με γενική εξασθένηση της κοινωνικής λειτουργικότητας» είχε εξηγήσει τότε ο Σπίτζερ στην εφημερίδα Washington Post.

«Το γεγονός ότι ο γκέι γάμος πλέον επιτρέπεται οφείλεται εν μέρει στον Μπομπ Σπίτζερ» σχολιάζει τώρα στους NY Times ο Δρ Τζακ Ντρέσερ, ομοφυλόφιλος ψυχαναλυτής στη Νέα Υόρκη.

Το 2012, πάντως, ο Σπίτζερ παραδέχτηκε μια μεγάλη γκάφα του, την οποία χαρακτήρισε το μόνο πράγμα για το οποίο είχε μετανιώσει στην καριέρα του: ήταν μια μελέτη την οποία δημοσίευσε το 2001 υποστηρίζοντας ότι ορισμένοι ομοφυλόφιλοι μπορούν να αλλάξουν σεξουαλικό προσανατολισμό αν πραγματικά το επιθυμούν.

Το πρόβλημα ήταν ότι η μελέτη απλά ρωτούσε τους εθελοντές αν είχαν καταφέρει να αλλάξουν σεξουαλικό προσανατολισμό. «Κατάλαβα ότι υπήρχε πρόβλημα, ένα μεγάλο πρόβλημα που δεν μπορούσα να λύσω: Πώς μπορείς να βεβαιωθείς ότι κάποιος έχει όντως αλλάξει;» παραδέχτηκε ο Σπίτζερ στους NY Times.

O Σπίτζερ και η σύζυγός του είχαν μετακομίσει φέτος από το Νιου Τζέρσι στο Σιάτλ. Σύμφωνα με την σύζυγό του, ο Σπίτζερ πέθανε από καρδιακό πρόβλημα.